Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Учебник Козаржевского.doc
Скачиваний:
2
Добавлен:
08.01.2020
Размер:
2.9 Mб
Скачать

§110. Функции частицы ἄν

Частица ἄν, во многом соответствующая русской частице бы, употребляется с разными наклонениями и отглагольными частями речи.

а) индикатив с ἄν выражает противоположность действительности (casus irrealis): ἔλεγον ἄν я говорил бы (но я не говорю);

б) конъюнктив с ἄν выражает будущее действие или обобщение (casus futuralis): ὅστις ἂν λέγῃ всякий, кто будет говорить, кто бы ни говорил;

в) оптатив с ἄν выражает возможность (casus potentialis): λέγοιμι ἄν я мог бы сказать;

г) инфинитив или причастие с ἄν выражает возможность или противоположность действительности: λέγων ἄν тот, кто мог бы говорить, λέγειν ἄν με я мог бы говорить, я говорил бы.

Περὶ Νιόβης

Νιόβη, Διὸς ἐγγόνη, Ἀμϕίονος τοῦ τῶν Θηβαίων βασιλέως γυνή, υἱοὺς μὲν ἑπτὰ, ϑυγατέρας δ' ἴσας ἔχουσα, εἰς ὕβριν ἧϰεν. Ὁρῶσα οὖν Θηβαίας, τὴν Λητὼ ϑυσίαις ϰαὶ εὐχαῖς τιμώσας, ἠρώτα, τίνα ϑεῶν τιμῷεν. Ἐϰεῖναι μὲν δὴ ἔλεγον· «Τὴν Λητὼ τιμῶμεν ϰαὶ τὼ παῖδε (dualis) Ἀπόλλωνα ϰαὶ Ἄρτεμιν.» Ἡ δὲ Νιόβη ἐβόα· «Τὴν Λητὼ μὴ τιμᾶτε, ὦ γυναῖϰες ϰαὶ παρϑένοι Θηβαῖαι. Εἰ δὲ τολμῷτε τιμᾶν αὐτήν, τιμωρίαν ὑπομένοιτ' ἄν· ἐγὼ γὰρ ϰαὶ εὐγενείᾳ ἐϰείνην νιϰῶ ϰαὶ πολὺ πλείους ἔχω παῖδας.» Αἱ μὲν Θηβαῖαι, *ἀϰούσασαι ταῦτα, οὐϰ ἐτόλμων τῇ Λητοῖ ϑύειν. Ἡ δὲ Λητώ, *ἀϰούσασα τὴν ὕβριν Νιόβης, ϰελεύει Ἀπόλλω ϰαὶ Ἄρτεμιν πάντας τοὺς παῖδας Νιόβης ϰατατοξεύειν. Οἱ μὲν οὖν Νιόβης παῖδες ὑπ' Ἀπόλλωνος ϰαὶ Ἀρτέμιδος *ἐτελεύτησαν, αὐτὴ δὲ ἡ Νιόβη πέτρα γίγνεται, ἣ ϰαὶ νῦν δαϰρύει.

*ἀϰούσασαι, ἀϰούσασα, ἐτελεύτησαν — формы аориста, прошедшее время совершенного вида (§120).

Ἀποϕϑέγματα

Διονυσίου ϰόλαξ τις βλέπων τὸν τύραννον μετά τινων ϕίλων γελῶντα (ἀπεῖχε δ' ἀπ' αὐτῶν τοσοῦτον, ὥστε μὴ ἀϰούειν) ϰαὶ αὐτὸς ἐγέλα. Ἐρωτῶντος δὲ τοῦ Διονυσίου, διὰ τί οὐϰ ἀϰούων τῶν λεγομένων γελᾷ, ἔλεγεν· «Ὑμῖν πιστεύω τὰ λεγόμενα γελοῖα εἶναι».

Διογένης, ὀδυρομένου τινὸς ἐπεὶ ἐπὶ ξένης ἔμελλε τελευτᾶν, ἔλεγεν· «Τί ὀδύρῃ, ὦ μάταιε; πανταχόϑεν γὰρ ἡ ὁδός ἐστιν ἡ αὐτὴ εἰς Ἅιδου».

Δημάρατος, ἀνϑρώπου τινὸς πονηροῦ ϰόπτοντος αὐτὸν ἀϰαίροις ἐρωτήμασιν, ϰαὶ τόδε πολλάϰις ἐρωτῶντος τίς ἄριστος εἴη (§112) Σπαρτιατῶν, ἔλεγεν· «Ὅς σοι ἀνομοιότατος».

1. Οἱ Σπαρτιᾶται ἐτίμων μάλιστα τοὺς νιϰῶντας ϰαὶ τοὺς ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἐν μάχῃ τελευτῶντας. 2. Ὡς Ὅμηρος λέγει, Νέστωρ πάντων τῶν Ἀχαιῶν μάλιστα ὑπ' Ἀγαμέμνονος διὰ τὴν γνώμην ϰαὶ τὸ γῆρας ἐτιμᾶτο. 3. Εἴϑε πάντες οἱ διδάσϰαλοι ὑπὸ τῶν μαϑητῶν ϰατ' ἀξίαν τιμῷντο. 4. Πολλοὶ τὰ πρὸ τῶν ποδῶν οὐχ ὁρῶσιν. 5. Ὁ ἔλεϕας τῷ μυϰτῆρι χρῆται ὥσπερ χειρί. 6. Φίλους μὴ ταχὺ ϰτῶ. 7. Λέγουσι τοὺς Συβαρίτας πολυτελέσι χρῆσϑαι τραπέζαις. 8. Οἱ πολέμιοι, δόρατα ἔχοντες παχέα ϰαὶ μαϰρά, ὅσα ἀνὴρ ἂν ϕέροι μόλις, τούτοις ἐπειρῶντο ἀμύνεσϑαι. 9. Ὁπόσα ϕάρμαϰα οὐϰ ἰᾶται, σίδηρος ἰᾶται, ὁπόσα σίδηρος οὐϰ ἰᾶται, πῦρ ἰᾶται· ὁπόσα πῦρ οὐϰ ἰᾶται, ταῦτα χρὴ νομίζειν ἀνίατα (Ἱπποϰράτης). 10. Τίς ἂν ᾤετο ταῦτα γίγνεσϑαι; 11. Τίς οὐϰ ἂν ϑαυμάζοι τὴν τῶν Σπαρτιατῶν ἀνδρείαν; 12. Ὡς ἂν βούληται, πάντα γίγνεται. 13. Ὅ τι ἂν πράττῃς, τούτων ὡς ϰάλλιστα ϰαὶ προϑυμότατα ϕρόντιζε. 14. Πῶς ἄν τις τολμῴη ἐρίζειν ὑμῖν; 15. Ὡς αἰσχρὸν εὖ ζῆν ἐν πονηροῖς ἤϑεσιν. 16. Ῥᾷον ἐρωτᾶν ἢ ἀποϰρίνεσϑαι. 17. Μὴ ἐξαπατῶμεν ἡμᾶς αὐτούς.

Упражнения. Проспрягать во всех формах презенсной системы глагол τιμάω. Определить следующие формы (в скобках указано количество одинаковых форм с разными значениями): ἀγαπῶ (3), ἀγαπᾷ (4), ἀγαπώντων (2), ἀγαπῶσι (3), ἠγάπων, ἀγαπῶν, ἀγαπῴη.