2. Қазақ халқының ерте кездегі кәсіптері туралы әңгімелеу.

Қазақ халқы бұрын негізінен мал өсірумен айналысқан. Төрт түлік малдың ішінде қой, жылқы, түйе көбірек өсірілді. Қазақ халқының күнделікті тұрмысында қойдың маңызы зор болды. Қойдың еті қазақтың негізгі тамағының бірі болып есептелді. Қойдың сүтінен құрт, сүзбе, айран, май, басқа да тағамдар әзірледі. Ал жүнінен киім-кешек, түрлі ыдыстар дайындалады. Жылқы да өте пайдалы мал болды. Ол әрі көлік, әрі тамақ ретінде пайдаланылды. Оның етінен неше түрлі тағамдар әзірленіп, сүтінен аса бағалы сусын – қымыз ашытылды. Жүнінен киім-кешек және тағы басқа бұйымдар жасалды. Қазақ халқы егін егумен де шұғылданған. Көбіне тары, бидай, арпа, жүгері екті. Қазақтар аң, балық аулаумен де айналысқан. 

3. Тұрақты тіркестерді аударып, олармен сөйлем құрастыр.

Бөркін аспанға лақтыру – сильно радоваться.   Бөрікпен ұрып алу – легко победить, легко отделаться. Тон жамылу - действовать тайно. Тонын айналдырып кию – прикинуться порядочным человеком. 

1. Жеңіп шығып, олар бөркін аспанға лақтырған.

2. Емтиханда ол бөрікпен ұрып алды.

3. Жеңу үшін бізге тон жамылып керек.

4. Тонын айналдырып киіп ол сарайда кірді.

Билет-13.

1. «Белгілі күйшілер» тақырыбына диалог құру.

• Сәлем!

• Сәлем! Сен қай белгілі күйшілер білесің?

• Мен Дәулеткерей Шығайұлы, Сүгір Әлиұлы, Дина Нұрпейісова, Нұрғиса Тілендиев білемің. 

• Олар туралы бірдеме айт.

• Дәулеткерей Шығайұлы – күйші, композитор, қазақ күй өнеріндегі лирикалық бағыттың негізін салушы. Сүгір Әлиұлы – Онтүстік Қазақстан облысының Созық ауданында дүниеге келген күйші. Дина Нүрпейісова – аса дарынды күйші мен композитор. Нұрғиса Тілендиев – қазақ композиторы, дирижер, домбырашы, Қазақстанның халық артисі, Халық Каһарманы.

• Олардың шығармалары айт.

• Дәулеткерей «Ысқырма», «Қос алқа», «Қыз Ақжелең», «Қаражан ханым» және т.б. жазған. Сүгір «Бес жорға», «Шалқыма», «Аққу», т.б. күйлер жазған. Дина «Тойбастар», «Әсемқоныр», «Бұлбұл», «Ана бұйрығы» атты күйлер жазды. Нұрғиса Тілендиев – төрт жүзге тарта ән мен романстардың және басқа көптеген шығармалардың авторы.

• Рақмет. Сау бол!

• Сау бол!

2. Нұрғиса Тілендиев туралы әңгімелеу.

Нұрғиса Атабайұлы Тілендиев Алматы облысы Іле ауданы Шілікемер деген жерінде дүниеге келген. Ол – қазақ композиторы, дирежер, домбырашы, Қазақстаның халық артисті, Халық Қаһарманы. Тілендиев Чайковский атындағы Мәскеу консервоториясының дирижерлік факультетін бітірген. 1953-1961 жылдары Қазақстанның опера және балет театрында істеді. «Қазақфильм» киностудиясы музыкалық редакциясының бас редакторы болды. Ол – төрт жүзге тарта ән мен романстардың, «Достық жолымен» балетінің, «Алтын таулар» операсының, «Ата толғауы» поэмасының, т.б. көптеген шығармалардың авторы. 

3. Берліген жай сөйлемдерден құрмалас сөйлемдер жаса.

1. Сүгір Әлиұлы – Оңтүстік Қазахстан облысының Созақ ауданында дүниеге келген және он бес жасынан бастап домбыпада күй ойнай бастаған күйші. 

2. Атақты күйші Тәттімбет, Тоқа, Саймақ және Қорқыттың қобыз күйлерін қобызда ойнаған, екі аспапты бірдей меңгерген.