15. Działania wojenne w latach 1939 – 1942r.

23 sierpnia – pakt Ribbentrop Mołotow – podział Europy wzdłuż linii rzek Pisa, Wisła , San

listopad – marzec – wojna fińsko – radziecka

9 kwietnia – wejście do Danii

10 maja 1940 – wejście Niemców do Beneluksu

12 maja - 14 czerwca – wojna francusko niemiecka

13 września 1940 – Włosi przekraczają granicę Egiptu

9 grudnia – Kontrofensywa brytyjska /Zdobycie Tobruku/

8 sierpnia – 31 października – bitwa o Anglię

28 października – inwazja Włochów na Grecję

19 stycznia 1941r. - ofensywa etiopsko - somalijska

6 kwietnia – 20 maja 1941 inwazja niemiecka na Grecję, zakończona opanowaniem Krety, operacja Merkur

22 czerwca – operacja Barbarossa

7 grudnia 1941 roku – atak na Pearl Harbor

grudzień 1941 – kontrofensywa radziecka pod Moskwą

16 Działania wojenne w latach 43 - 45

wiosna 1942r. – 2 luty 1943r. - oblężenie Stalingradu

sierpień listopad 1942r. - walki o Al - Alamejn

7 listopada 1942r. - operacja Torch w Algierii i Maroko

12 maja 1943 r. - kapitulacja Afrika Korps

lipiec 1943 roku – bitwa na Łuku Kurskim

6 stycznia 1944r. - Rosjanie przekraczają granice Polski

30 kwietnia – Hitler popełnia samobójstwo

2 maja – kapitulacja Berlina

7/8 maja – kapitulacja wojsk niemieckich i koniec wojny w Europie

17. Proces tworzenia koalicji anty hitlerowskiej

Anglia po klęsce fr w 1940 dążyła do zaangażowania USA w wojnę, która preferowała politykę izolacjonizmu, lecz udzielali oni eskorty statkom angielskim, także wielu ochotników weszło w skład armii Brytyjskiej.

Marzec 1941 uchwalenie przez kongres USA Lend-Lease Act – ustawa dająca prezydentowi prawo do udzielania pożyczek, wynajmu sprzętu i materiałów koniecznych do prowadzenia wojny państwom, których obrona miała istotne znaczenie dla obronności USA. Ucieszyło to Brytyjczyków, ponieważ otrzymali dużo wsparcie zarówno finansowe jak i s sprzętowe. USA stały się : arsenałem demokracji.

Po 22 czerwca 1941 Churchill obiecał pomoc Stalinowi w walce z Hitlerem, podobnie zrobiły USA rozszerzając lend-lease act na ZSRR.

14 sierpnia 1941 na statku „książę Wali” spotkali się Roosevelt i Churchill i podpisali Kartę Atlantycką, która określała cele wojenne obu mocarstw i zasady na jakich miały one kształtować powojenny Świat.

Po ataku na Pearl Harbor USA przystąpiło do wojny i USA, W Brytania oraz ZSRR utworzyły potężny blok zwany wielką koalicja.

1 stycznia 1942 – deklaracja Narodów Zjednoczonych: pierwszy po karcie atlantyckiej dokument przygotowujący do utworzenia ONZ. Deklaracje podpisali 26 krajów antyhitlerowskich a do końca wojny jeszcze 25. Wyrzekali się oni ekspansji terytorialnej i przemocy w stosunkach międzynarodowych.

Główne mocarstwa to: USA, W. Brytania, ZSRR i Chiny.

18. NAJWAŻNIEJSZE DECYZJE: TEHERAN, JAŁTA, POCZDAM *TEHERAN:

(28 listopada 1943 - 1 grudnia 1943 w ) – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. wielkiej trójki): prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla i ZSRR Józefa Stalina.

Skumał się tam Roosevelt ze Stalinem. Roosevelt uważał, ze Churchill to imperialista, także pił i palił, co irytowało Roosevelta.

Postanowienia:

USA i Wielka Brytania zobowiązały się do:

• utworzenia drugiego frontu w Normandii w maju 1944 roku,

• udzielenia pomocy oddziałom Tito w Jugosławii

• przy jednoczesnym wycofaniu poparcia dla czetników i rezygnacji z inwazji na Bałkanach poza Grecją przydzieloną do brytyjskiej strefy operacyjnej.

• Ustalono nową granicę wschodnią Polski i ZSRR na tak zwanej linii Curzona.

• Dokonano podziału krajów Europy na alianckie strefy operacyjne - na mocy między alianckich uzgodnień Polska znalazła się w strefie operacyjnej Armii Czerwonej.

• Ustalono, iż Niemcy zostaną podzielone na strefy okupacyjne, zaś radziecka strefa okupacyjna Niemiec przylegać będzie do Polski, przez którą przebiegały linie komunikacyjne do tej strefy, co de facto przesądzało losy Polski. Ze względu na odbywające się jesienią 1944 roku w USA wybory prezydenckie na prośbę prezydenta Roosevelta liczącego na głosy Polonii amerykańskiej utajniono postanowienia wielkiej trójki w kwestii polskie

*JAŁTA:

(od 4 do 11 lutego 1945), zwana także krymską – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. wielkiej trójki): przywódcy ZSRR Józefa Stalina, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla i prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta.

• Na konferencji rozstrzygnięto sprawę Niemiec: siły każdego z trzech mocarstw łącznie z Francją będą okupowały wyznaczone na konferencji strefy Niemiec. Zgodnie z tym planem przewidziano utworzenie skoordynowanej administracji i kontroli za pośrednictwem Centralnej Komisji Kontroli, złożonej z naczelnych dowódców trzech mocarstw. Ponadto obciążono Niemcy reparacjami wojennymi oraz podzielono Berlin na 4 sektory okupacyjne.

• Polska utraciła Kresy Wschodnie na rzecz Związku Radzieckiego.

• Związek Radziecki otrzymał "zwierzchnictwo" nad Polską i jedną trzecią Niemiec (m.in. Turyngią, Saksonią, Meklemburgią, Brandenburgią i Pomorzem Przednim).

• Przystąpienie ZSRR do wojny na Dalekim Wschodzie.

• Ustalono rekompensatę dla Polski w postaci dotychczasowych ziem niemieckich: Pomorza Zachodniego, Prus Wschodnich i Śląska.

• Podjęto decyzje o transferze ludności pomiędzy państwami (m.in. przesiedleniu Niemców).

• Mocarstwa zgodziły się na utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej urzędującego w Warszawie, który zobowiązany został do przeprowadzenia wolnych, nieskrępowanych wyborów na zasadzie powszechnego głosowania (do wyborów ostatecznie nie doszło).

• Ustalenie tzw. ładu jałtańskiego.

*POCZDAM:

(17 lipca 1945 – 2 sierpnia 1945 w Poczdamie) – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. wielkiej trójki): prezydenta USA Harry'ego Trumana (który zastąpił zmarłego w kwietniu tego roku Franklina Delano Roosevelta), premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla, którego w trakcie konferencji zastąpił od 28 lipca nowy premier tego państwa Clement Attlee, i sekretarza generalnego Związku Radziec 19. POSTANIE I CELE ORGANIZACJI NARODÓW ZJEDNOCZONYCH. Zgodnie z ustaleniami konferencji Wielkiej Trójki w Jałcie(luty 1945) 25 kwietnia w San Francisco odbyła się konferencja założycielska ONZ.W obradach wzięło udział 46 reprezentantów państw koalicji antyhitlerowskiej(delegacja polska nie wzięła udziału- nie unormowane władze polskie).Pod koniec czerwca została podpisana Karta Narodów Zjednoczonych – po jej ratyfikacji w ciągu 4 miesięcy przez 51 państ,24 października 1945 r. formalnie powstała Organizacja Narodów Zjednoczonych z siedzibą w Nowym Jorku. W Kracie Narodów Zjednoczonych określono cele działania Organizacji: zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa światowego, rozwój współpracy polityczne,gospodarczeh, kulturalnej między narodami.

Struktura ONZ:

-Rada Bezpieczeństwa-organ naczelny, pięciu stałych członków(USA, ZSRR, Francja, Wielka Brytania, Chiny)-jednomyślność w podejmowaniu decyzji, prawo weta; niestali członkowie w liczbie 10 z kadencją dwuletnią bez prawa weta;

-Zgromadzenie Ogólne-zasiadają przedstawiciele państw członkowskich na zasadzie równości-kieruje Sekretariat z sekretarzem generalnym

-Specjalne organy ONZ: Rada Powiernicza(kontrola i zarząd nad terytoriami pod administracją ONZ), Rada Gospodarczo-Społeczna(rozwiązywanie międzynarodowych problemów ekonomicznych, zdrowotnych, praw człowieka i innych). Współpracowały z Radą: Międzynarodowa Organizacja Pracy(ILO), Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki, i Kultury (UNESCO), Światowa Organizacja Zdrowia(WHO) i inne.

-Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości z siedzibą w Hadze (rozwiązywanie międzynarodowych spraw prawnych).

ONZ odgrywa ważną rolę we współczesnym świecie. Mimo wielu sytuacji kryzysowych stoi na straży ładu i bezpieczeństwa zbiorowego ,próbuje rozwiązywać globalne problemy(walka z głodem, przemocą, terroryzmem, także państwowymi), wojska ONZ interweniują na terenach, gdzie dochodzi do konfliktów zbrojnych, pełną misje pokojowe w rejonach konfliktu(Palestyna ,Syria, Cypr, Korea , była Jugosławia i inne)

kiego Józefa Stalina. 20. . Przedstaw genezę i fazy zimnej wojny

fazy: 1945-1947 – początek „zimnej wojny” 1948-1953 – apogeum zimnej wojny; wojna w Korei (1950-53) 1954-1962 – faza odwilży, związana ze śmiercią Stalina (1953r.) 1963-1969 – porozumienie między blokami (USA i Zw. Radz.) 1970-1979 – odprężenie międzynarodowe-równowaga sił militarnych 1980-1985 – załamanie polityki odprężenia; początek wojny w Afganistanie. Gospodarka radziecka nie jest w stanie dorównać amerkańskiej. 1986-1989 – druga faza odprężenia, zakończenie konfliktu wschód-zachód. Upadek muru berlińskiego. Do władzy doszedł Gorbaczow.Geneza: Zimna wojna umownie trwała od roku 1946 – rozpadu koalicji antyhitlerowskiej i ustanowienia w Europie Środkowejwyłącznej strefy wpływów ZSRR – do rozpadu systemów komunistycznych w Europie (Jesień Ludów) w 1989 i rozpadu samego ZSRR w drugiej połowie 1991 roku. Rozpad bloku sowieckiego wyeliminował układ dwubiegunowy w polityce międzynarodowej i zakończył epokę zimnej wojny. W całym tym okresie konfrontacja między dwoma supermocarstwami toczyła się na wielu płaszczyznach: wojskowej, ideologicznej, psychologicznej, gospodarczej. Najistotniejszym elementem był technologiczny wyścig zbrojeń (w tym zbrojenia kosmiczne i rozwój technologii kosmicznych). 21. Doktryna Trumana

– program polityki zagranicznej USA, sformułowany przez prezydenta Harry'ego S. Trumana i przedstawiony 12 marca 1947 roku w orędziu do Kongresu. Doktryna głosiła, że USA powinny pomagać narodom, które przeciwstawiają się presji zewnętrznej lub próbom przejęcia siłą władzy nad nimi przez uzbrojone mniejszości. Choć nie było to powiedziane wprost, doktryna odnosiła się do Związku Radzieckiego. Czasem określano tę doktrynę mianem doktryny powstrzymywania ZSRR. Odnosiła się pierwotnie do Grecji i Turcji - 22 czerwca 1947 roku Truman podpisał akt, przekazujący 400 mln dolarów na ekonomiczną i wojskową pomoc dla tych krajów (250 mln dolarów dla Grecji i 150 mln dolarów dla Turcji).

Doktryna stała się trwałą zasadą polityki zagranicznej USA, oznaczała ostateczne zerwanie z odradzającą się po wojnie polityką izolacjonizmu USA.