38.Фанетычны прынцып беларускай арфаграфии

Паводле фанетычнага прынцыпу гуки передаюцца на письме адпаведна литаратурнаму вымауленню (савет-савецки)

ФП дае магчымасць передаць на письме такия асабливасци бел мовы,як аканне и яканне,дзеканне и цеканне,цвердасць шыпячых

Асноуныя Правилы:

-Правапис на месцы гукау (о),(э) пасля цвердых и зацвярдзелых зычных ва усих ненацискных складах литары (а) (мова-мауленне,бор-бары)

-Правапис я на месцы е,ё,у нескл у першым складзе перад нацискам (весела-вясёлы)

-Правапис прыставак (з) без-бяз перад звонкими(перад глухими с); (з) передаецца литарай (с) перад галосными (а),(у),(ы) сагитаваць,сыграць

-Абазначэнне на письме цв. Зычных (д),(т) литарами дз,ц перед е,ё….

-Написанне литары ц на месцы спалучэнняу тс,чс,кс,цс (савецки,карэлицки)

-Написанне литары с на месцы спалучэнныу жс,шс,хс (княства)

-Написанне литары т на месцы спалучэння дт на канцы иншамоуных слоу Шмит

-Правапис падоужаных зычных

-Написанне 1 литары с у словах расада,расадник

39.Марфалагичны прынцып беларускай арфаграфии

Паводле марфалагичнага прынцыпу аданстайна передаюцца на письме усе значымыя частки слова – марфемы- незалежна ад таго,як яны вымауляюцца.Напрыклад, у роднасных словах гарадок, гарады,гарадки,гарадски паводле МП нязменна захоуваецца написанне караневай марфемы –гарад

Асноуныя правилы:

1.Правапис звонких зычных на канцы слова и перад глухими (снег,казка)

2.Правапис зычных на стыку марфем

3.Написанне спалучэнняу дц,тц,чц (у вымауленни доуги ц) у лодцы,на кладцы

4.Написанне зычных б,д на канцы прыставак аб,ад,над,пад (абступиць)

5.Написанне е у прыназоунику без и часцицы не:без клопату

6.Правапис караневай я:дзевяць,дзесяць

7.Правапис суф. –н,-ен у дзеепрым.

8.Написанне суф. Язь,ядзь (дробязь)

9.НЕ перадаецца на письме асимиляцыйная мяккасць зычных (зь), (сь), (дзь), (ць)-свет,свята

40.Традыцыйныя и дыферэнцыйныя написанни

Трад. Написанни-гэта написанни, якия перадаюцца па традыцыи.Напрыклад,правапис вяликай литары у дакуметах мижнароднага значэння ,у назвах мижнародных арганизацый (Сусветны Савет Миру,Генеральная Асамблея Арганизацыи Абъяднаных Нацый)

А таксама написанне з вяликай литары новага радка вершаванаго паэтычнага твора.

Дыф. Написанни служаць для адрознення слоу Напрыклад, у словах,утвораных ад дзеяслова исци,прыстаука з або с пишацца у залежнасци ад значэння слова:сышоу,сыходзиць. Сэнсавая дыферэнцыяцыя слоу перадаецца написаннем малой и вяликай литары у словах-амонимах – агульных и уласных назоуникау:цётка-Цётка,чарот-Чарот (М.Чарот),танк-Танк(Максим Танк), жук-Жук (Алесь Жук)

42.Написанне слоу разам,асобна,праз злучок

РАЗАМ:

-кали два ци больш словы стали кампанентами аднаго складанага слова (народнагаспадарчы)

-словы з прыстауками (выезд,заказ)

-складанаскарочаныя (гарсвет,филфак)

-складаныя словы, першая частка яких-личэбник,написаны словами (стогадовы)

ПРАЗ ЗЛУЧОК:

-спалучэнне 2 аднолькавых слоу (ледзь-ледзь,циха-циха)

-спалучэнне 2 семнтычна близких слоу (жыу-быу,сям-там)

-складаныя словы,першая частка яких-личэбник,написаны личбами (30-годдзе)

-литарныя скарачэнни складаных слоу и слоу,якия пишуцца праз злучок (с.-г. сельскагаспадарчы,с.-д. сацыял-дэмакрат)