53. Экологиялық реттеу

Экологиялық реттеу (Экологическое регулирование) — қоршаған ортаның ластануын тежеу, шектеу және жою жөніндегі өкімет органдарының қодданатын шараларының белсенді жүйесі мен экологияны басқарудың тиімді тұтқасы. Экологиялық реттеу мемлекеттің экологиялық буыңдарының маңызды бір бөлігі. Оның жекелеген элементгері антика кездерінің өзінде-ақ көрініс тауып, қолданыла бастаған. Солай дегенмен, ол өзінің толық мәндік атауына, әмбебаптық қасиетіне 1960 жылдардың соңы мен 1970 жылдардың басында ғана, бүкіл дүние жүзінің дамыған ірі елдерінің экологиялық дағдарысқа тап болуына байланысты ие болды.

54. Кедендік реттеу

2010 жылдың 1 қаң­та­ры­нан бастап үш ел - Ресей, Бе­ло­русия Қазақстан үшін бір­ыңғай кедендік тариф күшіне ен­ді. 2011 жылдың 1 шілдесінен бас­тап бірыңғай кедендік кодекс ен­гізілетін болады. 2011 жыл­дың ортасынан бастап тауа­р­лар­дың кедендік бақылауы Беларусь Рес­публикасының, ал бір жылдан ке­йін Қазақстан Респуб­ли­ка­сының сыртқы шекарасына кө­ші­рілетін болады. Үкіметтегі білікті мамандар: «То­­лыққанды және толық ауқым­дағы Кедендік 2011 жылдан бас­тап енгізіледі және Ресей мен Қа­­зақстан шекарасындағы барлық рәсімдеу шаралары шекараның сыртқы жиегіне шығарылады, оның ішінде барлық тарифтік жә­не тарифтік емес: санитарлық, ветеринарлық, фитосанитарлық реттеулер бар. Бұлардың барлығы 2011 жылдың 1 шілдесінен бастап өз­гертіледі» деп атап көрсетті.

Одаққа бірігудің негізгі мәні одақ­қа мүше мемлекеттер ішін­де­гі кедендік тосқауылдардың бол­мауында және кез келген сыртқы та­уарға, оның қай елге тасы­мал­данатынына және ортақ ше­карадан қай жерде өткеніне қара­мастан бірыңғай кедендік та­­лапты қалыптасуында. Ке­ле­шекте біртұтас көліктік, энер­гетикалық, ақпараттық ке­ңістік құрылуы тиіс, интег­ра­циялық процестер жеделдетіледі, то­лыққанды жалпы рынок қа­лыптасады, ұлттық экономикалар біртұтас кешенге бірігеді. Елдер әлеу­меттік-экономикалық да­мудың ортақ мақсаттарына ке­ліседі, уағдаласқан құрылымдық, ин­новациялық, сыртқы эко­но­микалық және әлеуметтік сая­сат­ты қалыптастырады.

Кедендік одаққа қатысудан Ре­сей, Қазақстан және Бе­ло­руссия қандай дивидендтер ала­тын­дығы заңды сұрақ. Қазақстанда, әсіресе Белорусияда бұл КО-тан ұтыламыз деген дауыс толассыз естілуде. Олай деуге негіз бар: жаңа Одақтың заңнамалық негізі кем деген де 90% Ресей Кеден заңына негізделген, сондықтан шикізатқа негізделген экономикалы Қазақстан үшін тек Қазақ ірі шикізат өндіруші компанияларға бұл Одақ пайдалы болғанымен, қалың қазақтар үшін 3-ші елден (Қытайдан) келетін арзан тұрмыстық заттар қол жетімсіз болып қымбаттайды деген сөз. Осылайша Өмір деңгейі де кем деген де 10-20% нашарлайды, ал аяқтарына толық тұрып үлгермеген қазақ биснесі үшін де бұл Одақ өте қауіпті.

55. Инвестициялық сфераға ықпал ету нысандары

Инвестициялық сфераға ықпал ету нысандары: салық жүйесі, қаржылық көмек, несие және амортизациялық саясат.

Негізгі капитал амортизациясы – бұл оның физикалық және моральдық тозу, көнеру процесі. Амортизация негізгі капиталдың тозған және көнерген заттай элементтерін жаңасына алмастыруды білдіреді.

Салықтар арқылы жүзеге асырылатын ЭМР құралдарының арасында негізгі капиталды жеделдетілген амортизациялық есептен шығару және онымен байланысты қаржы министрлігі шешімі аясында жүзеге асырылатын жасырын резервтерді қалыптастыру мен жүргізу ерекше орынға ие. Жеделдетілген деп амортизациялық қорға құралдарды оларды пайдалану кезеңінен гөрі қысқа мерзімде есептен шығару аталады.

Нарықтық экономикалы елдерде қазіргі таңда амортизациялық есептен шығарудың келесідей түрлері пайдаланылады:

- сызықтық немесе ропорционалды;

- қосымша (амортизациялық аударымдар сомасы есептен шығарылатын объектінің бастапқы құнынан асып кеткенде);

- ерекше (шаруашылық қызметті бүтіндей немесе селективті жандандыру мақсатында бұрын белгіленген жеңілдіктер үстіне амортизациялық аударымдар нормасын уақытша көбейткенде);

- алдын ала (амортизациялық есептен шығару машнаның немесе ғимараттың жұмыс істеуді бастағанға дейін жүзеге асырылғанда);

- Дегрессивті (кемімелі) (аударым негізгі капиталдың заттай тасушысының бастапқы емес, баланстық құнынан жүзеге асырылғанда).