54. Месца і роля м. Гарэцкага ў нацыянальным прыгожым пісьменстве. Рознабаковы характар таленту. Пакутніцкі лёс мастака.

М. Гарэцки Належыць да лику выдатных дзеячау беларускай культуры. Яго творчасць уяуляе змястоуную и яскравую старонку у гисторыи нацыянальнага прыгожага письменства. Гарэцки-асоба надзвычай шырокага творчага дыяпазону . Талентавиты мастак слова, адзин з пачынальникау бел прозы, буйны вучоны, гисторык, тэарэтык литаратуры , палымяны публицыст, нястомны змагар за нацыянальнае адраджэнне , педагог, арганизатар лит. Руху, лексикограф, перакладчык, збиральник и прапагандыст вуснай нар. Творчасци. Гарэцки-гэта гонар и сумленне бел. Нацыи , яе дух. Настауник , яки унес велизарны уклад у фармираванне нац. Свядомасци беларусау.

55.Раннія апавяданні м. Гарэцкага: тэматыка, праблематыка, мастацкія асаблівасці.

Творы М. Гарэцкага (першае апавяданне "У лазні" надрукавана ў 1913 г.) характарызуюцца складанай грамадска-сацыяльнай і філасофскай праблематыкай, глыбокім псіхалагізмам, вялікай духоўнай змястоўнасцю, дасканаласцю мастацка-выяўленчых сродкаў.

У апавяданні "Літоўскі хутарок" пісьменнік паказаў, што вайна прыносіць толькі гора, разбурэнні, смерць. Ад некалі квітнеючага хутара, дзе жыў Ян Шымкунас са сваёй сям'ёй, засталася толькі палова будоўлі з прабітай страхой, абгарэлымі сценамі, выбітымі вокнамі. Вайна прынесла невымерныя пакуты людзям (самому Яну, яго дочкам Монці і Ядвісі), бо іх дом аказаўся ў цэнтры баявых дзеянняў, на перадавой. Імперыялістычная бойня ў гэтым апавяданні страсна асуджаецца з пункту гледжання простых людзей, гаспадароў хутарка.

Працэс фармиравання творчай индывидуальнасци М. Гарэцкага на пачатковым этапе адбывауся вельми интэнсиуна. Першыми апавяданнями ("У Лазни" " Патаемнае" (1913)) малады письменник прыкметна рассунуу тэматычныя и жанрава- стыляыя межы бел прозы, трывала замацаваушы у ей тып сюжэтна-разгорнутага сац.-псих. Апавядання. Бяспрэчнай заслугай Гарэцкага зяуляецца и тое, што ен увеу у нац. Прозу новага героя -вясковага интэлигента, яки уведамляе сваю адказнасць за лес народа и будучыню роднага краю. У пераважнай большасци апавяданни ранняй пары написаны з пазицыяй асветницкага рэализму. Канфликт у гэтых творах найчасцей будуецца на сутыкненни юнака-рамантыка з вясковым асяроддзем, дзе пануе цемната, забабоннасць, абыякавае стауленне працоунага хлебароба да уласнага лесу. М. Гарэцки узняуся над спрошчанай трактоукай вобраза интэлигента, якого крыудзиць, не разуме цемная веска. Гарэцки адным з першых у беларускай литаратуры пач. 20 стст. На поуны голас загаварыу пра неабходнасць беражливага станаулення з боку народа , процоунага сялянства да нац. Интэлигенцыи. У ранних апавяданнях герой нярэдка выступау як выразник аутарских поглядау . Але письменник у адпаведнасци з патрабаваннями рэалистычнага мастацтва имкнууся на атаясамливасць сябе з дзейными асобами. У сваим непрыманни негатыуных бакой сялянскага жыцця , кансерватыунага вясковага укладу герой -асветник часта незауважау тое каштоунае, што было у жыцци працоунай вески, у народнай этыцы и марали. Адным з кангрэтных праяуленняу наватарства М. Гарэцкага у мастацкай прзе была таксама распрацоука гистарычнай тэматыки. Апавяданнями на тэму минуушчыны бел. Народа ("Князеуна", "Войт") Гарэцки уписау яскравую старонку у гист. Нац. Прыгожага письменства