10 Тақырып. Өзіндік құнды шығындарды толық үлестіру бойынша (абзорпш - костинг) және айнымалы шығындар бойынша калькуляциялау.

Тапсырма.

Келесі жеке жағдайларда бос қалған жерлерді толтырыңыз.

(А)	(Ә)	(Б)	(В)	(Г)	(Ғ)
Бір бірліктің босатылған бағасы(теңге)	Бір бірлікке айнамалы шағындар (теңге)	Өткізілген өнімнің (бірліктің) жалпы саны	Маржиналдық табыс, теңге	Жалпы тұрақты шағандар (теңге)	Таза пайда (теңге)
(А)	(Ә)	(Б)	(В)	(Г)	(Ғ)
20	14	-	120000	-	10000
30	20	70000	-	-	150000
25	-	180000	900000	800000	-
-	10	150000	300000	220000	-

Өзіндік жұмыстың мақсаты: маржиналды табыс түсінігін оқып үйрену.

Тапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар: әдісті жетік меңгеру

Бақылау түрі: жазбаша

Тапсырманы орындауды бағалау баллы: 4 балл

Әдебиеттер тізімі:

1А. К Ержанов, Ә. К Айтанаева, Г. Ш Жұманова, М. С. Баянова, Ә. Е. Иматаева Басқару есебі. Оқу құралы/ Алматы: Экономика, 2009 ж. *

2Назарова В.Л., Жапбарханова М.С., Фурсов Д.А., Фурсова С.Д. Басқару есебі. Оқулық / Алматы: Экономика, 2005ж.*

3Тайғашинова Қ.Т. Басқару есебі. Оқу құралы/ Алматы: LEM, 2011 ж.*

Тайгашинова К. Т. Управленческий учет. Учебное пособие/ Алматы: LEM, 2010 г.*

4Төлегенов Э.Т. “Басқару есебі”. Алматы,2006 ж.

5Алданиязов К.Н. Управленческий учет и анализ (электронный ресурс). Учебное пособие – электронная приклодная программа (50,2 Мб)/ Алматы: Нур-пресс, 2008 г.*

11 Тақырып. Зиянсыздықты талдау

№1 тапсырма. Нақты мысал бойынша зиянсыздықты қарастыру, формулалар, теңдіктер және графиктер бойынша есептеу

1 есеп

Компанияны сатудан түскен табыс 300 000 ш.б..Айнымалы шығындар 120 000 ш.б..

Маржиналды табысты табу керек.

Қажет: Маржиналды табыс коэффициентін анықтау.

Мысал

Сату бағасы 0,50 ш.б.

Айнымалы шығындар 40 % сату бағасынан

Тұрақты шығындар 12 000 ш.б.

Қажет:

Ақшалай өлшемдегі шығынсыздық нүктесі.

2 есеп

Сату бағасы 0,50 ш.б.

Айнымалы шығындар 40 % сату бағасынан

Тұрақты шығындар 12 000 ш.б.

Компания 6 000 ш.б. сомадағы пайданы жоспарлап отыр.

Қажет:Мақсатты пайдаға жетудегі ақшалай өлшемдегі табысты анықтау.

3 есеп

Сату бағасы 0,50 ш.б.

Айнымалы шығындар 40% сату бағасынан

Тұрақты шығындар 12 000 ш.б.

Қажет: Бірлік өлшемдегі шығынсыздық нүктесін анықтау

4 есеп

Сату бағасы 0,50 ш.б.

Айнымалы шығындар 40% сату бағасынан

Тұрақты шығындар 12 000ш.б.

Компания 6 000 ш.б. сомадағы пайданы жоспарлап отыр.

Қажет:Мақсатты пайдаға жету үшін бірлік үшін табысты анықтау.

2.Қауіпсіздік (кромка) маржасы

5 есеп

Төменде А компаниясы бойынша ақпарат келтірілген

	Ш.б.-пен	%-бен
Табыс	200 000	100
Айнымалы шығындар	150 000	75
Маржиналды табыс	50 000	25
Тұрақты шығындар	40 000
Пайда	10 000

Қажет: Ақшалай түрдегі және пайыздық қатынастағы маржаны анықтау.

Өзіндік жұмыстың мақсаты:Зиянсыздық талдауы: оның мақсаты мен тәсілдері. Табыстар мен шығындарға байланысты пайданы талдау әдістері: теңдік әдісі, жалпы пайда әдісі, графикалық әдіс. Зиянсыздық графигін құру тәртібі және қауіпсіздік нүктесін анықтау.

Тапсырманы орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар: Табыстар мен шығындарға байланысты пайданы талдау әдістерін жетік меңгеру

Бақылау түрі: жазбаша

Тапсырманы орындауды бағалау баллы: 4 балл

Әдебиеттер тізімі: 1А. К Ержанов, Ә. К Айтанаева, Г. Ш Жұманова, М. С. Баянова, Ә. Е. Иматаева Басқару есебі. Оқу құралы/ Алматы: Экономика, 2009 ж. *

2Назарова В.Л., Жапбарханова М.С., Фурсов Д.А., Фурсова С.Д. Басқару есебі. Оқулық / Алматы: Экономика, 2005ж.*

3Тайғашинова Қ.Т. Басқару есебі. Оқу құралы/ Алматы: LEM, 2011 ж.*

Тайгашинова К. Т. Управленческий учет. Учебное пособие/ Алматы: LEM, 2010 г.*

4Төлегенов Э.Т. “Басқару есебі”. Алматы,2006 ж.

5Алданиязов К.Н. Управленческий учет и анализ (электронный ресурс). Учебное пособие – электронная приклодная программа (50,2 Мб)/ Алматы: Нур-пресс, 2008 г.*