29. Крымінальнае права вкл 15-16.

Асноуная крыніца — звычаевае права. 1-я нормы — міжнародныя догаворы, абласныя і валасныя граматы, судзебнік Казіміра 1468г. Спачатку адзінага паняцця злачынства не было. Суб'ект права: асабістыя асобы і группы асоб, вінаватыя у злачынстве. Абвяшчаецца прынцып персанальнай адказнасці за злачынства толькі вінаватага прывелей Казіміра 1447, статут 1529. Калектыуная адказнасць прымалася за дзярж., антыфеад, рэліг. злачынствы. Суб'ектам зл-ва прызнавауся толькі чалавек. Зл-вы па глупству. Вызваляліся ад адк-ці: дурні шаленыя, непаўналетнія абмежавана статут 1566 г., з 14 г., 1588 з 16 г., дзеці. Віна: няўмысна і па неасцярожнасці крым. пак-не не прымянялася, толькі галоўшчына. Класавая прыналежнась улічвалася. Калі суд не мог вызначыць сцепень вінаватасці асобы, пыт. вырашалася жрэбіем і прысягай. Суд абавязаны быў вызначыць прычынную сувязь. Упершыню была зроблена спроба сфармуляваць прынцып вінаватасці у статуце 1566 для шляхты у статуце 1588 для простых людзей. Віды зл-вау: дзярж. зл-вы, супраць парадку кір-ня, вайсковыя зл-вы, супраць хрысціянскай рэлігіі, супраць маральнасці, супраць жыцця, здароуя і гонару людзей, маемасныя зл-вы, феад. залежных людзей супраць паноў.

Падзяляліся на 3 групы: 1 Зл-вы, узбуджаныя прадстаунікамі дз. улады. 2 Зл-вы па справах асабістага абвінавачвання. 3 Зл-вы па справах змешанага абвінавачвання.

Выкарыстоўваліся некалькі тэрмінау пакарання: сучасная кара і казнь, віна маем. Пакаранне, турэмнае зняволенне, пакута цялесныя і пазорныя пак-ні. Асноуныя мэты пак-ня: 1 Запалохвання. 2 Прычыненне шкоды, пакут зл-цу. 3 Для маемасных выгал пацярпеламу.

Віды пак-няу: 1. Маемасныя спагнанні, канфіскацыі, штрафы. 2. Смяротнае пакаранне простае і кваліфікаванае. 3. Цялесныя пакаранні, шырако прымаліся да простых людзей. 4. Выдача злачынца пацярпеламу ў няволю да сяр. 16 ст. 5. Турэмнае зняволенне. 6. Выгнанне і аб'яўленне вне закона наз. вываланцы. 7. Пазбаўленне гонару. 8. Пакаянне. 9. Пазбаўленне пасады.

30. Грамадзянскае права вкл.

Будавалася на роўнай прававой здольнасці суб'екту праваадносін. Аб'ём іх павамоцтваў у залежнасці ад саслоуя і рэлігіі. Шляхце забаранялася займацца рамяством і гандлем як прафессіяй. Гараджане маглі здзейсняць усе віды здзелак за выкл куплі-прадажы маёнткаў, былі лікв. У 1775. Залежныя людзі не маглі распараджацца без дазволу своёй нерухомай маёмасцю. Паўналецце — мужчын з 18, жанчын з 15-13 па статуту 1588. Дурні шаленыя пазбаўлены гэтага права. Інстытуты грам. Права: рэчавае, абавязацельнае, спадчынае, сямейнае права. Залежныя людзі лічыліся аб'ектамі права. Правы на рэч у грам. Праве: 1 Уласнасць. 2 Уладанне. 3 Залог. 4 Сервітуты. Найбольш шырокі аб'ем правамоцтваў быў у дзяржавы і буйных феадалаў. Менш за ўсе абмежавана права на распаўсюджаную маёмасць, купленую самім уласнікам, больш за усе выслужаныя маемасці. Права рэгламентацыі на зямельнае уладанне падзялялася на 3 катэгорыі: 1. вотчыны або дзедаўшчыны. 2. маёнткі выслужаныя. 3. купляніны — маёнткі дабытыя з куплі-продажы без абмежаванняў. Сямейнае права рэгулявала і замацавала асабістыя адносіны, якія ўзнікалі са шлюбнага саюзу. Вено — натарыяльнае забяспечэнне жонкі маёмасцю. Калі было некалькі дочак, выдавалася старшай.