Ход урока
Арганізацыйны момант.
Настаўнік азвучвае дэвіз урока «Як спасцігнуць тваю тайну, слова?».
II. Хвілінка чыстапісання.
Настаўнік. Аднавіце слова і даведаецеся пра што пойдзе сёння гаворка на уроку.
С ў л о н к і. (Слоўнік.)
— Назавіце першы гук у слове «слоўнік» і ахарактарызуйце яго. Запіс у сшытках.
Падвядзенне вынікаў. Прэзентацыя лепшых работ.
III. Новая тэма.
«Чароўны мікрафон» (звесткі пра слоўнікі).
Першыя слоўнікі з'явіліся ў XVI стагоддзі. Але япгчэ раней у летапісах сустракаліся тлумачэнні незразумелых слоў. Слоўнікі бываюць лінгві-стычныя, энцыклапедычныя. Іх часцей за ўсё складалі па адзінаму правілу: словы ў ім размешчаны па алфавіце. У апошнія дзесяцігоддзі з'яўляюцца камп'ютарныя слоўнікі.
IV. Актуалізацыя ведаў.
Паўтарэнне алфавіта.
Вучань называе літару А і пра сябе працягвае прагаворваць алфавіт. Настаўнік гаворыць: «Стоп!» — вучань называе літару, на якой спыніўся, клас працягвае далей са спыненай літары.
2) Уставіць прапушчаныя літары, лічбамі абазначыць парадак слоў па алфавіце.
Наста.нік, ..еці, школ.нікі, ..яўчаткі, хлопч..кі, т..в..рышы, поле.
— Колькі значэнняў маюць гэтыя словы? (Адно.)
3) Лінгвістынная задача.
Якія словы гучаць аднолькава ў сказе? Добра працавацъ Полі ў полі.
Ці аднолькавае значэнне яны маюць?
Падвядзенне вынікаў. У мове ёсць словы, якія маюць аднолькавае гу-чанне, але адрозніваюцца па значэнні.
V. Замацаванне.
Работа па падручніку.
Практыкаванне № 123. с. 71 — у парах.
Работа па картках.
Настаўнік. Разгледзьце малюнкі. Прачытайце сказы пад імі. Перакладзіце выдзеленыя словы на русскую мову.
Параход цягне па рацэ плыт. Дзед рамантуе плот каля хаты.
Настаўнік. Для перакладу слова з рускай мовы на беларускую існуюць руска-беларускія слоўнікі. 3 беларускай мовы на рускую — беларуска-рускія слоўнікі.
3) Работа па групах. Практыкаванне № 124. с. 72.
1-я група — слова «ковёр».
2-я група — слова «дверь».
3-я група — слова «диван».
4) Увядзенне новага слоўнікавага слова. Разгадаць рэбус.
Адказ: дзверы.
Настаўнік. Самастойна запішыце слова дзверы разам з яго значэннем.
5) Практыкаванне № 125, с. 73.
Калектыўнае чытанне з адпаведнай інтанацыяй.
1-ы рад — Сядзіць рак на гары, (Са здзіўленнем.)
2-і рад — Робіць дзверы для нары. (Супакойваючы дзяцей.)
З~і рад — А малыя рачкі (Весела.)
4-ы рад — Ловяць плотак на кручкі. (3 жартам.)
Гулъня з мячом «Назаві гук».
Настаўнік кідае мяч — вучні называюць гукі ў словах: рак, рачкі, кручкі.
Гука-літарны аналіз слова рачкі. Узаемаправерка. Фізкультхвілінка.
* * *
Матылёк лятаў, кружыўся
і за дзень зусім стаміўся.
Выбірае месца, дзе б яму прысесці.
VI. Работа ў парах.
Практыкаванне № 127. с. 74.
На дошцы запісаны словы: музыка, кружкі, склады, вазы.
Настаўнік. Чараўнік Націск памяняў значэнне слоў.
3 дамоў лілася цудоўная музыка. Хутка спыніўся музыка. На стале стаялі кружкі. А з'явіліся кружкі. Слова дзелім на склады. Тавар знаходзіцца на складзе. Кветкі стаялі ў вазе, але вазьі падарункаў прывёз Дзед Мароз.
3) Практыкаванне № 128. с. 74. — самастойна. Падвядзенне вынікаў. Выбарачная праверка работ.
<VII. Падвядзенне вынікаў урока. Складанне кластэру.
значэнне
слова слоўнік
Настаўнік. Слова нешта абазначае, тэта значыць мае адно ці некалькі... (значэнняў).
Значэнне слова можна паглядзець у... (тлумачалъным слоўніку).
Каб перакласці слова з рускай мовы на беларускую, трэба карыстацца... (руска-беларускім слоўнікам).