
- •Абагульненыя раўнанні стану на аснове законаў Кiрхгофа
- •2. Вузлавыя раўнанні
- •Контурныя раўнаннi
- •4 .Пабудаванне 2ой матрыцы злучэнняу па першай.
- •5. Рашыць метадам Гаўса слау:
- •6. Рашыць слау па схеме Жардана:
- •7 Абарачэнне квадратнай матрыцы метадам Гаўса
- •8. Метадам простай iтэрацыi рашыць слау:
- •9 Метад Зэйдэля (метад палепшанай iтерацыі)
- •Метад Зэйдэля (метад палепшанай iтерацыі)
- •11 (Начало в 10)
Абагульненыя раўнанні стану на аснове законаў Кiрхгофа
Абагульненае раўнанне стану электрычнага ланцуга на аснове законаў Кiрхгофа мае выгляд [1]:
AI=F; (1)
дзе
- квадратная матрыца mm,
дзе m - колькасць галін электрычнай
схемы;
M - першая матрыца злучэнняў (інцыдэнцый), або вузлавая матрыца, памерам (n-1)m, дзе n - колькасць усіх вузлоў схемы, а (n-1) - колькасць лінейна незалежных вузлоў схемы;
N - другая матрыца злучэнняў (інцыдэнцый), або контурная матрыца, памерам km, дзе k - колькасць лінейна незалежных контураў схемы;
Z - дыяганальная матрыца супраціўленняў галін схемы памерам mm;
I- матрыца - слупок токаў у галінах схемы памерам m1;
- матрыца - слупок правых частак
абагульненага раўнання памерам m1;
J - матрыца - слупок токаў крыніц тока ў незалежных вузлах схемы памерам (n-1)1;
Ек - матрыца - слупок контурных электрарухаючых сіл (ЭРС) ў лінейна незалежных контурах памерам k1.
Першая матрыца злучэнняў М паказвае, як падключана j-тая галіна схемы да і-тага вузла: пачаткам (элемент mij матрыцы М роўны адзінцы), канцом (mij=-1) або не падключана зусім (mij=0). Вузел з нулявым нумарам выбіраем у якасці базіснага, ён з’яўляецца лінейна залежным вузлом, і для яго адпаведны радок у матрыцы М не запісваецца. Нумары супраціўленняў і крыніц у схеме адпавядаюць нумарам галін. Для схемы на мал.1 матрыца М мае выгляд:
Элементы nij матрыцы N паказваюць, ці ўваходзіць j-ая галіна схемы ў і-ы контур (nij=0, калі j-ая галіна ў і-ы контур не ўваходзіць) і ці супадае накірунак j-ай галіны з накірунам і-тага контура (nіj=1 - cупадае; nіj=-1 - не супадае):
Дыяганальная матрыца супраціўленняў галін схемы Z утрымлівае на галоўнай дыяганалі супраціўленні схемы, а недыяганальныя яе элементы роўны нулю:
2. Вузлавыя раўнанні
Вузлавыя раўнанні звязваюць невядомыя вузлавыя напружанні з зададзенымі параметрамі схемы і зададзенымі параметрамі рэжыму схемы. Сістэма вузлавых раўнанняў у матрычнай форме мае выгляд [1,2]:
YвUв=J-MYвЕ.
Калі ўсе крыніцы электрычнай схемы прадставіць ў выглядзе крыніц тока (матрыца ЭРС галін схемы Е=0), то сістэма раўнанняў для вузлавых напружаняў спрашчаецца:
YвUв=J (3),
дзе Yв - матрыца вузлавых праводнасцей схемы памерам (n-1)(n-1) (n-колькасць вузлоў схемы); элемент yii матрыцы Yв, які знаходзіцца ў і-ым радку на галоўнай дыяганалі, роўны суме праводнасцей галін, падключаных да і-ага вузла схемы (уласная праводнасць і-ага вузла); элемент yij на перакрыжаванні і-тага радка і j-ага слупка матрыцы Yв роўны ўзятай са знакам мінус праводнасці галіны, уключанай паміж i-ым і j-ым вузламі схемы (узаемная праводнасць паміж i-ым і j-ым вузламі);
Токі ў галінах схемы ў мадэлі (3) на аснове вызлавых раўнанняў пры вядомых вузлавых напружаннях UВ можна разлічыць па наступных формулах, улічваючы, што вузлавое напружанне uВ0 нулявога вузла прынята роўным нулю:
(7)
Контурныя раўнаннi
Контурныя раўнаннi ў матрычнай форме маюць выгляд [1,2]:
.
Для схемы, у якой усе крынiцы электрычнай энергii прадстаўлены крынiцамi ЭРС (матрыца токаў крыніц тока J=0), гэтыя раўнанні спрашчаюцца:
ZкIк=Ек (5)
дзе: Zк - матрыца контурных супраціўленняў:
,
якая мае парадак к (колькасць лінейна незалежных контураў схемы). Дыяганальны элемент zii гэтай матрыцы роўны суме супраціўленняў галін, якія ўваходзяць у i-ты контур. Недыяганальны элемент zij роўны суме супраціўленняў галін, якія ўваходзяць адначасова ў i-ты і ў j-ты контуры, прычым сума мае знак плюс, калі накірункі і-тага і j-тага контураў у гэтых галінах супадаюць, і знак мінус,. калі не супадаюць.
Токі ў мадэлі (5) на аснове контурных раўнанняў ў галінах 5, 6, 7, 8, 9, якія з’яўляюцца хордамі, ёсць контурныя токі ік1, ік2, ік3, ік4, ік5:
і5=ік1; і6=ік2; і7=ік3; і8=ік4; і9=ік5. (8а)
Токі ў галінах 1, 2, 3, 4, якія ўваходзяць ў дрэва, можна разлічыць па формулах:
і1=-ік2-ік3-ік5; і2=ік1-iк2-ік4-ік5;
і3=-ік1-ік3+ік4; і4=-ік4-ік5.