1. Wyjaśnij pojęcie hsm.

HSM (Historia Stosunków Międzynarodowych) – relacje między państwami i narodami oraz zmiany w czasie procesu kształtowania się, określonego stopnia ładu w skali regionalnej i globalnej. Stosunki międzynarodowe są prowadzone przez takich uczestników jak: państwa, narody, organizacje międzynarodowe, korporacje transnarodowe, ruch i organizacje społeczne i polityczne, jak np. ruchy religijne, kościół, partie, a także jednostki. Stosunki międzynarodowe rozwijają się w sferze polityki, gospodarki, kultury (oddziaływań społecznych), nauki, a także kontaktów międzyludzkich. (Stosunki międzynarodowe używa się na oznaczenie stosunków między państwami).

2.Dokonaj periodyzacji HSM 1648-1815 – system westfalski; 1815-1870/71 - okres Świętego Przymierza 1871-1914 – okres kolonialno-imperialny. 1914-1918 – I wojna światowa 1919-1939 – system wersalski-powstał na gruncie pokoju z Niemcami 1939-1945 – II wojna światowa po 1945r. – „zimna wojna”; 1945-1947 – początek „zimnej wojny” 1948-1953 – apogeum zimnej wojny; wojna w Korei (1950-53) 1954-1962 – faza odwilży, związana ze śmiercią Stalina (1953r.) 1963-1969 – porozumienie między blokami (USA i Zw. Radz.) 1970-1979 – odprężenie międzynarodowe-równowaga sił militarnych 1980-1985 – załamanie polityki odprężenia; początek wojny w Afganistanie. Gospodarka radziecka nie jest w stanie dorównać amerkańskiej. 1986-1989 – druga faza odprężenia, zakończenie konfliktu wschód-zachód. Upadek muru berlińskiego. Do władzy doszedł Gorbaczow.

3. Przedstaw genezę i główne postanowienia Kongresu wiedeńskiego 1815:

Obrady trwały od 29.09.1814 do 09.06.1815r. w Wiedniu. Celem kongresu było wprowadzenie nowego ładu w Europie po klęsce Napoleona. Geneza kongresu: dwie wielkie rewolucje: francuska – obalenie monarchii, rządy republiki; rewolucja francuska to początek systemu napoleońskiego; oraz amerykańska-powstanie Stanów Zjednoczonych, ogłoszenie niepodległości zniknięcie Polski z mapy Europy-rozbiory (1772, 1793, 1795); zaborcy nie tylko powiększyli terytoria, ale rozpoczęli także bliską wspołpracę. system napoleoński-Europa z dominacją Francji przyspieszenie dekolonizacji w Stanach Zjednoczonych klęska Napoleona – ostateczny krach systemu napoleońskiegо Czołową rolę podczas obrad odgrywały: Austria (Metternich), Anglia (Castlereagh), Prusy (Hardenberg), Rosja (car Aleksander I), Francja (Talleyrand). Podczas obrad i podejmowania decyzji kierowano się trzema zasadami: legitymizmu równowagi sił restauracji-przywrócenie tronów władcom obalonym przez rewolucję francuską i wojny napoleońskie

Główne postanowienia: zniesienie niewolnictwa (pierwsza zniosła je Wielka Brytania)

• ustanowienie reguł postępowania i stopni dyplomatycznych

• swoboda żeglugi na rzekach europejskich

• zmiany terytorialne: utworzono Związek Niemiecki pod przewodnictwem Austrii; Belgię połączono z Holandią; gwarantowano wieczystą neutralność dla Szwajcarii; na ziemiach polskich utworzono Wielkie Księstwo Poznańskie, pozostające w składzie Prus oraz Królestwo Polskie, połączone z Rosją unią personalną. Pozostałe ziemie zostały włączone do Austrii i Rosji, z wyjątkiem Krakowa, który wraz z okolicą otrzymał status wolnego miasta jako tzw. Rzeczpospolita Krakowska.

4. Przedstaw istotę Świętego Przymierza, jego ewolucję oraz upadek.

W efekcie postanowień postanowień Kongresu wiedeńskiego powołano Święte Przymierze. Zostało ono podpisane w Paryżu, w 1815r. przez władców Austrii (Franciszka I), Prus (Fryderyka Wilhelma III) i Rosji (Aleksandra I) w celu przeciwdziałania rewolucyjnym przemianom w Europie oraz w obronie ustalonego podczas Kongresu porządku. Do Świętego Przymierza przystąpiły także inne państwa, np. Francja w 1818r. Ewolucja i zmierzch przymierza: powstanie w Grecji (1821-28)-dążenie do zrzucenia jarzma tureckiego. Pomoc ze strony Rosji, Wielkiej Brytanii i Francji. Uzyskanie niepodległości w 1832r.

powstanie w Belgii (sierpień 1830r.)- w Belgii za przykładem Francji, także chciano obalić tyrana.

• Wiosna Ludów w Europie 1848r. – rewolucja i zniesienie monarchii we Francji; powstanie w Austrii i na Węgrzech 1848-49, stłumione z powodu interwencji Przymierza; rewolucja w Prusach i Księstwie Poznańskim

• rywalizacja mocarstw na Bałkanach i w Jerozolimie – Rosja dążyła do umocnienia wpływów na Bałkanach; przeciwdziałanie Wielkiej Brytanii i częściowo Austrii. Wojna Krymska 1853-56, początkowe zwycięstwa Rosji, jednak dzięki pomocy ze strony Wielkiej Brytanii i Francji osamotniona Rosja ponosi klęskę. Podpisano traktat paryski (30.03.1856). Pozycja Rosji w Europie i na Bliskim Wschodzie została znacznie osłabiona. Po traktacie paryskim nastąpił zmierzch Świętego Przymierza.

5. Omów główne wojny europejskie w połowie XIXw. oraz zjednoczenie Włoch i Niemiec.

a) Powstanie w Grecji

Przyczyny:

-Działalność filoheleńskiego stowarzyszenia Filiki Heteria od 1814 r.

-Chęć zwiększenia wpływów mocarstw europejskich w basenie Morza Śródziemnego

-Lobby greckie na dworze cara Aleksandra. Filohelenizm w Europie.

b) Powstanie listopadowe.

Geneza:

- nieprzestrzeganie konstytucji Królestwa Polskiego przez Aleksandra I i Mikołaja I

- działanie ruchów opozycji legalnej i nielegalnej

- powstania w Belgii i rewolucja lipcowa we Francji

- mobilizacja wojsk królestwa

c)Rewolucja Lipcowa

Geneza:

- Konserwatywna polityka Karola X

- Zaprzepaszczenie dokonań okresu Napoleońskiego

- Rządy ultrasów

- 5 ordonansów( dekretów wydawanych w chwilach szczególnego zagrożenia państwa) o charakterze konserwatywnym