Шартты бағыныңқылы сабақтас.

Шартты бағыныңқы сөйлем басыңқыдағы істің жүзеге асу я аспау шартын білдіреді.

Шартты бағыныңқының баяндауыштары етістіктің шартты райынан

(са, се) жатыс септік жалғаулы есімшеден ( ған+да, ген+де), көсемшенің болымсыз түрінен (ма+й, ме+й) етістіктің болымсыз түріне айынша/йінше деген қосымшаның жалғануы арқылы жасалады.

Сұраулары: Қайтсе? Не етсе? Қайткенде? Не еткенде? Қайтпей? Не етпей? Қайтпейінше? Не етпейінше?

Тапсырма: Шартты бағыныңқылы сабақтастың жасалу жолдарын ажыратып, тиісті сұрауларын қойыңыздар.

1.Жасқа ұстаздық етсең, болашақтан тірек табасың. 2. Құла қасқа болмағанда, тіпті жоғалтып ек. 3.Жаңадан жүздеген мәдениетті қора-жайларды, жем қорларын үдетпей тұрып, мал басын көбейтуге болмайды. 4. Әр дүкенде көпшілік бақылауын дұрыстап қоймайынша, ол былықтан арылу қиын. 5. Енді жол түссе, ол орманды толық игеруге елдің қүші жетеді. 6. Дәл осы минутта мұғалім кіріп келмегенде, мұнын аяғы жақсылықпен тына қоюы екі талай еді. 7. Саз бен құмға кездессе, машинадан түйе жүйрік.

Тапсырма: Шартты бағыныңқылы сабақтасқа сөйлем құрастырыңыздар.

Тапсырма: Шартты бағыныңқылы сабақтасқа құралған 5 мақал-мәтел жазыңыз.

Даналық ойдан дән ізде

1. Сын түзелмей, мін түзілмейді. (мақал)

2. Адамда жақсы қасиет болмаса оған бақта, бақыт та қонбайды.

Тапсырма: Жұмбақтарды шешіңіздер

1. Кірге суда кезігеді,

Сүйкенем деп езіледі.

2. Қос әйнектен қарасаң,

Көз алдыңда тұрады.

3. Жүректі баурар үні бай,

Баршаға ортақ тілі бай!

Қосымша әдебиет.

1. А. Ысқақов. Қазіргі қазақ тілі. А., 2001 ж.

2. Н. Әміреев. Қазақ тілі. Сөз мәдениеті А., 2006 ж.

Сабақ №37. Лексикалық тақырып: Қазақстан ақш-қа кез келген көмек көрсетуге даяр Грамматикалық тақырып: Себеп бағыныңқылы сабақтас

Тапсырма: Мәтінді оқып, пікірлесіңіздер

Қазақстан Америка Құрама Штаттарына терроризмге күресте жан-жақты Қолдау көрсетуге даяр және осы мақсатқа қажетті, оның ішінде ұсыныс түскен жағдайда әскери көмек көрсетуге әзір. Бұл жөнінде Президент Нұрсұлтан Назарбаев қырқүйектің 15-інде Алматыда АҚШ елшілігінде болған кезінде мәлімдеді. Елшілікті Аза кітабында Вашингтон мен Нью-Йорктегі қайғылы жағдайларға байланысты Америка халқына қөңіл білдірді.

Біздің Мемлекетіміздің басшысы ресми мәлімдеме жасап, онда терроризмнің кез келген түріне қарсы екендігін білдірді. Н. Назарбаев әлемнің барлық халықтарын адамзатқа қарсы бағытталған осындай зұлымдықпен күресте күш біріктіруге үндеді. Осыған байланысты ол АҚШ Президенті Джордж Бушқа арнайы хат жолдап, қарсы қимылдар жасау кезінде Америка үкіметі даналық танытатындығына сенім білдірген.

(«Егемен Қазақстан»)

Тапсырма:Берілген сөз тіркестерімен құрмалас сөйлем құрастырыңыздар.

Терроризммен күресу; жан-жақты қолдау; әскери көмек көрсету; көңіл білдіру; күш біріктіру; қарсы қимылдар жасау; сенім білдіру; хат жолдау; ресми мәлімдеме жасау; зұлымдықпен күрес.

Тапсырма: Қазақстан пен АҚШ арасындағы қарым-қатынас туралы өз пікіріңізді жазыңыздар.

Тапсырма: Мәтінді оқып, әңгімелесіңіздер.