2. Төмендегі сөздердің аудармасымен танысыңыз.

Бәсеке - конкуренция

Дәстүрлі – традиционный

Еркіндік алады – здесь: имеют возможность

Жаңалық – новшевство

Жоспарлы – плановый

Жүзеге асады – осуществляется

Қарқын – быстрый темп

Мүмкіндігінше – по возможности

Негізгі қозғаушы күш – основной двигатель

Өнім өндіріп – производя продукт

Сұраныс пен ұсыныс – спрос и предложение

Тұтынушыға қажетті – необходимую потребителю

Түрлері бар – есть виды

Ұйымдастырудың тәсілдері – способы организации

Шаруашылықты жүргізу – вести хозяйство

3. Сөйлемді толықтырыңыз.

1. Экономикалық жүйенің мыңадай түрлері бар: ..., ..., және ... экономикалар. 2. Дәстүрлі экономикада ... еңгізуге рұқсат етілмеген. 3. Жоспарлы экономикада өндіріс қызметі тек ... арқылы ғана жүзеге асырылады. 4. Нарықтық экономикада адамдар өздері .. өндіріп, оны өздері сатуға ... алады. 5. Осылай тауар бағасы ... пен ... байланысты болады.

4. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Дәстүрлі экономика қандай?

2. Жоспарлы экономикада қалай жүзеге асырылады ?

3. Нарықтық экономикада немен ерекшеленеді?

4. Нарық дегеніміз не?

5. Нарықта негізгі қозғаушы күш не?

5. Берілген сөздерімен сөйлем құрастырыңыз.

Бәсеке, дәстүрлі, жүзеге асады, сұраныс пен ұсыныс, ұйымдастырудың тәсілдері, тұтынушыға қажетті.

№18 практикалық сабақ.

Модулдің аты: Экономиканы білген пайда

Сабақтың тақырыбы: Бәсеке

1. Мәтінді оқыңыз.

Бәсеке деген не? Бәсеке тауар өндірісі үшін де, нарықтық экономика үшін де бірінші заң. Неге солай? Біріншіден, әр өндіріске ынталандыру керек. Осы ынталандыру көзі, прогресс көзі – бәсеке болып табылады. Бұл бәсекенің бір жағы. Ал екінші жағы – бірлестік. Кейбір әріптестер қаржысын, шикізатын ортаға салып, жақсырақ, сапалы әдемі, халыққа өте қажет тауарды шығаруды ойлайды, сол мақсатпен бірлеседі, рынокта өз өнімдерімен бәсекелесе алмайтын өнімді өндіруге тырысады. Сонымен бәсекенің бір жағы күрес, жарыс болса, екінші жағы бірлесу. Өмірдің өзі бәсеке. Кейде адамдар өмірі, тірлігі үнемі бір қалыпта бола бермейді, дағдырыс болады, қиындық болады, банкротқа ұшырайды. Мұндай жағдайда адамдар бір-біріне көмекке келеді, бірлеседі.

Қазіргі өркениетті мемлекеттерде әділетті бәсеке. Осы бәсекеде бәсекеннің екі жағы да бірге. Бұл мемлекет үшін жақсы. Әр өндіріс, мейлі ол жеке болсын, кооперативтік болсын, жаман өнім берсін, жақсы өнім берсін, бәрі мемлекеттікі.

2. Төмендегі сөздердің аудармасымен танысыңыз.

Әділетті – справедливо

Әріптес – партнеры, коллеги

Бәсеке – конкуренция

Бір қалыпта – без изменения

Бірлестік – объединение

Бірлесу – объединятся

Дағдырыс – кризис

Күрес – борьба

Қиындық – трудности

Ортаға салу – поделиться

Өндіріс – производства

Өркениетті – цивилизованный

Тірлік – существование

Ұшырау – подвергаться

Үнемі – всегда, постоянно

Шикізатын – сырье

Ынталандыру – стимулировать, заинтересовать

3. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Бәсеке дегенді қалай түсінесіз?

2. Бәсеке қандай түрлерге бөлінеді?

2. Қазіргі өркениетті мемлекеттерде қандай бәсеке?