24. Zwycięstwo w II wojnie światowej

pozwoliło rozszerzyć strefę wpływów ZSRR na kraje Europy Środkowo-Wschodniej: Polskę, Czechosłowację, Rumunię, Węgry, Bułgarię oraz utworzoną przez ZSRR NRD. Wpływy w Jugosławii ustały wraz z secesją spod dominacji Moskwy J. Broz Tity. Albania pod rządami E. Hodży (od 1948) uznała za destrukcyjne dla komunizmu światowego oświadczenie N.S. Chruszczowa na XX Zjeździe KPZR (1956) i szukała protekcji komunistycznych Chin. Obok zdobyczy terytorialnych w Europie ZSRR zajął także japońskie Wyspy Kurylskie i część Półwyspu Koreańskiego, gdzie w 1948 utworzył Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną.

1947-1956 z inicjatywy ZSRR działało Biuro Informacyjne Partii Komunistycznych i Robotniczych (Kominform), które pozwalało na kontrolowanie partii komunistycznych w krajach uzależnionych od ZSRR. Formą ingerencji ZSRR w politykę państw od niego niezależnych była działalność III Międzynarodówki Komunistycznej (1919-1943), a po II wojnie światowej subsydiowanie i wspieranie propagandowe partii komunistycznych Francji czy Włoch, ruchów pacyfistycznych, kontestacyjnych, terrorystycznych i antynuklearnych w Europie Zachodniej i USA.

25. Przedstaw powstanie ChRL Obserwując modernizację w Japonii, chińscy intelektualiści chcieli reformować swój kraj na modę zachodnią. W 1911 kolejni gubernatorzy prowincji zaczęli stwierdzać, że to już koniec cesarstwa i Dynastii Mandżurskiej, nie było rewolucji, ani żadnych walk. Nie miał kto efektywnie sprawować władzy, pierwszy prezydent Sun Jatsen (pinyin: Sun Zhongshan) oddał władzę generałowi, który dowodził armią w czasie Powstania Bokserów (Yuan Shikai) W 1912 uchwalono tymczasową konstytucję oraz otwarto Zgromadzenie Narodowe (partia Kuomintang). Chińska demokracja nie przetrwała próby czasu. Kraj szybko pogrążył się w chaosie, a po władzę nad regionami sięgnęli lokalni przywódcy. Agresja i okupacja Chin ze strony Japonii w latach 1931-1945 przyniosła powstanie ruchów wyzwoleńczych. Brak porozumienia między Kuomintangiem a KPCh (Komunistyczna Partia Chin) doprowadziła do wojny domowej (1946-1949) zakończonej zwycięstwem Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. W 1949 proklamowano ChRL. Przeciwnicy KPCh schronili się na wyspie Tajwan.

KPCh zdobyła początkowo autentyczne poparcie ludności i rozpoczęła reformy społeczne, które dopiero z czasem przybrały radykalny charakter. Przewodniczący KPCh od 1943 r. Mao Zedong (współzałożyciel partii Kuomintang, którą później zwalczał) został jednocześnie przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej proklamowanej w Pekinie 1 października 1949 roku.

26. Przedstaw genezę, przebieg I skutki wojny w Korei:

Przyczyny:

Przyjmuje się, że inicjatorem wojny był przywódca KRLD Kim Ir Sen, który przedstawił pierwsze plany inwazji na południowa cześć półwyspu i tym sposobem chciał jego zjednoczenia (ostatecznie do podziału doszło 1948, kiedy to powstała Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna – komunistyczna i Republika Korei orientacji zachodniej).

Przygotowując się do wojny Kim Ir Sen wziął pod uwagę:

- popracuje Stalina (a w konsekwencji pomoc militarną) dla własnej koncepcji zjednoczenia Korei, który uzyskał podczas wizyty w Moskwie 5 marca 1949r. - pomoc Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) Mao Tse Tunga na wypadek zagorzenia porażką Kim Ir Sen'a

Przebieg:

25 czerwca 1950r. Kim Ir Sen wydał rozkaz przygotowania armii do uderzenia na Republikę Korei (Południowa Korea).

Dużo większą przewagę sił zbrojnych miała Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna. W ciągu 3 dni zajęła Seul, a dzięki miażdżącej przewadze zagarnęły do połowy września 90 % terytorium tego państwa.

Jednak w brew przewidywaniom komunistów USA zdecydowały się interweniować

Rada Bezpieczeństwa ONZ (w obradach nie wziął udziału członek ZSRR) 27 czerwca 1950r. przyjęła rezolucje potępiającą KRLD, a następnie wezwała członków ONZ do udzielenia pomocy jej ofierze

Zorganizowano koalicje 17 państw z udziałem sił USA pod dowództwem gen. Douglasa MacArthura. Szybka pomoc amerykańska pozwoliła obronić, niewielką część Korei południowej z portem Pusan.

Aby pokonać armie Kim Ir Sen'a w połowie września MacArthur nakazał wojskom lądowanie pod Inchon. A jednocześnie wykonał kontratak z pod Pusan. Tak okrążona armia KRLD, została prawie doszczętnie rozbita i na początku października siły ONZ przekroczyły dawną granice Korei północnej.

Kiedy 20 października zajęto Phenian, a 21 października wojska USA dotarły do granicy do wojny postanowiły dołączyć się Chiny. Stalin nie udzielił wsparcia KRLD bo mogło to bowiem oznaczać otwarty konflikt z USA, do czego ZSRR nie był gotowy. Swoje zobowiązania jednak wypełnił Mao Tse Tung i 25 października 1950r. bez wypowiedzenia wojny armia chińska ruszyła do ataku na wojska ONZ.

Po wkroczeniu armii chańskiej do Korei, której zadaniem było zajęcie całego półwyspu i zakończenie problemu Koreańskiego. Dzięki ogromnej przewadze chińskie siły szybko pokonały siły ONZ i zajęły Seul, który odbito dopiero 14 kwietnia 1951r.

Inwazja chińska postawiła świat przed groźbą wybuchu III wojny światowej.

30 listopada 1950r. Truman zagroził użyciem broni jądrowej, co więcej Chiny korzystając z zainteresowania Koreą 7 października 1950r. zajęły Tybet.

MacArthur w celu pokonania chińskiej armii 24 marca 1951r. zażądał zgody na atak nuklearny na Chiny i jednoczesną inwazje wojsk Chiang Kai- sheka z Tajwanu.

Truman reagując na jawną niesubordynacje generała 11 kwietnia 1951r. zdymisjonował MacArthura.

10 lipca 1951r. rozpoczęły się w Panmundżon z inicjatywy ZSRR rozmowy pokojowe. W tym samym czasie trwały walki pozycyjne.

Rozejm podpisano dopiero 27 lipca 1953r. Utrzymywał on przed wojenny podział kraju.

Skutki:

Ostatecznie wojna Koreańska, w której uczestniczyło 20 państw, bliska była przekształceniu się w światową.

Była też zarazem pierwszym konfliktem, podczas którego celowo zrezygnowano z całkowitego zwycięstwa militarnego, aby uniknąć użycia broni jądrowej.

Dzięki wojnie ZSRR nie zdecydowało się na interwencje w Jugosławii i doprowadził do konfliktu trwającego następne 20 lat, pomiędzy USA, a ChRL, co okazało się dla niego niezwykle korzystne.

1 października 1953r. Republika Korei Południowej podpisała umowę z rządem USA.

Po wojnie było kilka prób dialogu pomiędzy władzami obu Korei:

- 1972r. przyjęcie 9 punktowego komunikatu określającego wstępne ramy współpracy (został on nie zrealizowany)

- 1984r. fiasko próby rozmów pomiędzy obiema Koreami (USA nie chało, aby uczestniczył w nich ZSRR)

28. Przedstaw politykę mocarstw wobec Niemiec realizowaną w ramach Sojuszniczej Rady Kontroli Najwyższy organ rządzący 4 mocarstw okupujących Niemcy po II wojnie światowej - ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii i Francji. Utworzony 5 VI 1945 w Berlinie Zachodnim, składał się z naczelnych dowódców sił zbrojnych w 4 strefach okupacyjnych. Sojusznicza Rada Kontroli Niemiec rozpoczęła działalność 30 VIII 1945. Do jej zadań należała koordynacja działalności wojskowych zarządów 4 stref okupacyjnych. Rozpatrzyła ogółem 193 sprawy (z których 140 uzyskało jednogłośną aprobatę) dotyczące głównie demilitaryzacji i denazyfikacji Niemiec. Opracowaniem bieżących materiałów i przygotowaniem projektów uchwał zajmował się Komitet Koordynacyjny, któremu podlegało 10 dyrektoriatów, podzielonych na liczne wydziały i komisje. Rozbieżności między ZSRR i pozostałymi członkami Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec doprowadziły do zaprzestania jej działalności - ostatnie posiedzenie odbyło się 20 III 1948. Przedstawiciele Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec spotykali się nadal w Berlińskim Centrum Bezpieczeństwa Powietrznego, odpowiedzialnego za ruch samolotów wojskowych i cywilnych, oraz w Międzynarodowym Biurze Ułatwień, któremu podlegał ruch osobowy. Działalność Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec zakończyło ostatecznie porozumienie 4 mocarstw w sprawie Berlina Zachodniego, podpisane 1971. Decyzją mocarstw okupacyjnych, również Berlin podzielono na cztery sektory. Każda niemiecka strefa okupacyjna dostała własne parlamenty i rządy, a wspólna, sojusznicza Rada Kontroli wydawała ustawy regulujące wszystkie dziedziny życia całości okupowanych Niemiec. 29. Przedstaw powstanie RFN

W dniach 17 lipca – 2 sierpnia 1945r. odbyła się konferencja Wielkiej Trójki w Poczdamie. Zebrali się tam reprezentanci USA- Harry Truman, Anglii- Winston Churchill, Francji oraz ZSRR – Józef Stalin. Celem okupacji Niemiec miało być stworzenie w przyszłości suwerennych Niemiec, uwolnionych od dziedzictwa narodowego socjalizmu. Odnośnie Niemiec w Poczdamie postanowiono:

# w okresie kontroli sojuszniczej nastąpi w tym państwie demilitaryzacja, denazyfikacja, demokratyzacja,dekartelizacja # rekompensata strat wyrządzonych przez naród niemiecki innym narodom w tym Polsce # wyznaczone nowe granice dla Niemiec, Prusy Wsch.podzielono między Polskę i ZSRR, wsch. granica miała przebiegać wzdłuż Odry i Nysy Łużyckiej # w imieniu 4 państw ( USA, Anglia, Francja, ZSRR )władzę na terenach okupowanych mięli sprawować dowódcy sił zbrojnych zaś w sprawach całych Niemiec Sojusznicza Rada Kontroli # dokonano podziału państwa na 4 strefy okupacyjne:brytyjską, amerykańską, francuską i radziecką. RFN W lipcu 1946r. w strefie amerykańskiej i angielskiej utworzono niemieckie rządy krajowe i parlamenty wybrane w powszechnych wyborach. 1 stycznia 1947r. utworzono Bizonię czyli Dwustrefę. W 1949r. rozwiązano Sojuszniczą Radę Kontroli pod wpływem utworzenia Bizonii. W czerwcu 1948r. wprowadzono w strefie zach. nowa markę. W tej sytuacji do Bizonii dołączyła Francja i utworzono Trizonię. 1 września 1948r. odbyło się posiedzenie Rady Parlamentarnej Trizonii, utworzono konstytucję i utworzono Niemiecką Republikę Federalną. Stolicą RFN został Bonn, a pierwszym kanclerzem Konrad Adenauer. W 1954 roku traktaty paryskie daja podstawę podporządkowania armii niemieckiej NATO. 30. Podaj genezę i istotę 1 kryzysu berlińskiego I kryzys berliński - miesiąc po zakończeniu II wojny światowej w Europie i po podpisaniu bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy mocarstwa sojusznicze 5 czerwca 1945 wydały deklarację, na mocy której rządy ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii i Francji przejęły zwierzchnią władzę nad terytorium Niemiec, dzieląc je na cztery strefy okupacyjne. W stosunku do pokonanych Niemiec na konferencji poczdamskiej przyjęto zasady 5xD (demilitaryzacja, demokratyzacja, denazyfikacja, decentralizacja i dekartelizacja). Podzielono również Berlin leżący w radzieckiej strefie okupacyjnej. Wraz z narastaniem atmosfery zimnej wojny po 1947 współpraca czterech mocarstw okazała się niemożliwa. 1 stycznia 1947 amerykańskie i brytyjskie sfery okupacyjne zostały połączone w Bizonię, a 8 kwietnia 1949 dołączono formalnie strefę francuską, tworząc Trizonię - podstawę terytorialną dla przyszłego państwa zachodnioniemieckiego. Bardzo poważny kryzys międzynarodowy wywołała reforma walutowa 18 czerwca 1948. Reforma objęła też zachodnie sektory Berlina, grożąc tym samym zrujnowaniem gospodarki całej okupacyjnej sfery radzieckiej. Ponieważ reforma walutowa w sferze radzieckiej odbywała się później i była mniej sprawna od zachodniej - 24 czerwca 1948 zablokowano drogi dojazdowe i wstrzymano dostawy żywności i energii do zachodnich sektorów Berlina. Rozpoczął się I Kryzys Berliński, grożący wybuchem konfliktu globalnego. Państwa zachodnie nie zdecydowały się na interwencję zbrojną, ale podjęły wysiłek łącząc sektory zachodnie Berlina ze strefami zachodnimi mostem powietrznym, przez który zaopatrywano 2,5-milionowe miasto w niezbędne dostawy. Sprawa trafiła na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ. Blokada Berlina trwała prawie rok (do maja 1949) i oznaczała faktyczny podział miasta, Sfery zachodnie miasta stanowiły oddzielny organizm polityczny, funkcjonujący na mocy nowej Konstytucji z 1950 roku. 31. Przedstaw powstanie i pierwsze lata funkcjonowania NRD Niemiecka Republika Demokratyczna w skrócie NRD (Deutsche Demokratische Republik, DDR) - państwo powstałe 7 października 1949 na terenie byłej sowieckiej strefy okupacyjnej (Sowjetische Besatzungszone in Deutschland, SBZ), obecnie nie istnieje.

Jej powierzchnia liczyła 108 300 kilometrów kwadratowych i była zamieszkana przez 17 milionów ludzi, w latach 1949-1989 liczba ludności nie zmieniła się w znaczący sposób. Stolicą NRD był Berlin a konkretnie jego część zwana Berlinem Wschodnim (oddzielona od Berlina Zachodniego tak zwanym Murem Berlińskim). Nie było to zupełnie legalne, gdyż Berlin jako całość, podzielony na cztery sektory, podlegał okupacji czterech zwycięskich mocarstw, a więc Berlin Wschodni nie był częścią strefy sowieckiej (jeszcze do późnych lat 60. XX wieku trzeba było okazywać dowody osobiste przy wjeździe z terenu NRD na teren Berlina Wschodniego, zaś patrole amerykańskie, angielskie i francuskie miały do końca istnienia NRD wolny wstęp do Berlina Wschodniego, a radzieckie do Zachodniego). Jednostką podziału administracyjnego (przeprowadzonego w 1952 roku, do tego roku istniały kraje związkowe (landy)) stały się okręgi (Bezirk), których było łącznie czternaście (ich stolicami były Chociebuż, Drezno, Erfurt, Frankfurt nad Odrą, Gera, Halle, Karl-Marx-Stadt, Lipsk, Magdeburg, Neubrandenburg, Poczdam, Rostock, Schwerin oraz Suhl). Państwo to powstało z inicjatywy komunistycznej partii o nazwie Niemiecka Socjalistyczna Partia Jedności (Sozialistische Einheitspartei Deutschlands, SED) i pod auspicjami Związku Radzieckiego. W latach 1946-1948 SED ugruntowała swoją pozycję polityczną i zdominowała organy władzy w strefie okupacyjnej. Partia ta w marcu 1948 roku powołała Niemiecką Radę Ludową, która 7 października 1949 roku przekształciła się w Tymczasową Izbę Ludową, przyjęła konstytucję i proklamowała powstanie nowego państwa. Władzę objęła oczywiście SED. Jej kierownictwo było zdominowane przez działaczy prokomunistycznych, będących wcześniej członkami Komitetu Narodowego "Wolne Niemcy". Pierwszymi przywódcami partii byli Otto Grotewohl oraz Wilhelm Pieck, którzy pełnili funkcje współprzewodniczących. Pierwszym prezydentem NRD został Johannes Dieckmann, który swój urząd pełnił przez cztery dni, po czym został zastąpiony przez Wilhelma Piecka (w zamian za to W. Dieckmann objął urząd przewodniczącego Izby Ludowej). 12 października na urząd premiera wybrano Otto Grotewohla; tego samego dnia Izba Ludowa przyjęła konstytucję.