Разуменне карпускулярна--хвалевага дуалізма ў святле канцэпцыі самаруху.

Сучасны фізічны малюнак свету які атрымаў назву квантавы з'яўляецца трэцім па ліку ў гісторыі фізікі і філасофіі і дапоўніў сабою механічны і электрадынамічны малюнак свету.

1.Механічны малюнак свету. Ён складваўся пад уздзееннем філасофіі атамістаў (Дэмакрыт), філасофіі механіцызма(І.Ньютан), філасофіі метафізічнага матэрыялізма (Л. Феербах). Тут матэрыя разумелася як нейкая фізічная субстанцыя, якая складаецца з недзялімых атамаў, якія перамяшчаюцца па бязмежнай прасторы, а сама прастора ўспрымалася як нейкая рафінаваная пустэча; атам які рухаўся называўся грэкамі--карпускулай.

2.Электрадынамічны малюнак свету. Тут, наадварот, адштурхоўваліся ад філасофіі Рэнэ Дэкарта. Паводле гэтай канцэпцыі увесь свет уяўляўся ў выглядзе ўніверсальнага фізічнага поля якое рухаецца па прынцыпу хвалі.

3.Квантавы малюнак свету. Ён афармляецца пад час узнікнення новай фізікі на прыпачатку 20ст. і злучае паміж сабою два папярэднія тыпы руху. Адкрыцці у сферы фізікі далі новае разуменне руху і спрыялі таму што паступова пачалі адмаўляцца ад прэтэнзій аб адзінаправільнасці механічнага ці электрадынамічнага рухаў. Квантавая фізіка засведчыла што гэтыя два тыпы руху могуць існаваць толькі у двуадзінству г. зн., мікрачасцінка рухаецца і як карпускула ізаляваная ад іншых падобных ей часцінак, і яна рухаецца ў злучнасці з іншымі часцінкамі утвараючы пры гэтым хвалю Карпускулярна-хвалевы дуалізм разглядае квантавую каардынату не як нейкую кропку, а хутчэй як мноства раўнаверагодных кропак знаходжання мікрааб'екта ў прасторы. Напрыклад, адносна электрона які рухаецца вакол ядра можна толькі гаварыць як аб верагоднасці знаходжання яго ў той ці іншай кропцы ўнутрыатамнай прасторы.

Сутнасць віртуальнасці.

Квантавая тэорыя называе віртуальнымі часцінкамі ўсе каротка-жывучыя прамежкавыя становішчы мікрасістэм. Тэрмін віртуальнасць з'явіўся у сувязі з узнікненнем квантавай фізікі, у якой віртуальнымі называюцца тыя элементарныя часцінкі якія пры адпаведнай хуткасці змяняюць сваю масу ці страчваюць яе цалкам. Яны узнікаюць і знікаюць ў вельмі кароткія прамежкі часу. Пагэтаму ўжо ў тыя часы, перад фізікай і філасофіяй, паўстала пытанне ці з'яўляюцца гэтыя часцінкі матэрыяльнымі ўтварэннямі, так як у іх адсутнічае самы галоўны паказчык фізічнага аб'екта--ягоная маса. Віртуальныя часцінкі--гэта своеасаблівыя патэнцыі адпаведных элементарных часцінак, іх "вакуўмныя корні"; гэта часцінкі гатовыя да нараджэння, але якія не народжваюцца. Пры пэўных умовах яны могуць вырвацца з вакуўма і ператварацца ў "нармальныя" элементарныя часцінкі. Пагэтаму віртуальнае заўсёды адрознае як ад рэальнага, так і ад ідэальнага; віртуальнае ўбірае ў сябе ўсю спецыфіку і першага і другога.

На сённяшні дзень лічыцца што віртуальнасць -- гэта не характарыстыка існуючых мікрапрацэсаў і з'яваў, а толькі прыблізны і вельмі зручны спосаб іх разгляду. Віртуальная рэальнасць--сімвалічная па сутнасці, аб'ектыўна і актуальна існуючая рэальнасць, якая носіць створаны, зададзены характар і якая дазваляе актыўна ўзаемадзейнічаць з сабой. Зараз, тэрмін віртуальнасць выкарыстоўваецца ў сацыялогіі, ў палітычнай і побытавых сферах для характарыстыкі нейкіх рэальна неіснуючых сацыяльных працэсаў, эканамічных паказчыкаў ці палітычных падзей, але якія дзеля узмацнення думкі аб нестабільнасці ў той ці іншай сацыяльнай сферы, ці нейкай дакладнай сітуацыі, абазначаюцца віртуальнымі. Напрыклад віртуальныя г. з. рэальна неіснуючыя грошы, фірмы, выбаршчыкі...