11. Omów główne postanowienia Traktatu Wersalskiego 1919r.

Paryż 18.01.1919 - 21.01.1920r.

Wzięło udział 32 zwycięskie państwa (5 dominium angielskich, 13 państw neutralnych)

Rada najwyższa (rada 10-ciu) to szefowie rządów i ministrowie 5-ciu mocarstw - USA, W. Brytania, Francja, Włochy, Japonia

W praktyce rządziła wielka 4 : Wodorow Willson (prezydent) - USA Lloyd George - premier Anglia, Georges Clemenceau - premier Francji oraz Wictor Orlando - premier Włoch, który stracił zainteresowanie po tym, jak zorientował się, że Włochy nie mają z tego korzyści - więc rada trzech.

- Rosja uznana za zdrajcę - nie została zaproszona do obrad

- Największy wpływ miał Wodorow Willson - orędzie i 14 punktów - miał to być system, który zapewniłby pokój - 13 punktów dotyczy Polski

- sprzeczność Anglii i Francji. Francja chciała maksymalnego osłabienia Niemiec oraz wzmocnienia Polski, aby ta stanowiła zaporę przeciw ZSRR. Anglia chciała utrzymać równowagę sił w Europie, nie godziła się na wzmocnienie Polski.

TRAKAT 28 czerwca 1919r. :

Niemcy uznane za głównego winowajcę wojny - trakt został im narzucony, co uznali za dyktat, nie rozumieli dlaczego ponieśli takie konsekwencją , skoro ententa nie wkroczyła na ich terytorium. Winą obarczono socjalistów, demokratów (którzy w listopadzie 1918 przejęli władze) i Żydów.

POSTANOWIENIA:

a) straty terytorialne:

- Alzacja, Lotaryngia dla Francji

- Luksemburg niepodległy

- Polska - Wielkopolska i cześć Pomorza Gdańskiego,

plebiscyty: Górny Śląsk, Warmia i Mazury

- Gdańsk i Kłajpeda - wolne miasta

- Dania - Szlezwik

- Czechosłowacja - Hulczyn

- zagłębię Sary na 15 lat pod rządami Ligi Narodów, a kontrola nad kopalniami dla Francji ( po 15 latach plebiscyt)

- Nadrenia - strefa zdemilitaryzowana

W SUMIE :

- utrata 1/8 zmieni, 3/4 złóż żelaza i cynku, 1.2 węgla i 1/10 ludności

- reparacje 132 mld marek (nie spłacono)

Klauzula wojskowa:

- armia max 100 000 (służba 16 - 24 lata)

- zakaz posiadania czołgów, lotnictwa i broni chemicznej i okrętów podwodnych ("u-bootów")

- ograniczenie liczebności marynarki wojennej

- zakaz powoływania sztabu generalnego

KONFERENCJA WASZYKTOŃSKA:

dotyczy uzbrojeń morskich (ograniczenie na 10 lat) uczestniczyło 9 państw w tym: USA, Japonia, Francja i Anglia

- parytet wyporności floty ( w mln ton) : USA (5), Anglia (5), Japonia (3), Francja i Włochy (1,7)

- suwerenność dla Chin - zniesienie stref wpływów w Chinach

12. Funkcjonowanie i ewolucja systemu Wersalsko - Waszyngtońskiego do 1933r. ( o Lidze Narodów to samo co w pytaniu 11 )

- Gustaw Stresman, reparacje i Charles Danes

Gusaw Stresman - kanclerz od 1923 r., chciał wzmocnić Niemcy, ale nie krytykował wysokość reparacji, dążył do ich ograniczenia -> Plan Denesa - pożyczki dla Niemców aby odbudowali się i szybko ją spłacą. ( Pomysł się nie powiódł się, ponieważ pomoc Niemcom doprowadziła do wzrostu ich potęgi)

- Plan Orena Younga 1929r. spłata przez 37 lat

- dalej Plan Lozana 1931 - 1932 obniżenie do 4 mld,

W 1933r. Hitler zawiesza spłaty na pół roku. Od 1934 już nie płacą.

TRAKTATY:

16 kwietnia 1922 - RAPALLO - Niemcy i ZSRR - porozumienie - poligony w ZSRR i kupno bron od ZSRR (potwierdzony w 1926r w Berlinie)

Locanno - 1925 : Francja Wielka Brytania, Belgia, Włochy, Niemcy Polska, Czechosłowacja. Pakt reński - wzajemne gwarancje między Francją, W.B., Belgią, Włochami i Niemcami.

1921 - sojusz Polsko - Rumuński i Polsko - Francuski :

Była to obietnica bez pokrycia, ponieważ w Reńskim 1925r. Niemiec i Francja podpisały pakt o nie naruszaniu swoich granic, a nie było w tym nic o granicy Polsko Niemieckiej. Z tego wniosek, że Francja godzi się na rewizje Polskiej granicy z Niemcami.

Rosja - wojna domowa 1918 - 1922 nie zostali zaproszeni do Wersalu. Władze przejęli komuniści - Lenin sprowadzony przez Niemców, aby zrobił w Rosji. Wygłasza tezy kwietniowe i wprowadza komunizm wojenny. Walczy z białymi i kończy wojnę.

Reformy LENINA :

1921 - NEP - nowa ekonomiczna polityka - odwołano komunizm wojenny

XII 19922 utworzenie ZSRR

1924 - zgon Lenina

Stalin dochodzi do władzy, powoli odsuwa Zinowjewa i Kamieniewa (1927r), dogaduje się z Bucharinem, którego odsunął od władzy 1929r. i sam sprawował pełną władze.

Władza Stalina w Rosji :

- kolektywizacja rolnictwa

- walka z kułactwem

- wielki terror (1937-38) czystki w armii

- tworzenie ciężkiego przemysłu

- budowa gułagów

System Wersalski się nie sprawdził, ponieważ wiele państw było nie zadowolonych. Włochy, Niemcy, Polska, Rosja, Turcja dążyły do uzyskania własnych korzyści. Zawieranie sojuszów bez pokrycia, w pakcie Reńskim przyjęto 7 traktatów, które zmieniały trakt wersalki, USA - polityka izolacjonizmu, Liga Narodów nie regulowała w żadnym stopniu stosunków międzynarodowych ( brak władzy). 13. Narastanie sprzeczności i konfliktu w latach 1933 - 1937 i 1937 - 1939

Polityka Japonii :

- doktryna Azja dla Azjatów - dążenie mocarstwa. Do władzy doszli militaryści, którzy chcieli utrzymać imperium samowystarczalne. Oskarżano władze Chińskie o prześladowanie mniejszości i w 1931 opanowali Mandżurię i utworzyli cesarstwo Mandżurskie - została za to potępiona, opuściła Ligę w 1933r, a w 1935r. domagała się przyznania takiego parytetu jak Anglia, nie pozwolono jej, ale sama rozbudowała. 1937r. kolejny atak na Chiny zajęcie Pekinu, Szanghaju i Kantonu. Dopiero ZSRR pomogły Chinom zatrzymać Japonię.

„Pakt czterech:”

1933r. projekt Mussolini - Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Włochy - nie wszedł w życie. Ale była to próba pozyskania sojuszników przez Anglię, która obawiała się o swoje dalekie posiadłości, bo Japonia rosła w silę, a Anglia sama była zbyt słaba, żeby odeprzeć Japonię 1936r. rozbudowanie floty przez Anglię - powrót do standardu dwóch potęg morskich.

Wojna Etiopska (1935 - 1936)

Mussolini chciał odnowić cesarstwo Rzymskie, chciał aby Morze Śródziemne należało do Włoch. 1934r. tajne porozumienie Anglii i Francji, aby mogli zaatakować Etiopię (Abisynię). 1935r. atak, a zajęcie 1936r. całego kraju. Gdy do prasy doszły wieści o tajnych układach Anglii i Francji, wyparły się go i nałożyły na Włochy embargo, które od tego czasu Włochy stały się wrogami Anglii i Francji.

Łamanie postanowień Wersalu przez Niemcy:

1935- powszechna służba, rozbudowano flotę i lotnictwo. Układ morski z Anglią - Niemcy miały 30 % floty Angielskiej. Niemcy obudowały sztab. Nie liczono, że Niemcy będą potęgą tylko osłoną przed ZSRR.

Polityka appeasementu:

Kryzys Nadreński 7 marca 1936r.

Zajęcie Nadrenii przez Niemców. Polska musiała uderzyć z Francją, ale Francja się nie zgodziła. Z Anglią nie było porozumienia, zmiana tronu w Anglii; zgoda na zajęcie Nadrenii przez Niemców.

Marzec 1938 – Anschluss Austrii

29-30 września 1938 – konferencja Monachijska

16 marca 1939 – utworzenie protektoratu Czech i Moraw

Wojna domowa w Hiszpanii:

Luty 1936r. wybory wygrywa front Ludowy - reformy przeciw kościołowi i armii. Chaos w kraju. Wojskowi chcą zapanować nad chaosem ( stał na czele wojskowych Gen. De Franco )

Liga Narodów była bezradna i powstał Komitet Nie Interwencji - W. B. , Francja, Anglia, Niemcy, Włochy, ZSRR. Ale Włochy i Niemcy wspierały gen. De Franco. A ZSRR front ludowy. Zwyciężył Franco w 1939r. 28 marca zajęcie Madrytu - kraj zrujnowany.

Niemcy i Włochy 25 października 1936r. podpisały sojusz

Niemcy i Japonia 1936r. podpisały pakt antykominternowski

w 1937r. do paktu antykominternowskiego dołączyły Włochy i powstała oś Berlin - Rzym - Tokio

22 maja 1939 - pakt stalowy

27 września 1940 – pakt trzech 14 . Przesłanki konfliktu związane były z kryzysem ustroju demokratyczno-liberalnego w państwach europejskich i wzrostem po zakończeniu I wojny światowej tendencji autorytarnych, przeradzających się w ustroje totalitarne (m.in. faszyzm we Włoszech, narodowy socjalizm w Niemczech, komunizm w ZSRR).Postulaty rewizji ustaleń porządku wersalskiego (wersalski traktat pokojowy 1919) wysuwane przez Niemców stwarzały nieustanne zagrożenie układu pokojowego w Europie, wzrost aspiracji terytorialnych ZSRR i Japonii we wschodniej Azji komplikował sytuację w tamtym regionie świata.Tendencje imperialne i nacjonalistyczne, posiłkowane doktrynami ideologicznymi, dążące do zmiany porządku politycznego, gospodarczego i społecznego na świecie tworzyły wspólną płaszczyznę porozumienia między takimi państwami, jak: Niemcy, Japonia, Włochy, później także ZSRR. Wydarzenia poprzedzające II wojnę światową powodowały nieustanne zagrożenie porządku wersalskiego: aneksja Abisyniiprzez Włochy (1936, wojna włosko-abisyńska 1935-1936), demilitaryzacja Nadrenii (1936), Anschluss Austrii (1938), monachijska konferencja (1938), aneksja Czech przez Niemcy (1939) i Albanii przez Włochy (1939), konflikt Chin i Japonii (1932-1933 i od 1937), konflikt Japonii i ZSRR (1939), w końcu porozumienie radziecko-niemieckie (pakt Ribbentrop-Mołotow), które przesądziło o możliwości realizacji kolejnego etapu polityki hitlerowskich Niemiec.