Сабақ №25. Өздік жұмысы

Тапсырма №1:Төмендегі сөздерді бастауыш етіп сөйлем құраңыздар.

Ақ ,жастық, жазу, білімді, алтау ,сатыр-сұтыр, бірсүгіні.

Тапсырма №2:Сөйлем мүшелерін қызметіне қарай талдаңыз.

1. Бірақ бұл күлкілерді Юлдашев қостаған жоқ.

2. Айсұлу мұндай сөздерді көп еститін.

3. Сен үзімді төрттен-бестен асайсың.

4. Арқадан келген қазаққа айтылған бір сөзді білесің бе?

5. Арман қарсыласқан жоқ.

6. Анар да келіп жетті.

7. Сейфуллин көшесі-ағылған халық.

8. Қайыр сөзіне Дәмеш ықыласын сала тыңдады.

9. Ұзамай бұл дүрбелең де аяқталды.

10. Екі қарақшы Еркебұландарды қуып жетті.

Тапсырма №3 Бастауыштан кейін қойылатын сызықшаға 5сөйлем жазыңыз.

Тапсырма №4:Оқып шығып,тыныс белгілерінің қызметін анықтаңыз.

1. Жә, жетеді, Дәмеш! Айтысып уақыт өткізбейік.

2. Иә Отан аман болса, жақсылық қашпайды.

3. Жоқ, достарым, бұл жолы ешбір өтірігі жоқ, шыным.

4. Уа,ғажап.Енді бізге жаңадан танысуға тура келеді.

5. Иә,осы тұрғындар-асқар білмейтін жаңа адамдар.

6. Жоқ жоғалтып,соны іздестіріп келеміз.

Тапсырма №5 Хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдерді аралыстыра түр-түрін пайдаланып, «Менің сүйетін кітабым»-деген тақырыпқа шығарма жазыңыз.

Тапсырма №6 Атаулы сөйлемдерді тауып, оның не үшін қолданылғанын айтыңыз.

1. Дала. Бұлтты аспан. Сонау бел астында жаңа шахта құрылысы жатыр. Аурухана. Алыстан машина келе жатыр.Жақындады.

2. Сахна. Жартас. Селдір тоғай иығынан мөлдір көлдің бір түбегі көрінеді. Шаңқай түс. Жайлаудағы ауыл. Сахнаның бір шеті-Абайдың үлкен үйінің іші. Қанаттастырып тіккен үйдің іші. Сахна сыртында ескектеп айтылып жатқан жыр сарыны кеп тұрады. Анда-санда сүйсінген күлкі, дырду.

3. Шілденің ыстық күні. Шаңқай түс мезгілі. Аспан ашық,таза.Төбеге келген қызулы күн жерде ысытып,өзгеше жарқырап,шақырайып тұр.

Қосымша әдебиет.

1. А.Ысқақов.Қазіргі қазақ тілі.А.2001ж

2. Н.Әміреев.Қазақ тілі.Сөз мәдениеті .А.2006ж

Сабақ № 26. Лексикалық тақырып: Өзара мүдделестік ортақ іске күш береді Грамматикалық тақырып: Құрмалас сөйлем

Қазақстан Президенті Н.Назарбаев Медеф Интернационал қауымдастығының / түрлі сала бойынша 1,5 миллион компанияның басын біріктіреді/ туы астында жұмыс істейтін Францияның іскер топ өкілдерін қабылдады. Қабылдау барысында Қазақстан жағы мен француз бизнесмендерінің бір-бірінде үлкен мүддесі бары анық байқалды.

Ендігі мақсат-екі елдің экономикалық қарым-қатынасын жоғары деңгейге көтеру болып табылады. Мәселен, соңғы кездің өзінде Қазақстан мен Францияның тауар айналымы 75 миллион АҚШ долларына өсіп , тұтас бір жылды қоса алғанда 300 миллион долларды құрады. Бірақ мұның өзі қолда бар мүмкіндікті көрсетпейді.

Н.Назарбаев француз іскерлерінің назарынан осы мәселелерге аудара келе, меймандарды еліміздегі экономикалық жағдаймен таныстырды.

Қазақстанда соңғы кездері экономикалық көрсеткіштердің өскендігі байқалды,-деді Президент.- Екіншіден, инвесторлардың мүддесін қорғайтын мықты заңдарымыз бар. Үшіншіден, Қазақстанда қаржы салатын салалар өте көп. Жылына 22 миллион тонна қара металл, 20 тонна түсті металл өндіріледі. Мұнай мен газ қоры жөнінен әлемдегі бес мемлекеттің санатындамыз. Ауыл шаруашылығының әлеулеті да аса жоғары. Сондықтан бұл салада да бірлесіп жұмыс істеуге болар еді.

Осылай дей келе, Н.Назарбаев Франция іскерлерінің еліміз экономикасындағы үлес салмағы мүмкіндіктен көп төмен жатқанын атап көрсетті. Шынында да Еуропа елдері арасында Франция Қазақстанға инвестиция салу жөнінен алғашқы бестікке де енбейді.

Француз іскерлері делегациясының басшысы Медав Интернационалдың вице- президенті Кристиан Монас мырза Қазақстандағы саяси-экономикалық тұрақтылық пен байлық көздері өздерін қызықтыратынын жасырмады. Осы себепті Қазақстанда жұмыс істеп жатқан француз компанияларына қолдау көрсете беретіндерін, алдағы екі күнде еліміздегі түрлі сала басшыларымен жаңа жобалар жасау мүмкіндіктері қарастырылатындарын мәлімдеді.

(Егемен Қазақстан)

Тапсырма: Мәтінді оқып, мазмұнын әңгімелеңіздер.

Тапсырма: Берілген сөз тіркестерін аударып сөйлемдер құрастырыңыздар.

Представители деловых кругов, поднять на высший уровень, обращать внимание на проблемы, экономический показатель, интересы инвесторов, запасы газа и нефти, совместно работать, входить в первую пятерку, политико-экономическая стабильность, оказывать поддержку компаниям, проявить заинтересованность.

Тапсырма: Сөйлемдерді аударыңыз.

1. Президент ознакомил французских предпринимателей с экономическим положением в государстве.

2. Намного высок сельскохозяйственный потенциал.

3. Товарооборот между Казахстаном и Францией возрос на 75 млн. долларов

4. Глава делегации не скрывал, что их привлекают природные богатства Казахстана.

5. Президент обратил внимание предпринимателей на многие проблемы.

6. В Казахстане в последнее время наблюдается рост экономических показателей.

7. Глава делегации сообщил о рассмотрении возможностей в составлении новых проектов.

Тапсырма:Сөйлемді жалғастырыңыздар.

1. Қазақстан Республикасының Президенті...

2. Елбасы меймандары...

3. Француз іскерлері...

4. Медеф Интернационалдың президенті...

5. Ауыл шаруашылығының әлеуеті...

6. Француз компаниялары...

7. Шетелдік инвесторлар...

Тапсырма: Берілген мәтінді аударып, сұхбат құрастырыңыздар.