8. Narastanie sprzeczności między mocarstwami:

Narastanie sprzeczności między mocarstwami:

Japonia stała się szybko silnym i dobrze rozwiniętym ekonomicznie państwem i zaczęła szukać dla siebie kolonii na kontynencie azjatyckim, gdzie popadła w konflikt z Rosją. Rosja budowała wówczas kolej transsyberyjską, a wielu jej bogatych obywateli zainwestowało swoje kapitały na terenie Mandżurii i Korei, które stały się obiektem zainteresowania Japonii. Doszło więc do konfliktu zbrojnego, w którym Rosja utraciła Port Artur, część Sachalinu, połowę Mandżurii i wpływy w Korei. Wojna ta obaliła mit o potędze Rosji. Sprzeczność interesów pojawiła się również na Bałkanach. W latach 70. Bośnia, Hercegowina, Serbia i Bułgaria wystąpiły przeciwko Turcji, by wyzwolić się spod jej panowania. Państwa te uzyskały poparcie Rosji, która miała nadzieję zdobyć cieśniny czarnomorskie oraz rozszerzyć swoje wpływy na Bałkany. Ten sam cel miały Austro-Węgry, które pragnęły podporządkować sobie narody wyzwalające się spod panowania tureckiego. Pokój w San Stefano umacniał pozycję Rosji, ale Austro-Węgry, również Francja I Anglia nie były przychylne temu pokojowi. Przeprowadzono więc jego rewizję i sporządzono tzw. traktat berliński, który zmuszał Rosję do wycofania swoich wojsk z Bułgarii. Macedonia wróciła pod panowanie Turcji, a Bośnia i Hercegowina znalazły się pod panowaniem Austrii. Francja nie była zadowolona, że rosną wpływy brytyjskie w Egipcie i w 1898 między obu państwami wybuchł konflikt o Faszodę nad Górnym Nilem. Między Anglią a Rosją istniał spór o Persję i Afganistan. W 1879 Austro-Węgry, Niemcy i Włochy zawarły porozumienie zwane Trójprzymierze, skierowane przeciwko Rosji. Poczuły się tym zagrożone również Francja i Anglia. Dlatego też Rosja i Francja w 1892 zawarły sojusz obronny, do którego w 1904 dołączyła Anglia pomimo zatargu z obu państwami. W ten sposób powstało Trójporozumienie zwane Ententą. Bałkany także były zarzewiem sporu. W 1911 korzystając z osłabienia Turcji, która toczyła wojnę z Włochami o Trypolis, Grecja, Serbia, Bułgaria i Czarnogóra zawiązały koalicję i wystąpiły przeciwko Turcji, by wyzwolić spod jej panowania resztę kontynentu europejskiego. Zwycięskie państwa wkrótce jednak popadły w konflikt między sobą, ponieważ nie były w stanie podzielić się zdobytymi terenami. W 1913 wybuchła więc II wojna bałkańska, w której przeciwko Bułgarii wystąpiły jej wcześniejsi sojusznicy oraz Rumunia i Turcja. Ponadto Serbowie zaczęli głosić ideę zjednoczenia wszystkich Słowian zamieszkujących Bałkany, co było sprzeczne z interesem Austro-Węgier pod panowaniem których żyło wówczas ok. 7 mln. Serbów, Słoweńców i Chorwatów. Serbię popierała Rosja, natomiast Niemcy naciskały na rząd w Wiedniu, by zajął zdecydowaną postawę wobec Serbii. Do terenów konfliktowych należało również Maroko, gdzie Francuzi chcieli wprowadzić swoje wojska, na co jednak nie godzili się Niemcy, ponieważ w Maroku znajdowało się wiele niemieckich banków i zakładów przemysłowych. Konflikt udało się zażegnać, ale kilka lat później, kiedy w Maroku wybuchło powstanie, Francja prowadziła tam swoje wojska, na co Niemcy zareagowały wysłaniem swojego okrętu wojennego. Po stronie Francji opowiedziała się Anglia i udało się przekonać Niemców do rezygnacji z Maroka, które stało się protektoratem francuskim. Niemcy w ramach rekompensaty mogli rozszerzyć swoje kolonie w Kamerunie. 9. Trójprzymierze i Trójporozumienie Niemcy po zwycięstwie nad Francją dążyły do zapewnienia sobie dominującej pozycji w Europie-w polityce zagranicznej kanclerz Bismarck zmierzal do związania Niemiec sojuszem z Cesarstwem Rosyjskim i monarchią Austro-Węgierską Francja była izolowana. We wrześniu 1872r w Berlinie odbył się zjazd cesarzy, na którym podpisano porozumienie wojskowe i polityczne miedzy Rosją i Austro-Węgrami, przystąpiły do nich Niemcy. Na skutek interwencji dyplomacji angielskiej i rosyjskiej Bismarck wycofał się z ataków na Francję, ale było to pierwsze nieporozumienie w stosunkach rosyjsko-niemieckich. Kolejne napięcia spowodowała tzw, kwestia wschodnia-sierpień 1875 powstaje w tureckiej Hercegowinie, w maju 1876 do walki przeciwko Turcji stanęli Bułgarzy. Rosja zauważyła okazję do rozciągnięcia większych wpływów na Bałkany, osłabienia Turcji i podjęcia bardziej aktywnej polityki rosyjskiej na Bliskim Wschodzie. Wpływy rosyjskie wśród Słowian bałkańskich były jednak nie do przyjęcia dla Austro-Węgier, które nie chciały rozszerzać swoją sferę wpływów na tym odcinku. Na osłabienie Turcji i wzrost zaangażowania Rosji na tym terenie nie chciała się z kolei zgodzić Wielka Brytania. Rosja mając podpisaną konwencję wojskową z Austria i sojusz z Rumunią ,w 1877 roku rozpoczęła wojnę z Turcją, w której odniosła błyskawiczne zwycięstwa. W marcu 1878 r. został podpisany pokój rosyjsko-turecki w San Stefano, na mocy którego Rosja uzyskała duże nabytki na Bałkanach i Kaukazie.Było to powodem kontrakcji Austrii i Anglii. Na skutek nacisków dyplomatycznych doszło do wycofania się Rosji z części zdobyczy. Dla ułożenia stosunków na płw. Bałkańskim został zwołany kongres pokojowy do Berlina(13 CZERWCA-13 LIPCA1878).W wyniku porozumień pełną należność otrzymały: Rumunia, Serbia i Czarnogóra. Bośnia i Hercegowina ,formalnie pozostająca terenem tureckim została tymczasowo oddana Austro-Węgrom. Rosja zadowoliła się niewielkimi nabytkami. Konsekwęcją kongresu berlińskiego i tzw .kwestii wschodniej buło przekonanie, że sojusz 3 cesarzy przeszedł do historii.

Z biegiem czasu wzrosło napięcie w stosunkach miedzy Rosja a Niemcami-ograniczenie współpracy gospodarczej. W Rosji pojawiły się głosy za układem z Francją. Niemcy skierowały swoją uwagę na Austro-Węgry. W październiku 1879 r w Wiedniu podpisano traktat niemiecko-austriacki wymierzony w Rosję. Nastąpiło zacieśnienie współpracy między obu państwami niemieckimi na polu gospodarczym.Niemcy przez ziemie Austo-Węgier podjęły ekspansję ekonomiczną na Bałkany i do Turcji.. Choć tajny układ, podpisamy między trzema casarzami jeszcze w 1881r, dzielił Bałkany na strefy wpływów rosyjskich i austriackich, jednak nie przyniósł Trwałego porozumienia.

Układ niemiecko-austiacki 1879 r zapoczątkował powstanie tzw. Dwuprzymierza. W maju 1882 r. podpisano trójstronny układ niemiecko-austriacko -włoski-wielki blok militarno- polityczny- Trójprzymierze.

W 1883 r. podpisano traktat austriacko- rumuński, do którego przystąpiły Niemcy.Był on wymierzony w Rosję,co stanowiło jawne wypowiedzenia traktatu trzech cesarzy. Apogeum sukcesów polityki międzynarodowej Bismarcka zamyka rok 1887 tzw. traktat reasekuracyjny z Rosją. porozumienie śródziemnomorskie Austro- Węgrami, Włochami i Londynem, wymiana not z Hiszpanią.

Wszystkie te posunięcia noszą nazwę bismarckowskiego systemu sojuszy..-odizolowanie Francji, oddanie w ręce Niemiec możliwości decydowania o polityce europejskiej. Problemy bałkańskie doprowadziły do zaostrzenia stosunków między Wiedniem a Petersburgiem napiec w kontaktach na linii Berlin- Perersburg.

Od 1888 r. do Rosji zaczęły płynąc kredyty i kapitał francuski, następowało systematyczne zbliżenie między państwami. Na skutek odnowienia Trój przymierza i porozumienia brytyjsko-niemieckiego doszło do wymiany not dyplomatycznych między Republika Francuską a Rosją. W sierpniu 1892 r została podpisana rosyjsko-francuska konwencja wojskowa-udzielenie pomocy na wypadek ataku na któreś z państw przez Niemcy, Włochy lub Austro-Węgry. Francja wyszła z międzynarodowej kolonizacji. Kolejnym sukcesem polityki francuskiej było podpisanie w grudniu 1900 r tajnej umowy z Włochami i układu politycznego z lipca 1902.

W 1904 r została podpisana umowa francusko- angielska- Entente Cardinale(serdeczny uścisk)-która stała się podstawą sojuszu w następnym okresie.

Pierwszy kryzys marokański-marzec 1905-styczeń 1906-umocnił sojusz francusko- angielski. Wobec komplikującej się sytuacji międzynarodowej i gwałtownie postępującego procesu rozbudowy potencjału militarnego Niemiec doszło do rozszerzenia Entente Cordiale.

10. W styczniu 1907 Anglia i Rosja podpisały układy w których uregulowano kwestie sporne w Azji Środkowej - powstało Trójporozumienie-sojusz Francji. Rosji i Anglii-blok przeciwstawny wobec Trójprzymierza. 10. Omów genezę i przebieg I wojny światowej. Geneza:

- Konflikty w koloniach: (kryzys marokański w 1904 i 1911, wojna burska 1898-1901)

- System sojuszy trójprzymierze 1889r. I trójporozumienie 1892 i 1904

- Wyścig zbrojeń pomimo konwencji haskich 1899 i 1907

- Two powers standard 1898

- kocioł bałkański, kryzys bałkański 1878 – 1908

Przebieg:

- Zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda 28 czerwca 1914r.

- Ultimatum Austrii i wypowiedzenie wojny Serbii

- Częściowa mobilizacja Rosji 29 lipca

- 31 lipca pełna mobilizacja Rosji i 1 sierpnia początek wojny z Niemcami

- 3 sierpnia Francja wypowiada wojnę Niemcom

- Z powodu niemieckiej inwazji na Belgię Anglia wypowiada wojnę Niemcom

- Działania wojenne w Afryce i na Pacyfiku przegrane przez Niemców

- 27 – 29 sierpnia Bitwa pod Tannenbergiem

- 2 maja 1915r. Bitwa pod Gorlicami

- Początek sierpnia zdobycie Warszawy(pod koniec roku cała Polska, Litwa i Łotwa pod kontrolą Państw Centralnych

- 1915 – Sitzkrieg, bitwa po Ypres

- 1916r. - wojna na wyczerpanie, luty – grudzień bitwa pod Verdun, lipiec bitwa nad Sommą

- 6 kwietnia 1917r. Dołączają USA

- Na skutek unifikacji dowództwa w 1918r. Następuje przełom na froncie zachodnim

- Rewolucja w Niemczech powołuje nowy rząd, który 11 listopada podpisuje zawieszenie broni