I. Арганізацыйны момант.
Настаўнік. Давайце ўсміхнемся адзін аднаму і пачнем урок з добрым настроем. Я жадаю вам поспехаў.
II. Арфаграфічная размінка.
* * *
За акном г..моні..ь ра..е
г..л..сістым шчаб..та..ем.
Гэта для маёй д..чушкі
слаўна так сп..ваюць птушкі.
(Н. Галіноўская.)
Настаўнік. Прачытайце, устаўце прапушчаныя літары.
Назавіце літары, якія абазначаюць падоўжаныя гукі.
Назавіце ў іх галосныя і зычныя гукі.
Падзяліце словы для пераносу.
Падвядзенне вынікаў. Настаўнік нагадвае вучням, што пры пераносе слоў з падоўжанымі зычнымі адну літару пакідаюць на адным радку, а другую — пераносяць.
III. Хвілінка чыстапісання.
Тлумачэнне сэнсу слоў.
* * *
У выдатніка, у Боркі,
калі дзённік пагартаць,
тут і там — адны дзявяткі,
троек блізка не відаць.
(С. Чарняўскі.)
Падвядзенне вынікаў.
Прэзентацыя лепшых работ.
IV. Новая тзма.
Настаўнік. Сёння мы будзем вызначаць на слых словы з падоўжанымі зьгчнымі, а таксама будзем вучыцца дзяліць іх для пераносу.
А зараз звернем увагу на напісанне слоў беларускай мовы, падоб-ных па гучанні да слоў з двайяымі зьгчнымі ў рускай мове. Адкрыйце падручнікі на с. 55. Параўнайце напісанне слоў «беларускі» і «клас» у рускай і беларускай мовах.
Чым адрозніваецца напісанне слоў?
Ці падабаецца вам ваш клас? Школа?
Практыкаванне № 94. с. 55.
Настаўнік. Прачытайце, устаўце прапушчаныя літары. Запішыце словы з падоўжанымі зычнымі. Падумайце, як можна падзяліць словы 3 падоўжанымі зычнымі для пераносу.
— Прачытайце правіла на с. 55. Падзяліце словы для пераносу.
Падвядзенне вынікаў. Хлопчыкі называюць словы з падоўжанымі зычнымі, а дзяўчынкі дзеляць іх для пераносу. Затым вучні мяняюцца ролямі.
Фізкультхвілінка (с. 49).
V. Замацаванне. Работа па трупах.
■ 1-я група — практыкаванне № 95 с. 56; выпісаць словы з падоў-жанымі зычнымі гукамі, падзяліць іх для пераносу.
■ 2-я група — спісаць словы, падзяліўшы іх для пераносу.
Словы: заданне, вучэнне, падарожжа, багацце, разводдзе, паўгоддзе.
Падвядзенне вынікаў. Узаемаправерка паміж групамі.
VI. Слоўнікавая работа.
і) Практьткаванне № 96. с. 56.
Настаўнік. Разгадайце рэбус. 3 якім слоўнікавым словам мы пазнаёмімся?
Што такое вокладка?
Перакладзіце слова вокладка на рускую мову.
Запішыце слова, пастаўце націск.
Навошта патрэбна вокладка?
Прачытайце, дапоўніце сказ неабходным словам.
2) Практыкаванне № 97. с. 57 (вусна) — прачытаць, расставіць словы на свае месцы.
3) Гулъня «Як каго завуцъ?».
Настаўнік. Запішыце імёны дзяўчынак у алфавітным парадку, раздзяляючы іх для пераносу.
— Як павінны адносіцца адзін да аднаго вучні ў класе?
VII. Падвядзенне вынікаў урока.
Настаўнік. Напісанне якіх слоў адрозніваецца ў рускай і беларускай мовах? (3 падоўжанымі зычнымі.)
— Як можна пераносіць словы з падоўжанымі зычнымі гукамі?
VIII. Рэфлексія.
Я навучыўся...
Я даведаўся...
Магу расказаць пра...
IX. Дамашняе заданне Практыкаванне № 98. с. 57. Вывучыць правіла.
Урок 53
Тэма: Раздзяляльныя знакі— апостраф і мяккі знак (ь)
Мэта: пазнаёміць з правілам ужывання раздзяляльнага мякка-га знака; вучыць правільна пісаць словы з раздзяляльным мяккім знакам; вучыць адрозніваць словы з раздзяляльным мяккім знакам ад слоў змяккім знакам, які обозначавмяккасць зычнага, правільна пісаць іх; вучыць правильна пісаць словы з апострофам і падзяляць іх для пераносу.
Ход урока
I. Арганізацыйны момант. Смяшынка.
Не ведаю, сыночак, хто з цябе вырасце, — бядуе матуля.
А я ведаю, — адказвае Сяргейка. — 3 мяне вырасце вішня, бо я костачку праглынуў.
Настаўнік. 3 такім добрым настроем і пачнем урок.
II. Праверка дамашняга задання.
Падзяліце словы для пераносу: насенне, збожжа, галлё, павуцінне.
III. Увядзенне ў тэму.
Настаўнік. 3 літар-«дажджынак» складзіце словы.
(Пяро, верабей, звер.)
IV. Хвілінка чыстапісання.
Настаўнік. Назавіце слоўнікавае слова. (Верабей.)
Растлумачце правапіс слова пяро.
Адгадайце словы.
Прыклад: ліст — лісты — лісце.
Пяро — пёры —... (пер'е).
Звер — звяры —... (звяр'ё).
Як вымаўляюцца зычны і галосны ў канцы слова: разам ці асобна?
Які гук чуецца паміж імі?
Падвядзенне вынікаў. Прэзентацыя лепшых работ.