VII қасиет. Батылдық - жасқаншақтық.

8-10 ұпай - батыл, шешімді тез қабылдайтын балаларға қойылады.

1-3 ұпайды - ұялшақ, жасқаншақ, өз іс-әрекетінде шешім қабылдауға киналатын балалар алады.

VIII қасиет. Практикалық бейімділігі.

Бұл қасиеттегі жоғары 8-10 ұпай баланың практикалық тұрғыдан икемсіздігін, қиялшылыдығын, шындық өмірден алшақ тұруын дәлелдейді.

Осы шкаладағы төмен 1-3 ұпай баланың өмір шындығына сәйкес әрекет ете алатынын, практикалық тұрғыдан өмірге бейім екенін, өзіне ғана сенетінін көрсетеді. Бұндай балалар басқаларға тәуелсіз болып, өз бетінше әрекет етуге дайын болады, ал жоғары ұпай жинаған балаларда, керісінше, сентиментальдық сенімшілдік, басқалардан көмек күту, қоршаған ортаның ықпалына көнгіштік байқалады.

IX қасиет. Оптимизм.

8-10 ұпай жинаған балалар қалыпты жағдайдан тез ауытқиды, көңіл күйінің төмендеуі жиі байқалады.

1-3 ұпай алған балаларда көңіл-күйі көбіне бір қалыпты деңгейде болады, көңіл күйінің бұзылуы сирек байқалады.

X қасиет. Өзін-өзі бақылау.

8-10 ұпай әлеуметтік тұрғыдан жақсы бейімделген, өз қылығын бақылау іскерлігі қалыптасқан балаларға қойылады.

1-3 ұпай өз қылығын бақылау іскерлігінің қалыптаспағанын дәлелдейді.

XI қасиет. Немқұрайлылық.

8-10 ұпай нервтік қозғыштығы шапшаң, шиыршық атқан балаларда болады.

1-3 ұпай бір қалыпты, немқұрайлы балаларға қойылады.

XII қасиет. Жайбарақаттық - тынымсыздық.

8-10 ұпай тынымсыз, бір орында отыра алмайтын, қозғалмалы балаларға тән.

1-3 ұпай жайбарақат, қозғалып болмайтын, сылбыр балаларға қойылады.

Кеттел тестінің балаларға арналған нұсқасы оның өмірінің әр саласын және оның адамдармен қарым-қатынасын қамтитын 110 пікірден құралған. Оларға зерттелушінің жеке тұлғасына, оның әлеуметтік дүниетанымына, өзін-өзі бағалауына т.б. қатысты тіке және жанама сұрақтар енгізілген.

Әрбір сұраққа екі альтернативті пікір-жауап ұсынылған, зерттелуші олардың біреуіне келісетінін білдіріп, екіншісін жоққа шығарады.

Сұрақтар 55 пікір жауаптан 2 бағанаға бөлініп берілген. Жоғарыдағы әрбір 11 бөліктің әрқайсысына 10 пікір жауап /әр бағанда 5 пікірден/ сәйкес келеді, олардың әрқайсысы I ұпаймен бағаланады.

11 бөліктің әрқайсысы бойынша алған ұпайларының қосындысы 10 ұпайлық жүйеге келтіріледі.

Ең төмен I және ең жоғары 10 ұпай өте сирек кездеседі, бұл жеке тұлғаның сол қасиетінің шектен тыс көрінісін байқатады. Бұл әдістеме бойынша зерттеуді жеке де, топтық түрде де жүргізуге болады. Зерттеуді топтық түрде жүргізу үшін әр балаға жеке, оның ішінде қыз балаларға бөлек, ер балаларға өз алдына Кеттел тестінің пікір-жауаптары және оқушы жауабы толтырылатын арнаулы парақ таратылады.

Зерттелушіге мынадай түсініктеме беріледі: «Құрметті балалар! Біз алдарындағы әдістеменің көмегімен сіздердің мінездеріңді зерттейміз, ол үшін осы сұрақтарға жауап беріңдер. Егер зерттеу жеке жүргізілсе, сұрақтар оқылады. Бұл сұрақтардың жауабын «дұрыс», «дұрыс емес» деп бөлуге болмайды, олар бағалылығы жағынан бірдей. Әркім өзіне көбірек сәйкес келетін жауапты бөліп көрсетеді. Сұрақтар «не, немесе» шылауларымен бөлінген 2 бөліктен тұрады, олардың екеуімен де танысып, өзіңе көбірек сәйкес келетінін тандайсыңдар. Жауапты белгілейтін қағазда әрбір сұрақтың номерінің жанында 2 шаршы орналасқан. Олар пікір жауаптың сол бөлігін, яғни «не, немесе» шылауларына дейінгі бӛлігін және осы шылаулардан кейінгі бөлікті бейнелейді. Өздеріңнің таңдаған жауаптарыңның сол, оң бөлікте орналасуына сәйкес келетін шаршыға «плюс +» белгісін қойыңдар. Егер кейбір сұрақтардың 2 жауабы да сіздің ойыңыздан шықпаса, оңда ойланып өзіңізге көбірек ұнайтын жауапты белгілеңіздер. Сұрақты тастап кетуге немесе екі жауаптың бірін таңдамауға рұқсат етілмейді.

Зерттеу бөлімі

Зерттеу нысаны ретінде Қазақ Гуманитарлық Заң Университетінің Психология мамандығындағы 2 курс студенттері

Зерттеу пәні: ПХ (К)-201 студенттерінің жеке тұлғалық сипаттамалары

Жұмыстың мақсаты - «16 жеке тұлғалық факторлар» сауалнамасы бойынша зерттеу жүргізу. Қойылған мақсатты шешуде келесі міндеттер қойылды:

• Кэттел тестін шығаруда тарихи предпосылкаларды қарастыру;

• Тестің модификацияларын зерттеу

• Әдістеменің мазмұнын ашу

• ҚазҒЗУ университетінің ПХ (К)-201 тобы студенттеріне зерттеу жасау;

• Зерттеу кезінде бірінші мәліметтер анализін жүргізу.

Зерттеу үшін Р.Кэттелдің 105 сұрақтан тұратын көп факторлы жеке тұлғалық әдістемесі (С формасы) қолданылды. Р.Кэттелдің С формасы сауалнамасы – индувидуалды-психологиялық қасиеттерінің диагностикасы үшін қолданылады.

Эмоциялық, коммуникативті, интеллектуалды қасиеттер, сонымен қатар өзін-өзі реттеу қасиеттері, адамның өзі туралы жалпылы мәліметтері шығарылады. Диагностика нәтижесінде жеке тұлға психологиялық мазмұнды және тәуелсіз құрылған 16 факторлармен сипатталады.

Берілген сауалнама көмегімен әр студенттің темпераменті және мінез-құлқы анықталды.

Зерттеу 2013 жылдың 4 наурызында жүргізілді. Зерттеу күндізгі бөлім оқуындағы, КазҒЗУ университетінің ЭБ және ӘҒ факультетінің екіншіі курс студенттеріне жүргізілді. Мақсатқа жету үшін мынадай мідеттер қойылды:

1. Зерттелінушілерді таңдау

Зерттеуге 2 курстың 21 студенті қатысты. 2 ұл және 9 қыз, 18-20 жас аралығында.

Сауалнама бойынша жүргізілген зерттеудің алынған мәліметтерін интерпретациялау және қайта құру

Зерттеу 2 этапта жүргізілді. Бірінші этапта Кэттел тесті әдісінің бірінші мәліметтері жүргізілді. Тест мәліметі бойынша бірінші көрсеткіштер шықты, ол жүргізілген өлшемдер нәтижесін жанама түрде бейнелейді.

Жүргізілген Кэттел тестінің нәтижелері:

1. Сериева Інжу, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………5

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................3

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..1

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………4

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..5

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….10

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…1

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………4

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………9

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………4

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……6

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………9

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………3

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……4

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....7

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…9

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….9

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………4

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………8

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………4

Жымсықтық, сенбеушілік, тұйықтық, объектілікке бейімділік, адамды бағалаудағы артық қаталдық, бөтендік, араласпаушылық . Тұлғааралық, жанама қарым-қатынасты орнатудағы қиындықтар.

Көпшілдік, ашық болу, табиғылық, емін-еркіндік, әріптестікке дайындық, бейімдеушілік, адамдарға назар аудару, бірігіп жұмыс істеуге дайындық, топтағы шиеліністерді жоюға көмектесудегі белсенділік, біреудің айтқанымен жүруге дайын болу. Тұлғааралық, жанама қарым-қатынасты құрудағы жеңілдік, ригидтілікке, салқындыққа, скептикалдылыққа және бөлектілікке бейім.

Адамдардан гөрі оны заттар қызықтырады. Шиеленістерден қаша өзі жалғыз жұмыс істегенді ұнатады. Дәлдікке,іс-әрекетте жеке тұлғалық қоюларға, ригидтілікке бейім. Көптеген жұмыстарда бұл жақсы. Кейбірде ол қатаң, қатал болуы бейім, ұстамды, ерекшелікке, салқын (шизотимия)

Қарым-қатынаста жеңіл,аффектілі қатысушы (циклотимия); ақ көңілділікке, қарым-қатынаста жеңілдікке, эмоцмялық көрнекілікке бейім;

Әріптестікке дайын, адамдарға назар аударады, ақ көңілді, бейімді, мейірімді. Адамдармен жұмыс үстіндегі әрекетке, әлеуметтік мағынадағы жағдайларды ұнатады. Ол жеке тұлғалы қарым-қатынаста жомарт, сындардан қорықпайды. Аттарды, тектерді және әкесінің аттарын, жағдайларды жақсы есте сақтайды.

Ашықтық, қарапайымдылық, бірбеткейлік, табиғилық, тәртіпті бұзушылық, әріптесінің мотивтерін анализдеу алмауы, сезімділік, бар нәрсесіне қанағаттанушылық.

Өзін қоғамда ұстай алушылығы, қарым-қатынаста іскерлік, эмоциялық ұстамдылық, сақтық, қулық, сенбеушілік, қиын жағдайлардан жол табушылық, ұқыпты, сезгіштілікке және қарапайымдылыққа бейім. Кейбірде қатал және қатаң, кездейсоқты және табиғи.

Өз-өзіне сенімділік, өз-өзіне сену және өз күшіне сену, салқынқандылық, тыныштық, күнәмшіл сезімнің және өкінудің болмауы. Алансыздық, қозушылдық, сезімтал, көңіл-күйдегі белсенділік, өз-өзіне сенбеушілік, сезінушілікке бейімділік, қоршаған адамдарға деген сезімділік, өз-өзіне наразылық таныту және кінәләлік сезімі.

2. Қалиева Балжан, 18 жас

Фактор MD…………………………………………………12

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................10

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..4

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………9

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..1

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….12

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……6

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…10

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………4

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………5

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………1

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……10

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………7

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………4

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……5

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....8

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…9

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….1

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………3

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………2

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………6

Ашық, жылы жүзді, көпшіл, жанашырлық, қайырымдылылық қасиеттері бар, кей кезде тұйық, ешкімге сенбейтін, айналасына немқұрайлы, жеке жүреді.

Сенімсіздік, өкпешілдік тән болады да, ол өзінің теріс эмоциясын, адамдармен жағымды негізде қарым-қатынас орната білмеуін жасыра алмайды. Оның мінезінде қасарыспалық, өзімшілдік жиі байқалады.

Өз-өзіне сенімді, сезімдік тұрақсыздығы төмен деңгейде дамыған болады, өз-өзіне сенімсіздігі мен сәл нәрсеге ренжитін сезімталдығымен ерекшеленеді. Жеке тұлғаның бұл қасиетінің төменгі мәніне ие болған бала өз сәтсіздіктеріне ерекше күйзеледі, құрбы-кұрдастарынан өзінің қабілеті төмен деп есептейді, өз сезімін билей алмайды, жаңа жағдайға, өмірге бейімделуде психологиялық және мінез-кұлық жағынан қиындықтар сезінеді.

Сабырлылығымен, ұстамды, бір қалыпты мінезімен ерекшеленеді, тәуелсіз, табанды, айналадағы адамдарға үстемдік жүргізуге талпынысының молдығы, ешкімге өз есесін жібермейтін қасиеттермен ерекшеленеді, тәуекелшілдікті, ұшқалақтықты бейнелейді.

3. Куралова Бахтигуль, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………9

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................1

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..3

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………8

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..10

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….2

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……7

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…5

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………6

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………4

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………4

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……10

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………7

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………8

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……2

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....8

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…10

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….1

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………8

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………6

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………3

Фрустрация қарым-қатынасына төменгі табалдырық бар,өзгермелі және икемді, шындықты талаптардан қашатын, қоздырғыш, эмоциялық қоздырғыш, невротикалық сиптоматикасы бар (фобиялар, ұйқының бұзылуы). Төменгі табалдырық невротикалық және кейбір психикалық шалдығуға қабілетті.

Сезімшіл, эмоциялары тұрақсыз, тез қапаланады., шындықты бағалайтын эмоциялық тұрақты, белсенді, жетілген.

Эмоциялық жетілген, тұрақты. Қоғамдық адамгершіліктік нормаларды сақтауға жоғары қасиет. Кейбір эмоциялық шешілмеген мәселелердің алдында бойсұну. Жұмсақтық, көнгіштік, адамгершілік, тәуелділік, сыйлаушылық, күнәні өзіне алу, экспрессивтілік, басқарушылыққа бейімділік, тепе- теңдіктен тез шығады.

Бағыныштылықсыз, дербестік, қырсықтық, шиеленістік, агрессивтілік, авторитарлы мінез-құлыққа бейім, танданушылық, басқаларға көнгіш. Өз күнәсің мойындайды, тәуелді. Түзетулікті, ережелерді сақтауға тырысады. Бұл пассивтілік көптеген невротикалық синдромдардың бөлігі болып келеді.

Жұмсақ, бейімшіл, сыпайы, көнгіш,өзін-өзі сендіруге, тәуелсіз, агрессивті, қырсық, өзіндік «Мен» сендіретін, өзімшіл, ойын ашық білдіреді. Өзіндік ережелерге бағынады, авторитеттерді қабылдамайды. Қауіп-қатерлік, досын тандаудағы ойланушылық, пессимистілік, адамдармен қарым-қатынаста ұстамдылық, келешекке эмоциялық аландаушылық.

Қуаныш, импульстивтілік, аландаулықтың болмауы, әлеуметтік қарым-қатынастың маңыздылығы, шындықтағы эмоциялық жарықтылық, қарым-қатынастағы динамділік.

Баяу, асықпайтын, ұстамды. Кейбірде пессимист, сақтық, көңілсіз. Нақты, сенімді адам ретінде саналады, көңілді, белсенді, көпшіл, уайымсыз, мүмкін импульсивті.

Үнемшілдікке бейім, сезімге, жағдайға әсерде болу. Өз ниеттерін қолдайды, нормалар мен топтық талаптарды істеуге шаралар жасамайды. Ұйымдаспаушылық, жауапсыз, импульсивті, адамгершілікті жалпы қабылданған ережелермен және стандарттармен келіспеу, әлеуметтік нормаларға қарым-қатынаста икемділік, олардың әсерінен бостандық, асоциалды мінез-құлыққа бейім болу.

4. Сатеева Жұлдыз, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………10

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................5

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..10

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………9

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..7

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….2

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…1

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………5

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………3

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………4

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……5

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………8

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………8

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……7

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....9

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…6

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….10

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………3

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………12

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………5

Қылықсыз, өзімшілдік, қаталдық, ойланғыштық, пікірдегі иілгіштік, іскерлік, кейбірде қоршаған ортаға деген қаттылық және қатыгездік, қисындылық, орындылық.

Сезгіштік, эмоциялық аландаушылықтың байлығы, романтикаға бейімділік, әлемді көркем қабылдау, дамыған әсемдік қызығушылықтар, әртістілік, нәзіктік, эмпатияға, жан ашығандық, басқа адамдарға деген түсінік және мазасыздану.

Романтикалы болып келеді, саяхатты және жаңа алаңдаушылықтарды ұнатады. Оларда қиялдары жақсы дамыған, оларға әсемділік маңызды.

Көп ауырмайды, агрессивті, спортпен көп айналысады, атлетиктер. Жеке тұлға ақылдлығының және дене бітімінің нәзіктілігімен рефлексияға бейімділік, өз қателіктері туралы ойлайтын және сол қателікті қайтадан жібермеумен сипатталады.

Шындықтықты қабылдайды, ерлікті, икемдегі, тәуелсіз, жауапкершілік сезімі бар, бірақ субъективті және өмірдің мәдениетті аспектілеріне сенбейді. Кейбірде ешкімді аямайды, қатты, өзімшіл. Топты басқара оларды практиктикалық және шындықтағы негізде жұмыс істеуге мәжбүрлейді.

Күшті, тәуелсіз, өзіне-өзі сенеді, шындықтағыны қабылдайды, мағынасыздыққа шыдамайды.

Әлсіз, тәуелді, жауапкершілігі аз, сезгішті, шарасыз, қиялғыш, ерке, нәзік, кейбірде назар аудартуға, көмекке, тәуелділікті талап етеді. Қатал адамдарды және қатал мамандықтарды ұнатпайды. Топтың әрекетін баяулатуға және оның адамгершілдік күйін ұсақ-түйекке бұзуға бейім.

Қызғаныш тенденциясынан бостандыққа бейім, бейімделгіш, көңілді, бәсекелестікке талпынбайды, басқаларға қамқорлық көрсетеді. Топта жақсы жұмыс істейді.

5. Жиенали Айсауле, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………10

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................9

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..3

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………8

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..4

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….1

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…10

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………3

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………4

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………2

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……9

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………8

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………3

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……4

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....5

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…8

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….2

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………4

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………10

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………8

Авантюризм, жауапкерсіздік, өз мүмкіндігін артық бағалау, шектен тыс оптимизм тән, ақылды, ойлы ұстап, орынсыз тәуекелге ұрынбай, сенімді түрде әрекет етеді.

Бұл қасиеттің болуы адамдардың көпшілігі қабылдаған нормалар мен қылықтарды баланың қалай қабылдап, орындайтындығынан көрінеді, өз міндеттеріне жауапсыз қарайтындықтан басқалардың өзіне деген сенімін жоғалтады, ата-ана, мұғалімдерімен жиі-жиі қақтығысып қалады..

Батылдық – жасқаншақтық,батыл, шешімді тез қабылдайтын балаларға қойылады, ұялшақ, жасқаншақ, өз іс-әрекетінде шешім қабылдауға киналатын балалар алады, икемсіздігін, қиялшылыдығын, шындық өмірден алшақ тұруын дәлелдейді, қалыпты жағдайдан тез ауытқиды, көңіл күйінің төмендеуі жиі байқалады.

Адалдық, жауапкершіліктік, тұрақтылық, қырсықтық, адамгершілікке бейімділік, ақылдылық, ар-ұяттылық. Жауапкершілік және қарыздық сезімдерінің дамуы, адамгершілікті жалпы қабылданған ережелерге және нормаларды ұстану, қызметтік бағыттылық.

Басқа адамдармен қарым-қатынаста және өз мінез-құлқын реттеуде рөліне қатысты ұқсастығы бар, эмоциялық еріктік сфераның ерекшеліктерін сипаттайды және әлеуметтік мінез-құлықтың реттеу ерекшеліктерін сипаттайды, мақсаттың біркелсіздігі, мінез-құлықта ерікті, топтық міндеттерді орындауға көп жағдай жасамайды, әлеуметтік-мәдениеттік талаптарды орындауға жағдай жасамайды. Оның топтың әсерінен бостандығы асоциалды әрекетке әкелуі мүмкін, бірақ оның әрекетін эффекті қылдырады.

Бір сәтті қолданатын, жағдайдан өз пайдасын іздейді. Ережелерді ұстанбайды, өзін жауакершілікті деп сезінбейді.

6. Әмзедин Айжан, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………7

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................9

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..8

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)………………….5

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..10

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….2

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……9

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…5

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………3

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………4

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………10

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……9

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………5

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………2

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……8

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....7

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…8

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….2

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………2

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………1

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………5

Босаңдылық, әлсізділік, төзімділік, мотивацияның төменділігі, қанағаттанушылық, ерсіліктің болмауы

Жинақтылық, қуаттылық, қарбаластық, жоғары мотивация, фрустративтілік, аландаушылық, қозушылық, эмоциялық тұрақтылық бәсендейді, агрессивтілік туындайды. Осындай адамдар лидер болмайды,босаңсуға, ұстамдылыққа, қанағаттанушылыққа бейім. Кейбір жағдайда қанағаттанушылығының жоғарлығы жалқаулыққа, төменгі нәтижені алуға әкелуі мүмкін. Керісінше, қысымның жоғары деңгейі оқудың және жқмыстың эффективтілігін бұзуы мүмкін.

Босаңсыған, фрустарцияланбаған, қысымдырылған, фрустративтілінген, қозушыл, жоғары белсенді, қысымға, қозуға бейім.

Өз-өзіне қанағаттанбау, өзіне-өзі деген сенімсіздік, өзіне деген жоғары сын. Өзінің мүмкіндіктерін жоғары бағалау, өзіне-өзі қанағаттану және өзіне-өзі сенушілік.

Көпшілдік, ерлік , арақатынас орнату, сақтылық, әріптестік, жауапкершілдік

7. Төлеубаев Айбек, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………10

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................1

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..8

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………7

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..6

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….2

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…1

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………2

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………8

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………2

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……1

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………6

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………8

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……7

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....6

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…8

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….10

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………1

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………3

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………4

Қарым-қатынаста өте таңдағыш. Қарым-қатынас шеңбері достар мен туыстарымен шектелген. Үлкен аудитория мен абыройлы адамдармен қарым-қатынастан қашады.

Сенімділікті өзінің қызығушылығына жақын адамдармен, кіммен бұрыннан қарым-қатынаста болған адаммен орнатады. Басөқа адамдардың қиындықтарын түсінеді. Адам топта немесе қоршағандылардың арасында лидерлік жағдайда болуға талпынбайды. Басқа адамдардың пікірлерімен тез келіседі, өзіндік көзқарасын тез өзгертеді. Өзіндік жауапкершілікті талап ететін жағдайлардан қашады.

Интеллектуалдық, қиялдылық әріптестік, жаңаны қабылдағыштық. Абсрактілі міндеттерді шешу қосымша ерік-жігерді және уақытты шығынды талап етеді. Эмоциялық тұрақтылық, алансыздық, әлеуметтік қарым-қатынаста батылдық, эмоциялық, сезімділік, аландаушылық, қысымдылық.

8. Алмуханова Анара, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………9

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................2

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..3

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………7

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..8

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….6

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…3

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………2

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………2

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………4

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……1

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………9

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………7

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……1

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....8

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…4

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….5

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………8

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………10

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………7

Эмоциялық тұрақсыздық, албырттық, адам сезімдердің әсерінен болады, тез қапаланады, өз қызығушылығында тұрақсыз. Қызығушылыққа деген қарым-қатынаста төменгі толеранттылық, еңбекке жарамды, фрустрация күйңнде болуы мүмкін, шаршау,шындыққа бағытталған, көңіл-күйі эмоционалды.

Динамикалық жалпылдылықты және эмоциялылықтың бағытталуының қарама-қарсылығында эмоцияның өсуі. Психоаналитиктер оларды эго- әлсіз секілді сипаттауға тырысқан.

Жеке тұлға көптеген жағдайларға және жағдайларға тез қозады, өмірлік жағдайлармен қанағаттанбаған, өз денсаулығымен, сонымен қатар бұл жеке тұлға еріксіз. Алайда, осындай интерпретация ортодоксалды, өйткені мұнда эмоциялық сфераның ырғақтылығы саналмайды, адамгершіліктік қасиеттер қабілетті.

Генетикалық тегі бар және эмоциялық тұрақтылықты өлшеуге бағытталған; ол жүйке жүйесінің қатты және әлсіз дәрежесімен арақатынаста. (И.П.Павлов бойынша).

9. Жомартова Айдана, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………10

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................9

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..5

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………8

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..3

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….2

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…4

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………6

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………8

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………1

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……1

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………7

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………3

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……6

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....4

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…10

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….9

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………4

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………5

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………1

Стресстік жағдайларды жеңуді талап ететін мамандықтағы адамдар (басқарушылар, ұшқыштар).

Тез шешім қабылдауды, эмоциялық тұрақтылықты және өзіне сұрақты шешуге болатын мамандықтарға (суретшілер) төменгі бағаны ала алады.

Фрустрация қарым-қатынасына төменгі табалдырық бар,өзгермелі және икемді, шындықты талаптардан қашатын, қоздырғыш, эмоциялық қоздырғыш, невротикалық сиптоматикасы бар (фобиялар, ұйқының бұзылуы). Төменгі табалдырық невротикалық және кейбір психикалық шалдығуға қабілетті.

Сезімшіл, эмоциялары тұрақсыз, тез қапаланады, шындықты бағалайтын эмоциялық тұрақты, белсенді, жетілген, эмоциялық жетілген, тұрақты. Қоғамдық адамгершіліктік нормаларды сақтауға жоғары қасиет. Кейбір эмоциялық шешілмеген мәселелердің алдында бойсұну.

10)Бейсембаева Қарлығаш, 20 жас

Фактор MD…………………………………………………12

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................5

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..10

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………5

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..7

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….5

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…6

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………6

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………5

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………4

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……7

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………2

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………4

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……3

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....8

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…9

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….2

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………8

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………9

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………7

Жұмсақтық, көнгіштік, адамгершілік, тәуелділік, сыйлаушылық, күнәні өзіне алу, экспрессивтілік, басқарушылыққа бейімділік, тепе- теңдіктен тез шығады.

Бағыныштылықсыз, дербестік, қырсықтық, шиеленістік, агрессивтілік, авторитарлы мінез-құлыққа бейім, танданушылық.

Лидерлікті жетістіктермен арақатынасты орнату, әлеуметтік мәртебемен байланысты. Осы фактордың бағалануы жас кезеңі бойынша өзгереді және зерттелінушінің жынысынан тәуелді.

Басқаларға көнгіш. Өз күнәсің мойындайды, тәуелді. Түзетулікті, ережелерді сақтауға тырысады. Бұл пассивтілік көптеген невротикалық синдромдардың бөлігі болып келеді.

Жұмсақ, бейімшіл, сыпайы, көнгіш, өзін-өзі сендіруге, тәуелсіз, агрессивті, қырсық, өзіндік «Мен» сендіретін, өзімшіл, ойын ашық білдіреді. Өзіндік ережелерге бағынады, авторитеттерді қабылдамайды.

11. Агибаева Асия, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………12

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................2

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..10

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………9

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..3

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….1

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……4

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…6

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………4

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………5

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………1

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……5

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………2

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………9

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……7

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....8

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…1

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….5

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………9

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………4

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………4

Практикалық міндеттерді шешуде жоғары жылдамдық, ішкі шындыққа бағыттылық, қилдың нақты дамуы, пысықтық, шындыққа бейім.

Қиялы дамыған, өз ойларына, ішкі иллюзияларына батқан, практикалық пікірлерден оңай бас тарту, абстрактілі түсініктермен ойлау, өзіндік ішкі өмірге бағыттылық, қиялшылдық.

Дұрыс жасап жатқаны туралы аландайды, пысық, ұсақ-түйекке дейін қарайды, қауіпті жағдайларда жанның қатысуын сақтайды, бірақ кейбірде қилды сақтайды, пысық, сақ. Сыртқы шындықтағы жағдайлармен билейді.

Қиялы жақсы дамыған, ішкі қажеттіліктерге батқан, практикалық сұрақтарды күтінеді, қоршаған ортаға жағымсыз мінез-құлыққа бейім, кәдімгі заттарға күтінбейді, өзіндік бағыттылғы бар, шығармашылық қиялы бар. «Негізгіге» назар аударады және шындықты және нақты адамдарды ұмытып қалады. Ішкі жақтан бағытталған қызығушылықтар шындықтағы емес жағдайларға апарады. Индивидтілік оның топтық іс-әрекеттен шығаруға әкеледі.

12. Тұнғатарова Сандуғаш, 18 жас

Фактор MD…………………………………………………12

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................1

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..3

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………4

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..2

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….8

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…3

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………4

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………8

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………10

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……2

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………5

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………7

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……2

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....3

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…4

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….5

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………7

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………9

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………1

Ашық, қарапайымдылық, бірбеткейлік, табиғилық, тәртіпті бұзушылық, әріптесінің мотивтерін анализдеу алмауы, сезімділік, бар нәрсесіне қанағаттанушылық.

Өзін қоғамда ұстай алушылығы, қарым-қатынаста іскерлік, эмоциялық ұстамдылық, сақтық, қулық, сенбеушілік, қиын жағдайлардан жол табушылық, ұқыпты, сезгіштілікке және қарапайымдылыққа бейім. Кейбірде қатал және қатаң, кездейсоқты және табиғи, тура, табиғи, қу емес, сезгішті, қу, санаспайды, сезімді, , тәжірбиелі, қу. Аанлиздеуге бейім. Жағдайды бағалауда интеллектуалды ықпал, цинизмге жақын.

Уайымсыз, өз-өзіне сенімділік, өз-өзіне сену және өз күшіне сену, салқынқандылық, тыныштық, күнәмшіл сезімнің және өкінудің болмауы.

Алансыздық, қозушылдық, сезімтал, көңіл-күйдегі белсенділік, өз-өзіне сенбеушілік, сезінушілікке бейімділік, қоршаған адамдарға деген сезімділік, өз-өзіне наразылық таныту және кінәләлік сезімі, депрессивті, жаман көңіл-күйі басым, аландаушылық. Жоғары балл барлық типтегі клиникалық топта таралған

12. Алпыс Айгерім, 24 жас

Фактор MD…………………………………………………12

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................2

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..4

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………8

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..2

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….9

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……6

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…3

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………4

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………7

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………8

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……5

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………4

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………1

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……5

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....7

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…1

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….8

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………7

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………9

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………2

Көпшілдік, ашық болу, табиғылық, емін-еркіндік, әріптестікке дайындық, бейімдеушілік, адамдарға назар аудару, бірігіп жұмыс істеуге дайындық, топтағы шиеліністерді жоюға көмектесудегі белсенділік, біреудің айтқанымен жүруге дайын болу. Тұлғааралық, жанама қарым-қатынасты құрудағы жеңілдік.

Аффектінің (сезімдер) интенсивті көрінуін сипаттайды. «енжар», «салқын» эмоциялық тұлға сезімдерін білдіруде өте қауіптенуге бейім болады, ол аз бейнелі. Аффектотимияның ең жарқын ерекшелігі болып ақ көңілділік, көңілді болушылық, адамдарға деген қызығушылық таныту, эмоциялық қабылдау келеді, жеке тұлғалы адамдармен жұмысты, әлеуметтік қолдауды қалайды.

Жеке тұлға өзі жалғыз жұмыс істегенді, идеяларды құрғанды ұнатады. полюсіндегі жеке тұлға көпшіл, шағын топтарда лидер болатындығы және адамдармен жұмыс істеуді тандайтындығы туралы дәлел бар;жеке тұлға суретші, зерттеуші-ғалымдар және топтардан бөлек, жеке жұмыс істегенді қолдайтындығы дәлелденген

12. Тәжіхан Мадина, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………8

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................1

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..6

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………1

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..2

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….1

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……9

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…3

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………4

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………5

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………3

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……2

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………6

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………5

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……4

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....10

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…6

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….5

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………2

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………7

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………3

Қауіп-қатерлік, досын тандаудағы ойланушылық, пессимистілік, адамдармен қарым-қатынаста ұстамдылық, келешекке эмоциялық аландаушылық.

Қуаныш, импульстивтілік, аландаулықтың болмауы, әлеуметтік қарым-қатынастың маңыздылығы, шындықтағы эмоциялық жарықтылық, қарым-қатынастағы динамділік.

Баяу, асықпайтын, ұстамды. Кейбірде пессимист, сақтық, көңілсіз. Нақты, сенімді адам ретінде саналады, сақ, тұйық, көп сөйлемейді.

12. Орынбасарова Айдана, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………10

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................2

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..3

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………9

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..8

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….5

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……3

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…2

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………6

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………7

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………1

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……8

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………6

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………4

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……7

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....6

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…4

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….10

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………9

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………4

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………1

Импулсивті- тірі, көңілді, энтузиазмға толы, көңілді, белсенді, көпшіл, уайымсыз, мүмкін импульсивті.

Басқа адамдармен бірге жұмыс істеуді және шешім қабылдауды қолдайды, сөйлескенді және таңдануды ұнатады, оларға тәуелді болып келеді. Топпен біргеи жүруге бейім. Көпшіл емес, оған топ жағынан қолдау қажет.

Топтан тәуелді, көмектесуге дайын, өзіне-өзі қанағаттанған, өз шешім ұсынады, әрекетшіл, дербес, өз жолымен жүруге бейім, өзіндік шешім қабылдайды, жауапкершілікті. Ол қоғами пікірмен келіспейді, бірақ басқаларда басты рөлді алмайды. Ол келісушілікті және қолдауды керек етпейді.

12. Жанкелдина Сымбат, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………9

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................9

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..8

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………5

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..4

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….10

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……2

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…3

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………7

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………5

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………7

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……8

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………5

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………4

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……10

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....1

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…9

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….6

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………5

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………9

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………6

Үнемшілдікке бейім, сезімге, жағдайға әсерде болу. Өз ниеттерін қолдайды, нормалар мен топтық талаптарды істеуге шаралар жасамайды. Ұйымдаспаушылық, жауапсыз, импульсивті, адамгершілікті жалпы қабылданған ережелермен және стандарттармен келіспеу, әлеуметтік нормаларға қарым-қатынаста икемділік, олардың әсерінен бостандық, асоциалды мінез-құлыққа бейім болу.

Адалдық, жауапкершіліктік, тұрақтылық, қырсықтық, адамгершілікке бейімділік, ақылдылық, ар-ұяттылық. Жауапкершілік және қарыздық сезімдерінің дамуы, адамгершілікті жалпы қабылданған ережелерге және нормаларды ұстану, қызметтік бағыттылық.

Басқа адамдармен қарым-қатынаста және өз мінез-құлқын реттеу. Мақсаттың біркелсіздігі, мінез-құлықта ерікті, топтық міндеттерді орындауға көп жағдай жасамайды, әлеуметтік-мәдениеттік талаптарды орындауға жағдай жасамайды. Оның топтың әсерінен бостандығы асоциалды әрекетке әкелуі мүмкін, бірақ оның әрекетін эффекті қылдырады.

12. Саруар Бибирайлым, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………12

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................5

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..4

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………9

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..4

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….6

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……1

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…2

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………7

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………10

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………9

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……8

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………4

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………3

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……5

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....2

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…1

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….5

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………9

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………7

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………5

Батыр,жағдайды өзі басқарады,белсенді,адам өзіндік эмоцияналдық

мінезге ие,тәуекелге барады,таныс емес адамдармен серіктес болуға дайын,таныс емес жағдайларда өзі шешім қабылдайды, әрқашан алда жүреді,жетекшілік сапаға ие.

Ұялшақ,жасқаншақ ,шешімдерді қиын қабылдайтын адамдарды сипаттайды.

Мәселелерден алшақта ұсталынады,жасқаншақ.Көбінесе өздерін кемшіліктерін көп деп ойлайды.Ақырын,баяу сөйлейді,ойын жеткізуге қиналады.Жеке адамдармен жұмыс атқаратын мамандықтардан қашады.1-2 жақын достары болған дұрыс деп ұйғарады.Айналасында болып жатқанның барлығына кірісуге қызықпайды.

Ұстамды,сенімсіз,қорқақ, алда жүргенді ұнатады,әлуметтік-батыр, жетекші, спонтанды.

Көпшіл,батыр,жаңа нәрселерді байқағанды ұнатады,спонтанды және өте эмоцияналды.Оның « беріктілігі » шағымдарды,адамдармен қарым-қатынаста қиындықтарды,эмоциоялық қысымды көтеруге көмектеседі.Кей ұсақ-түйекке назар аудармайды,қауіп белгілеріне мән бермейді.

12. Сержанқызы Дана, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………10

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................9

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..4

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………8

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..2

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….1

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…3

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………6

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………4

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………1

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……5

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………7

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………2

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……6

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....4

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…10

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….7

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………5

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………4

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………1

12. Сулейменова Асем, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………8

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................5

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..8

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………1

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..2

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….3

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……6

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…7

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………9

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………4

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………5

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……3

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………7

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………2

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……9

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....7

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…1

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….5

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………3

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………2

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………6

Ашық, жылы жүзді, көпшіл, жанашырлық, қайырымдылылық қасиеттері бар, кей кезде тұйық, ешкімге сенбейтін, айналасына немқұрайлы, жеке жүреді

Сенімсіздік, өкпешілдік тән болады да, ол өзінің теріс эмоциясын, адамдармен жағымды негізде қарым-қатынас орната білмеуін жасыра алмайды. Оның мінезінде қасарыспалық, өзімшілдік жиі байқалады.

Өз-өзіне сенімді, сезімдік тұрақсыздығы төмен деңгейде дамыған болады, өз-өзіне сенімсіздігі мен сәл нәрсеге ренжитін сезімталдығымен ерекшеленеді.

12. Еркінова Куралай, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………8

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................8

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..4

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………5

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..7

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….6

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……3

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…4

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………5

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………2

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………7

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……8

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………1

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………2

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……4

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....6

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…1

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….10

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………9

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………4

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………5

Жеке тұлғаның бұл қасиетінің төменгі мәніне ие болған бала өз сәтсіздіктеріне ерекше күйзеледі, құрбы-кұрдастарынан өзінің қабілеті төмен деп есептейді, өз сезімін билей алмайды, жаңа жағдайға, өмірге бейімделуде психологиялық және мінез-кұлық жағынан қиындықтар сезінеді.

Сабырлылығымен, ұстамды, бір қалыпты мінезімен ерекшеленеді, тәуелсіз, табанды, айналадағы адамдарға үстемдік жүргізуге талпынысының молдығы, ешкімге өз есесін жібермейтін қасиеттермен ерекшеленеді, тәуекелшілдікті, ұшқалақтықты бейнелейді.Жеке тұлғаның осы қасиеттерінен төмен бағаланаған балаларға авантюризм, жауапкерсіздік, өз мүмкіндігін артық бағалау, шектен тыс оптимизм тән. Жоғары баға алған балалар өздерін ақылды, ойлы ұстап, орынсыз тәуекелге ұрынбай, сенімді түрде әрекет етеді.

12. Сауран Нұрғазы, 19 жас

Фактор MD…………………………………………………12

Фактор А (Шизотимия - Аффектотимия)................7

Фактор B (Төменгі интеллект – Жоғарғы интеллект)…..8

Фактор C (Әлсіз Мен - Күшті Мен)……………………2

Фактор E (Ыңғайлылық - Доминанттылық)………..1

Фактор F (Ұстамдылық - Экспрессивтілік)……….4

Фактор G (Төменгі супер-эго - Жоғарғы супер-эго)……5

Фактор H (Тректия - Пармия)…………………..…1

Фактор I (Харрия - Премсия) ……………………6

Фактор L (Алаксия - Протенсия) …………………4

Фактор M (Праксерния - Аутия) ……………………3

Фактор N (Бірбеткейлілік - Әріптестілік)……5

Фактор O (Гипертимия - Гипотимия)………………10

Фактор Q1 (Консерваттілік - Радикалділік)……………9

Фактор Q2 (Тәуелділік - Қанағаттанушылық)……1

Фактор Q3 (Төменгі сенімсіздік- Жоғары сенімсіздік).....8

Фактор Q4 (Төменгі қысым-Жоғарғы қысым)…1

Фактор F1(Төменгі аландаушылық-Жоғарғы аландаушылық)….6

Фактор F2 (Интроверт - Экстраверт)……………………2

Фактор F3 (Сезгіштік - Тұрақтылық)…………4

Фактор F4 (Конформділік -Тәуелсіздік)……………7

Өзін қоғамда ұстай алушылығы, қарым-қатынаста іскерлік, эмоциялық ұстамдылық, сақтық, қулық, сенбеушілік, қиын жағдайлардан жол табушылық, ұқыпты, сезгіштілікке және қарапайымдылыққа бейім. Кейбірде қатал және қатаң, кездейсоқты және табиғи.

Ойлауындағы бостандылық, интеллектуалды қызығушылықтары көп, аналитикалық ойлауы дамыған, өзгерістерге, жаңа ойларға бейімділік, авториттерге сенімсіздік, сенімді қабылдамау, аналитикалық, теориялық іс-әрекетке бағыттылық.

Интеллектуалды, саясатты және діндік қарым-қатынасты анықтайды, оған үйреткен нәрселердін дұрыстығына сенімді, және барлығын тексерілген ретінде қабылдайды. Сақтыққа және жаңа адамдармен қарым-қатынаста компромисстерге бейім. Дәстүрлерді ұстанады, кедергі жасау тенденциясы бар.

Консервативті, қағидаларды ұсатанды, дәстүрлі қиындықтарға төзімді, зерттеуші, сыншыл, аналитикалы, ойлары еркін.

Интеллектуалды мәселелерге батқан, құрылымды сұрақтарға күдікшіл. Ол сенімсіз және бұрынғы ойлар маңызын түсінуге тырысады. Ол жиі жақсы мәлімденген, адамгершілікке бейім. Топтардың талаптарына және пікірлеріне тәуелділік, қоғамдық шешімге бағыну, жұмыс істеуге талпыныс және басқа адамдармен бірге шешімдерді қабылдау, жауапкершілігі төмен, әлеуметтік мақұлдауға бағыттылық.