7. Na czym polega zasada demokratycznego państwa prawa?

Zasada państwa prawa - Państwo prawa istnieje wtedy, gdy organizacja i działanie władzy publicznej oparte są na prawie. Prawo określa wzajemne stosunki między władzami, władzą i jednostkami jako podmiotami prawa i między jednostkami. W takim państwie zagwarantowana jest równość obywateli. Dozwolone jest wszystko, czego nie zabrania prawo. Prawa jednych ograniczone są prawami drugich. Prawem związane jest społeczeństwo i władza. Prawo stoi ponad władzą. Podstawą rozstrzygania praw publicznych jest zasada większości. Zasada demokratycznego państwa prawnego – ma znaczenie fundamentalne, polega na zwierzchniej roli konstytucji, czyli aktem prawnym o najwyższej mocy prawnej jest konstytucja RP. Po 2, prawo tworzone jest przez organy, które wyłaniane są w toku demokratycznych wyborów. Po 3, obywatel RP ma w przypadku konfliktu z prawem zagwarantowane prawo do sądu. Tzn, że jeżeli popadniemy w konflikt z prawem, mamy konstytucyjne prawo do obrony, tzn w toku postępowania karnego możemy sobie wybrać obrońcę.

Instytucja skargi konstytucyjnej, – jeżeli nie godzimy się z wyrokiem, możemy na samym końcu odwołać się do Trybunału Konstytucyjnego ze skargą, że zostały pogwałcone nasze prawa w trakcie procesu.

Prawo nie działa wstecz

Nie ma kary bez przestępstwa

Każda ustawa, która wychodzi z Sejmu musi przewidywać czas, do momentu wejścia w życie (min. 2 tygodnie od uchwalenia).

Zasada ochrony praw słusznie nabytych – elementem państwa prawa są: niezawisłe sądy, Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny, Rzecznik Praw Obywatelskich, Naczelny Sąd Administracyjny.

Konstytucja – najwyższy akt ustrojodawczy państwa, czyli wyposażona w najwyższą moc prawną, określająca podstawowe zasady ustroju politycznego, gospodarczego i społecznego państwa, określające struktury naczelnych organów państwowych oraz podstawowe prawa i wolności obywateli.

8. Podaj definicję pojęcia „prawo”, wskaz rolę, jaka prawo odgrywa w państwie I w społeczeństwie.

Prawo – Zespół norm i przepisów powszechnie obowiązujących na terenie danego kraju, które zostały przyjęte w określonym trybie przez konstytucyjnie wskazane organy państwowe.

Związki państwa i prawa:

Istnieją 2 związki państwa i prawa:

1. Związki genetyczne – tam gdzie społeczeństwo tam prawo. Oba zjawiska powstały mniej więcej w tym samym czasie i z tych samych przyczyn.

2. Związki funkcjonalne państwa i prawa – tworząc i stosując prawo państwo realizuje swoje funkcje władcze wobec wszystkich podmiotów podległych jego suwerennej władzy. Państwo stoi na straży norm prawnych, zabezpiecza przestrzeganie tych norm za pomocą środków organizacyjnych, ekonomicznych, ideologicznych, oraz za pomocą przymusu państwowego.

Prawo w warunkach współczesnych jest warunkiem bezwzględnym. Charakteryzuje nam ustrój społeczno – gospodarczy. Prawo wyznacza status jednostki wobec władzy państwowej. Prawo wyznacza granicę, których władza wobec obywatela przekroczyć nie może. W warunkach zewnętrznych również zachowane są ramy w warunkach międzynarodowych. Prawo jest zawsze zjawiskiem politycznym, wyraża jakieś racje polityczne, pozostaje w ścisłym związku ze sprawowaniem władzy państwowej.