Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Учебник Козаржевского.doc
Скачиваний:
6
Добавлен:
01.04.2025
Размер:
2.9 Mб
Скачать

§48. Прилагательные III склонения с основой на σ

Прилагательные с основой на σ имеют два родовых окончания: в nom. sing. в мужском и женском роде перед сигмой долгий гласный, в среднем роде — краткий. Форма acc. pl. мужского и женского рода уподобляется форме nom. pl. Образец: εὐγενής, εὐγενές (основа εὐγενεσ) благородный.

 

Singularis

 

Pluralis

N.

εὐγενής

εὐγενές

N. V.

εὐγενεῖς (εσες)

εὐγενῆ (εσα)

G.

εὐγενοῦς (εσος)

G.

εὐγενῶν (εσων)

D.

εὐγενεῖ (εσι)

D.

εὐγενέσι(ν) (εσσι)

Acc.

εὐγενῆ (εσα)

εὐγενές

Acc.

εὐγενεῖς (εσας)

εὐγενῆ (εσα)

V.

εὐγενές

εὐγενές

 

§49. Аккузатив внутреннего содержания

Часто дополнение в аккузативе выражает содержание действия глагола-сказуемого. Такой падеж называется аккузативом внутреннего содержания или этимологической фигурой (figura etymologica). Например:

ϰινδυνεύω τὸν ἔσχατον ϰίνδυνον

я подвергаюсь крайней опасности

δουλείαν αἰσχρὰν ἐδούλευεν

он находился в позорном рабстве

ὁ στρατηγὸς τὰ ἐπινίϰια ἔϑυεν

полководец приносил благодарственную жерству за победу.

Нередко в подобном аккузативе употребляется существительное того же корня, что и глагол; ср. в русском языке однокоренные выражения типа «пир пировать».

Περὶ Σωϰράτους

Ἡ τοῦ Σωϰράτους πατρὶς Ἀϑῆναι ἦσαν. Τὸ μὲν γένος ὁ Σωϰράτης οὐϰ ἦν εὔδοξος ϰαὶ τὸ εἶδος οὐϰ ἦν ϰαλός, τῇ δὲ σοϕίᾳ ϰαὶ ἐγϰρατείᾳ ὑπερέβαλλε τὸ πλῆϑος τὸ τῶν ἄλλων ἀνϑρώπων. Οἱ μὲν ἐχϑροὶ τὸν Σωϰράτη ἐμέμϕοντο λέγοντες· «Εἰσϕέρεις, ὦ Σώϰρατες, ϰαινὰ δαιμόνια ϰαὶ τοὺς νέους διαϕϑείρεις». Σωϰράτης δὲ ἐδίδασϰε τοὺς νέους ἐγϰρατεῖς εἶναι ϰαὶ τἀληϑῆ (=τὰ ἀληϑῆ) λέγειν. Οἱ τῶν Ἀϑηναίων διϰασταὶ ϰαταϰρίνουσι Σωϰράτη ἀποϑνήσϰειν. Ἀναγϰάζεται οὖν πίνειν τὸ ϰώνειον ϰαὶ οὕτω τὸ τοῦ βίου τέλος ἔχει. Πλάτων ϰαὶ Ξενοϕῶν ἐπιϕανεῖς Σωϰράτους μαϑηταὶ ἦσαν· αἱ δὲ βίβλοι αὐτῶν πλήρεις εἰσὶ σοϕῶν Σωϰράτους ἐπῶν.

Περὶ Σοϕοϰλέους ϰαὶ Περιϰλέους

Σοϕοϰλῆς ϰαὶ Περιϰλῆς ἦσαν τῷ γένει ϰλεινὼ ϰαὶ σοϕὼ Ἀϑηναίω (dualis)· ὁ μὲν ποιητὴς ἀγαϑός, ὁ δὲ δεινὸς ῥήτωρ ϰαὶ στρατηγὸς ϰαὶ δίϰαιος ταμίας. Οἱ Ἀϑηναῖοι τὸν Περιϰλέα ἔλεγον ϰεραυνὸν ϕέρειν ἐπὶ τῇ γλώττῃ. Σοϕοϰλέους μὲν δράματα, Περιϰλέους δὲ λόγους ϰαὶ ἔργα ϑαυμάζομεν. Σοϕοϰλῆς δὲ ϰαὶ στρατηγὸς ἦν τῶν Ἀϑηναίων μετὰ Περιϰλέους ἐν τῷ ἐπὶ Σάμον τὴν νῆσον πολέμῳ. Οἱ γὰρ Ἀϑηναῖοι ἐνόμιζον Σοϕοϰλέα οὐ μόνον ἀγαϑὸν ποιητήν, ἀλλὰ ϰαὶ δεινὸν στρατηγὸν εἶναι.

1. Ἐν τῇ Λιβύῃ παντοῖα γένη ζώων ἐστίν. 2. Ἐν τοῖς ὄρεσι ϑηρεύονται σύες ἄγριαι ϰαὶ ἔλαϕοι. 3. Θέρους τὰ μὲν ἄνϑη ἐν τοῖς ϰήποις, τὰ δὲ δένδρα ἐν τοῖς ἄλσεσι ϑάλλει. 4. Ἁπλᾶ ἐστι τῆς ἀληϑείας ἔπη. 5. Παλαιὸς λόγος ἐστίν· ὑγιὴς ψυχὴ ἐν σώματι ὑγιεῖ. 6. Διάϕορά ἐστι τὰ τῶν ἐϑνῶν ἤϑη. 7. Εὐϰλεὲς τὸ τοῦ Πλάτωνος, ὅτι Ὅμηρος ὁ ποιητὴς τῆς Ἑλλάδος διδάσϰαλός ἐστιν. 8. Καϰῆς ἀπ' ἀρχῆς γίγνεται τέλος ϰαϰόν. 9. Κάτων ἐν γήρᾳ τὴν Ἑλληνιϰὴν γλῶτταν ἐμάνϑανεν. 10. Οἱ ποιηταὶ τοῦ βίου χειμῶνα τὸ γῆρας ὀνομάζουσιν. 11. Οἱ τῶν Σπαρτιατῶν παῖδες ϰαὶ νεανίαι ἐπίσημοι ἦσαν αἰδῶ. 12. Ταῖς τριήρεσιν ἐμάχοντο οἱ Ἕλληνες ἐν Σαλαμῖνι. 13. Οἱ Θρᾷϰες ἐϰ τῶν ϰεράτων οἶνον ἔπινον. 14. Αἱ Ἀϑῆναι τὸν ῎Αρεως πάγον εἶχον. 15. Οἱ Ἀϑηναῖοι πομπὴν μεγάλην ἔπεμπον.

Упражнения. Просклонять: τὸ παλαιὸν ἔϑνος, ἡ ὑγιὴς ψυχή, Σοϕοϰλῆς ὁ εὐϰλεὴς ποιητής.