Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Учебник Козаржевского.doc
Скачиваний:
7
Добавлен:
01.04.2025
Размер:
2.9 Mб
Скачать

§114. Слитные глаголы на όω

Правила слияния:

ο + ε = ου

ο + η = ω

ο + ει, ῃ = οι

 

ο + ο = ου

ο + ω = ω

ο + οι = οι

Глаголы на όω обычно отыменные: δῆλος явный, δηλόω обнаруживать.

Спряжение слитного глагола на όω

Activum

 

Indicativus

Conjunctivus

 

Praesens

Imperfectum

 

S. 1.  2.  3.  Pl. 1.  2.  3. 

δηλῶ (όω) δηλοῖς (όεις) δηλοῖ (όει) δηλοῦμεν (όομεν) δηλοῦτε (όετε) δηλοῦσι(ν) (όουσι)

ἐδήλουν (οον) ἐδήλους (οες) ἐδήλου (οε) ἐδηλοῦμεν (όομεν) ἐδηλοῦτε (όετε) ἐδήλουν (οον)

δηλῶ (όω) δηλοῖς (όῃς) δηλοῖ (όῃ) δηλῶμεν (όωμεν) δηλῶτε (όητε) δηλῶσι(ν) (όωσι)

 

 

Optativus

Imperativus

Infinitivus

S. 1.  2.  3.  Pl. 1.  2.  3. 

δηλοίην (οοίην), -οῖμι δηλοίης (οοίης), -οῖς δηλοίη (οοίη), -οῖ δηλοῖμεν   (όοιμεν) δηλοῖτε  (όοιτε) δηλοῖεν (όοιεν)

  δήλου   (οε) δηλούτω (οέτω)   δηλοῦτε  (όετε) δηλούντων (οόντων)

δηλοῦν  (όεν)   Participium δηλῶν  (όων) δηλοῦσα  (όουσα) δηλοῦν (όον)

 

Medium-passivum

 

Indicativus

Conjunctivus

 

Praesens

Imperfectum

 

S. 1.  2.  3.  Pl. 1.  2.  3. 

δηλοῦμαι  (όομαι) δηλοῖ   (όῃ) δηλοῦται  (όεται) δηλούμεϑα  (οόμεϑα) δηλοῦσϑε  (όεσϑε) δηλοῦνται (όονται)

ἐδηλούμην  (οόμην) ἐδηλοῦ  (όου) ἐδηλοῦτο  (όετο) ἐδηλούμεϑα  (οόμεϑα) ἐδηλοῦσϑε  (όεσϑε) ἐδηλοῦντο (όοντο)

δηλῶμαι  (όωμαι) δηλοῖ  (όῃ) δηλῶται  (όηται) δηλώμεϑα  (οώμεϑα) δηλῶσϑε  (όησϑε) δηλῶνται (όωνται)

 

 

Optativus

Imperativus

Infinitivus

S. 1.  2.  3.  Pl. 1.  2.  3. 

δηλοίμην (οοίμην) δηλοῖο (όοιο) δηλοῖτο (όοιτο) δηλοίμεϑα (οοίμεϑα) δηλοῖσϑε (όοισϑε) δηλοῖντο (όοιντο)

  δηλοῦ (όου) δηλούσϑω (οέσϑω)   δηλοῦσϑε (όεσϑε) δηλούσϑων (οέσϑων)

δηλοῦσϑαι (όεσϑαι)   Participium δηλούμενος (οόμενος) δηλουμένη (οομένη) δηλούμενον (οόμενον)

§115. Вопросительные предложения

а) Прямой вопрос

Одночленные прямые вопросы вводятся вопросительными местоимениями, наречиями, а также частицами: ἆρα, ἦ ли, οὐ, ἆρ' οὐ, οὐκοῦν не... ли, разве... не (предполагается положительный ответ), μή, ἆρα μή, μῶν (= μὴ οὖν) неужели, разве (предполагается отрицательный ответ).

Двучленные прямые вопросы вводятся частицами πότερον... ἤ ли... или.

В прямых вопросах в зависимости от общего смысла употребляются как индикатив, так и конъюнктив и оптатив. Например:

τί ποιῶ, ποῖ φεύγω; ἆρ' ἀληθὲς τοῦτό ἐστιν; οὐκ ἀληθὲς τοῦτό ἐστιν; μὴ ἀληθὲς τοῦτό ἐστιν; πότερον ἀληθὲς τοῦτό ἐστιν, ἢ οὔ;

что мне делать, куда бежать? правда ли это? разве это неправда? разве это правда? правда это или нет?

б) Косвенный вопрос.

Косвенные вопросы вводятся вопросительными и неопределенно-вопросительными местоимениями, наречиями, а также частицами: εἰ ли, πὀτερον (εἰ, ἆρα)... ἤ ли... или, εἴτε... εἴτε или... или.

Если сказуемое управляющего предложения употреблено в главном времени, то в косвенном вопросе удерживается такое наклонение, какое было бы, если бы вопрос был прямым, т.е. индикатив или конъюнктив (реже оптатив); после исторических времен может быть оптатив. Например:

ἐρωτᾷ, τί ποιῇ ἠρώτα, τί ποιεῖ (ποιοίη) ἐρωτᾷ, εἰ ἀληθές ἐστι τοῦτο, ἢ ψευδές

он спрашивает, что ему делать; он спрашивал, что ему делать; он спрашивает, правда это или ложь.

Περὶ τῶν ἐφόρων

Οἱ ἐν τῇ Σπάρτῃ ἔφοροι ἐκαλοῦντο ἀπὸ τοῦ ἐφορᾶν πάντα· εἶχον δὲ μεγάλην δύναμιν· ἐζημίουν γὰρ τὸν ἀδικοῦντα καὶ τὸν παρανομοῦντά τι. Οἱ γὰρ Σπαρτιᾶται οὐ μόνον τοὺς ἀνδρείους καὶ ἐσθλοὺς πολίτας μεγίστων τιμῶν ἠξίουν, ἀλλὰ καὶ τοὺς κακοὺς ἰσχυρῶς ἐκόλαζον. Ἱκανοὶ δὲ καὶ ἦσαν ζημιοῦν τοὺς βασιλέας ἀδικοῦντας καί, ὡς ἐν τοῖς ἀγῶσιν οἱ ἐπιστάται, αὐτίκα ἐζημίουν, εἴ τινα ὁρῷεν παρανομοῦντά τι· τοὺς δ' ἄρχοντας κακόν τι δρῶντας ὁρῶντες οὐκ εἴων ἄρχειν αὐτούς, ἀλλ' αὐτίκα τῆς ἀρχῆς ἔπαυον. Ἐφεώρων δὲ καὶ τὸν βασιλέα εἰς πόλεμον στρατευόμενον· δύο γὰρ ἔφοροι μετ' αὐτοῦ ἐπορεύοντο.

Τέττιξ καὶ μύρμηκες

Χειμῶνος ὥρᾳ τέττιξ ἀπορῶν πρὸς τοὺς μύρμηκας ἧκε καὶ ἠξίου αὐτοὺς τροφήν. Οἱ δὲ μύρμηκες ἀγανακτοῦντες ἐρωτῶσιν· «Διὰ τί θέρους οὐ συνῆγες τροφήν;» Ὁ δὲ τέττιξ· «Τότε ᾖδον μουσικῶς». Οἱ δὲ γελῶντες· «Ἀλλ' εἰ θέρους ηὔλεις, χειμῶνος ὀρχοῦ».

Οὕτω νεότης, πονεῖν οὐκ ἐθέλουσα, παρὰ τὸ γῆρας κακοπραγεῖ.

Περὶ τοῦ στεφάνου

Οἱ μὲν τὰ Ὀλύμπια νικῶντες ἐλαίᾳ ἐστεφανοῦντο, οἱ δὲ Ἴσθμια πίτυϊι, οἱ δὲ τὰ Πύθια δάφνῃ, οἱ δὲ τὰ Νέμεια ἐλαίᾳ. Πάντες δ' ἐζήλουν τοὺς ἐν τοῖς ἀγῶσι στεφανουμένους· τὸ μὲν γὰρ ὄνομα τοῦ νικῶντος καὶ τοῦ πατρὸς καὶ τῆς πατρίδος αὐτοῦ ὑπὸ κήρυκος ἀνηγορεύετο. Ἀπὸ δὲ τοῦ στάδιον νικῶντος ἡ Ὀλυμπιὰς ἐκαλεῖτο· ἐν δὲ τοῖς δείπνοις ποιηταὶ τὴν νίκην καὶ τὰς τοῦ στεφανουμένου ἀρετὰς ἐπῄνουν καὶ θέμις ἦν τῷ νικῶντι ἐν Ὀλυμπίᾳ ἀνδριάντα ἀνορθοῦν· οἴκοι δὲ οἱ νικῶντες μάλιστα ὑπὸ τῶν πολιτῶν ἐτιμῶντο.

1. Οἱ στωϊικοὶ τοὺς μὲν φιλοσόφους ὁμοιοῦσι τοῖς ἰατροῖς, τὴν δὲ φιλοσοφίαν τῇ ἰατρικῇ. 2. Ὧν τὴν δόξαν ζηλοῖς, τούτων μιμοῦ καὶ πράξεις. 3. Ζηλοῦτε τοὺς κρείττους, ἀλλὰ μὴ φθονεῖτε αὐτοῖς. 4. Παρὰ τοῖς Ἕλλησι θέμις ἦν δούλους μαστιγοῦν. 5. Ὁ τοῦ ἀνθρώπου τρόπος μάλιστα δηλοῖτο ἂν οὐκ ἐκ τῶν λόγων, ἀλλὰ ἐκ τῶν ἔργων. 6. Τίς οὐκ ἂν ἀξιοίη ἐν εἰρήνῃ βιοῦν; 7. Τυφλοῦται γὰρ περὶ φιλούμενον ὁ φιλῶν. 8. Οἱ Λακεδαιμόνιοι πρέσβεις τοὺς Ἀθηναίους ἠξίουν Θεμιστοκλέα ὡς προδότην ζημιοῦσθαι. 9. Ἡ Σαπφὼ μάλιστα τοῦ ῥόδου ἐρᾷ καὶ ἀεὶ στεφανοῖ αὐτὸ ἐγκωμίῳ, καλὴν παρθένον ἐκείνῳ ὁμοιοῦσα. 10. Ὀδυσσεὺς ῥόπαλον ἀποξύνει καὶ πυροῖ, σὺν ᾧ τὸν Κύκλωπα κοιμώμενον ἐκτυφλοῖ. 11. Ἆρα νοσεῖ; ἆρ' οὐ νοσεῖ; ἆρα μὴ νοσεῖ; 12. Ἠρώτων αὐτόν, τί ἐν νῷ ἔχοι. 13. Κροῖσος ἐνετέλλετο ἐπειρωτᾶν τὰ χρηστήρια, εἰ στρατεύηται ἐπὶ Πέρσας. 14. Δέομαι ὑμῶν τούτῳ τὸν νοῦν προσέχειν, εἰ δίκαια λέγω ἢ μή. 15. Ἡ μήτηρ ἠρώτα τὸν υἱόν, πότερον βούλοιτο ἐσθίειν ἢ οὔ. 16. Ἆγις ὁ βασιλεὺς ἔλεγε τοὺς Λακεδαιμονίους μὴ ἐρωτᾶν, ὁπόσοι εἰσίν, ἀλλὰ ποῦ εἰσιν οἱ πολέμιοι. 17. Ὁ χρόνος πάντα δηλοῖ.

Упражнения. Проспрягать во всех формах презенсной системы глагол ἀξιόω. Определить части речи и их формы: στεφανοῖ (5), στέφανοι, στεφανῶν (2), στεφάνων, στεφανοῦσι (2), δούλοις, δουλοῖς (2), δουλῶ (2), δούλῳ, θανάτου (2).