5.Zdefiniuj pojęcie „społeczeństwa obywatelskiego”, opisz jego cechy.

Społeczeństwo Obywatelskie – Termin społeczeństwo obywatelskie został wprowadzony do filozofii państwa i polityki przez znakomitego myśliciela niemieckiego, G.W. Hegela.

Społeczeństwo obywatelskie – społeczeństwo charakteryzujące się aktywnością i zdolnością do samoorganizacji oraz określania i osiągania wyznaczonych celów bez impulsu ze strony władzy państwowej.

Cechy społeczeństwa obywatelskiego

• działa w ramach obowiązującego prawa i konstytucji - jedynie w warunkach systemu demokratycznego

• istnienie prawnego systemu ochrony praw i wolności obywatelskich – wolność słowa, prawo zgromadzeń, zrzeszania się

• istnieją instytucje gwarantujące poprawne działanie prawa (sądy, trybunały, policja)

• każdy rodzaj władzy ma swój zakres kompetencji określony przez prawo

• naród może weryfikować posłów, senatorów i prezydenta poprzez wybory; powołuje władze państwowe na drodze demokratycznych wyborów

• społeczeństwo jest niezależne od instytucji państwa

• prawna gwarancja swobody tworzenia przez obywateli różnych organizacji wyrażających ich interesy np. partie polityczne, fundacje, stowarzyszenia – społeczeństwo samoorganizuje się, nie czeka na działanie państwa

• prawo obywateli do manifestowania swojego niezadowolenia, pod warunkiem, że nie łamią oni obowiązującego prawa

Cechy Wg Kucińskiego:

Niezależność od władzy – wynikającą stąd, że członkowie takiego społeczeństwa dysponują własnymi możliwościami utrzymania się, mają dostęp ośrodków masowego komunikowania, maja zapewnioną wolność poglądów.

Zorganizowanie: wynikające z możliwości i umiejętności grupowania obywateli dla zaspokojenia swych potrzeb w różnorodnych dobrowolnych organizacjach wyrażających ich zbiorcze interesy wobec przymusowej organizacji globalnej – państwa. Ten aspekt dotyczy np. takich podmiotów jak:

a) Organizacje działające na rynku, których głównym celem jest zysk.

b) Organizacje kulturalne, gospodarcze, społeczne których głównym celem jest wywieranie wpływu na ośrodki władzy publicznej nazywane właśnie z tego powodu grupami nacisku lub grupami interesów.

c) organizacje polityczne, które dążą do zdobycia sprawowania władzy publicznej w skali państwa lub jednostki podziału terytorialnego państwa.

d) inne organizacje, których funkcją jest poszerzenie obszaru racjonalnej debaty publicznej o celach zbiorowych i środkach realizacji

e) organizacje religijne i wyznaniowe, służące zaspokojeniu części duchowych potrzeb człowieka.

6.Na czym polega zasada przedstawicielska?

Jest to zasada wyrażająca sposób sprawowania władzy, który polega na tym, że decyzje w imieniu suwerena podejmowane są przez organ przedstawicielski (parlament) pochodzący z wyborów. Zasadę tą najpełniej wyraża art. 4 ust 2, który tym samym uznaje demokrację pośrednią za podstawowy sposób rządzenia państwem. Istotą demokracji bezpośredniej jest podejmowanie decyzji w imieniu suwerena przez organ przedstawicielski pochodzący z wyborów. W warunkach polskich ta cecha odnosi się w równym stopniu do Sejmu i do Senatu, jako że system wyborczy do obu izb opiera się na zasadzie powszechności. Daje temu wyraz art. 104 K określając posłów jako przedstawicieli Narodu; tak samo (z mocy ogólnego odesłania z art. 8 K) należy traktować senatorów. Tym samym posłowie i senatorowie nie są prawnie związani instrukcjami wyborców ze swych okręgów wyborczych. Konstytucja nie określa natomiast Prezydenta mianem przedstawiciela Narodu. Akcentuje to szczególną pozycję parlamentu, nie zmienia jednak faktu, że także Prezydentowi przysługuje bezpośrednia legitymacja woli wyborców. Charakter przedstawicielski można też przypisać radom gmin, radom powiatowym i sejmikom województw, jako że też pochodzą one z wyborów. Z uwagi jednak na ograniczony terytorialnie zakres ich legitymacji nie można ich traktować jako organów reprezentacji Narodu.