- •1.Экономикалық теорияның даму кезңдері. Экономикалық теорияның экономикалық ғылымдар жүйесіндегі орны:
- •2.Экономикалық теорияның зерттеу пәні. Экономикалық теорияның функциялары.
- •3.Экономикалық теорияның зерттеу әдістері:
- •5.Экономикалық заңдылықтар,түрлері. Экономикалық категориялар
- •7.Экономикалық қажеттілік, игіліктер.
- •9.Экономикалық ресурстар, түрлері. Ресурстар шектеулілігі.
- •10.Өндіріс, ұдайы өндіріс.Қоғамдық өнім сатылары, мәні,нәтижелері.
- •11.Қоғамдық өндіріс құрылымы. Материалдық және материалдық емес өндіріс.
- •Қоғамдық өндірістің құрылымы
- •12.Өндіріс мүмкіншілігінің қисық сызығы
- •14.. Меншік.
- •15.Жекешелендіру. Мемлекет иелігінен алу. Жекешелендірудің тәсілдері
- •16.Жекешелендірудің түрлері,мақсаты.
- •17.Қазақстан республикасындағы жекешелендіру кезеңдері.
- •18.Экономикалық жүйелерді жіктеу негіздері. Экономиканың негізгі проблемалары
- •19.Экономикалық жүйелер турлері, мәні, артықшылықтары, кемшіліктері
- •20.Қоғамдық шаруашылықтың түрлері: Натуралды және тауарлы шаруашылық мәні, пайда болу себептері. Тауар, қасиеттері.
- •21.Құн заңы. Ақшаның концепциясы металдық, номиналдық, сандық
- •23.Ақшаның пайда болу тарихы. Ақшаның атқаратын қызметі,мысалдар
- •24.Тауар-ақша қатынастарының эволюциясы және нарықтың пайда болуы.
- •25.Нарық инфрақұрылымы.Нарық,нарық түрлері.
- •27. Өтпелі экономика және оның негізгі сипаттық белгілері .
- •28.Қазақстан Республикасының нарықтық экономикаға өту кезеңдері.
- •29. Қазақстан-2030 Стратегиясының басымдықтары
- •30.Нарықтың мәні, элементтері
- •31. Бәсеке түрлері
- •2. Монополистік бәсеке нарығы.
- •Шоғырланудың бағыттары
- •36. Кәсіпкерліктің ұжымдық – құқықтық формалары , артықшылықтары мен кемшіліктері
- •Бухгалтерлік шығындар Экономикалық шығындар
- •Өндірілген өнім көлемінің өзгеруіне байланысты:
- •41. Кәсіпорын табысы мен пайдасы,түрлері.Экономикалық тиімділік.
- •42. Сұраныс. Сұранысқа әсер ететін факторлар. Сұраныс заңы, қисығы. Субститут, комплементар тауарлар.
- •43. Ұсыныс. Ұсынысқа әсер ететін факторлар. Сұраныс заңы, қисығы.
- •44. Тепе-теңдік баға. Тепетеңдіктің бұзылуы.
- •45. Икемділік. Түрлері (сұраныс, ұсыныс бойынша барлығы), анықтамалары.
- •46. Тұтынушы мінезқұлқының негізгі теориялары. Пайданы максималдандырудың кардиналистік және ординалистік теориялары.
18.Экономикалық жүйелерді жіктеу негіздері. Экономиканың негізгі проблемалары
Экономикалық теорияның негізінде жүзеге асырылатын экономикалық саясат экономикалық мәселелердің шешілу механизмдері мен варианттарын қарастырады. Осы саясатты жүзеге асыру барысында біртұтас экономикалық жүйе дамиды.
Экономикалық жүйе – бұл материалдық, рухани игіліктер мен қызметтерді өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы байланыстардың ерекше реттелген жүйесі. Оған әсер ететін факторларды үш құрылымға топтастыруға болады:
1) шаруашылық құрылым;
әкімшілік құрылым;
ақпараттық құрылым.
Қоғамның тарихи даму процесін жіктеу критерийлері:
1. Формациялық көзқарас – Маркстік теорияға тән. Ол үш типін бөліп қарастырады. Алғашқы құрылыс – алғашқы қауымдық және азиаттық өндіріс әдістерінен тұрады. Оның негізі патриархалдық шаруашылық шеңберінде қала отырып, нарықтың көмегінсіз өзін-өзі қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін үй өнеркәсібі мен жерге ұжымдық меншікке негізделген қауым. Азиаттық өндіріс әдісі көптеген елдерге тән болғанмен ол ұзақ уақыт бойы тек Азия елдерінде сақталынып келді.
Екінші ірі формацияны Маркс жеке меншікке негізделген деп атады. Үшіншісі – жеке меншікті жоюға негізделген, екі сатылы формация. Формациялық әдіске тән экономикалық жүйелер бес өндіріс әдістерінен көрінеді: алғашқы қауымдық, құл иеленушілік, феодалдық, капиталистік, социалистік. Өндіріс әдісі өндіргіш күштер мен өндірістік қатынастар жүйесінің жиынтығы ретінде әрекет етеді.
ІІ. Өркениеттік көзқарас әлемдік тарихты біртіндеп өркениеті ауысып отыратын тарих ретінде зерттеуді ұсынады. Өркениет сөзі латынның "civilis" - азаматтық, қоғамдық сөзінен шыққан. Бұл мәдениеттің дәрежесі мен деңгейін бағалау үшін қолданылады (мысалы, антикалық, азиаттық, европалық). Алғашқы өркениет төңкерісі ауыл шаруашылықтық болды. Қазіргі төңкеріс ғылыми-техникалық болып табылады. Кейбір экономистер 7 өркениетті бөліп қарастырады: неолиттік (тас ғасыры)-30-35 ғасырлық; шығыстық-құл иеленушілік (қола ғасыры)-20-23ғасырлық; антикалық 12-13 ғасырлық (темір ғасыры); ерте феодалдық-7 ғасырға созылған; бастапқы индустриалдық 4-5 ғасырлық; индустриалдық – 2-3 ғасыр; кейінгі идустриалдық немесе ақпараттық қоғам.
ІІІ. Қоғамның индустриалдық даму деңгейінің критерийлерін қолданатын басқа жіктеуге сәйкес үш экономикалық жүйелер бөліп қарастырылады: индустриалдық, кейінгі индустриалдық және жаңа индустриалдық. Соңғысын немесе ақпараттық қоғам деп те атайды.
IV. Өндіріс құралдарына меншік формасы мен шаруашылық қызметін басқару әдісі. Бұл екі белгінің негізінде әкімшіл нарықтық және аралас экономика деп бөліну жүреді.
Экономикалық теорияның басты проблемасы – адамзаттың шексіз қажеттілігін қанағаттандыру үшін шектеулі экономикалық ресурстарды мейлінше тиімді пайдалану мәселесін зерттеу болып табылады. Қай қоғамның да негізгі экономикалық проблемалары: не өндіру керек?, қалай өндіру керек?, кім үшін өндіру керек? Экономикалық ресурстар сирек және шектеулі. Нақтылы өнім шығару үшін қандай да болмасын қорды пайдаланған кезде ол қорларды басқа бір тәсілмен игерудің мүмкіндігі жойылады.
Экономикалық мәселелерді шешу үшін әрбір қоғам әртүрлі құрылымдар мен механизмдерді пайдалана алады.