6.Беларускія землі у складзе вкл

Міндоўг. Прымае праваслаўе затым, каб быць каранаваным – прымае каталіцызм. Першы і апошні кароль ВКЛ. Каранаваны 1253 годзе. Быў забіты у 1263 годзе.

1248-1263

Войшалк. Быў, праваслаўным. Далучыў да ВКЛ Нальшаны і Дзябоўку. Аб’яднау Навагародскую, Пінскую і Віцебскую землю. З’яўляецца фактычным заснавальнікам дзяржавы. Ў 1267 голзе дабраахвотна адказваецца ад ўлады.

1264-1267

Шварн. Муж дачкі Міндоўга. Працягвае аб’яднаўчыя працэссы і умацаванне дзяржавы.

1267-1270

Трайдзен. Шмат Ваяваў з Лівонскім ордэнам, Галіцка-Валынскім княствам і Польшай. У 1277 годзе Навагародак быў разрабаваны татарамі.

1270-1282

Віцень. Далучыу Гарадзейскую и беласцейскую земли. У 1307 гозде Полацкае княства увайшло у ВКЛ. Здзейснищ шмат ваенныз паходау у Пруссію, Лівонію і Польшу.Асабісты герб Віценя Пагоня становіцца гербам дынастыі ВКЛ, А з 1384 года – дзяржаўным гербам.

1293(95)-1316

Гедымін. Працягвае палітыку пашырэння дзяржавы. У склад ВКЛ уваходзяць Мінская, Тураская, Падляшча і Валынь. Дзяржава стала называцца ВКЛ і Русскае. У 1323 годзе пераносіць сталіцу у Вільню. Для абароны дзяржавы будаваліся буйныя замкі у Троках, Вільне, Лідзе і Крэве.1311 год – заснаванне праваслаўнай метраполіі у Наваградку. ВКЛ дамаглося міжнароднага прязнання і пачала адыгрываць прыкметную ролю ва усходняй Еўропе.

1316-1341

Альгерд. Выступіў с палітычнай праграммай збірання усіх рускіх зямель і абвасчіў дзяржаву пераемніцай традыцый Кіеўскай Русі. У 1358 годзе заявіў, што ўся Русь павіна належыць Літве. У 1362(3) годзе войска ВКЛ атрымала перамогу над Татарамі на рацэ Сінія Воды у выніку чаго былі далучаны Кіеуская, Чарнігаўская землі, Падолле, Бранскае княства. Калі Альгерд праводзіў палітыку расшырэння княства, то я го брат Кейстут абараняў межы дзяржавы ад крыжакоў. ВКЛ склалас як федэрацыя асобных зямель і княстваў з рознай ступеняй залежнасці ад цэнтра. У час княжання Гедыміна і Альгерда, ВКЛ мела выразную усходнеславянскую накіраванасць. Большасць насельніцтва былі славянамі.

1345-1377

Ягайла. Шукае саюзнікаў сярод суседзяў і прымае прамову Польшы ажаніцца на Ядвізе – польскай каралеве – і стаць Польскім каралём. 14 жніўня 1385 года у Крэўскім замку была заключана унія паміж Польшай і ВКЛ. Унія насіла персанальна дынастычны характар. Дзве дзяржавы ўлучаліся толькі праз асобу манарха, захоўваючы свае органы улады, войска і скарб. У 1387 годзе прыймаецца прывілей, па катораму толькі феадалы-католікі атрымлівалі неабмежаваныя правы на уласнасць і вызяалялііся ад шэрагу павіннасцей.

Ягайла і Вітаут заключаюць пагадненне, якое перакрэсліла Крэўскую унію.

1377-1392

Вітаут. Правёў адміністрацыйную рэформу, што ўмацавала цэнтральную ўладу. Княства-намесніцтвы. 15 ліпеня 1410 года пад Грунвальдам адбылася рашаючая бітва паміж Тэўтонскім ордэнам і Славянскімі дзяржавамі. У 1413 годзе у Гародлі заключаюцца унія с Польшчай, згодна я якой толькі феадалы-католікі прымалі ўдзел ў кіраванні дзяржавы.

1392-1430

Свідрыгайла. Пасля смерці Вітаўта у 1432-1436 годзе ідзе грамадзянская вайна паміж Свідрыгайлам і Жыгімонтам.

1430-1432

Жыгімонт. Перамог у гэтай барацьбе.

1432-1440

Казімір. Вёў войны з Маскоўскай зяржавай у асноўных проігрышнымі для ВКЛ. У 1447 годзе гарантаваў дзяржаўныя пасады толькі выходцам з ВКЛ і ўраўняў католікаў і праваслаўных у аёмасных правах.

1440-1492

Аляксандр. Сын Казіміра. Працягваў войны з Маскоўскай дзяржавай. ВКЛ страчвае значную частку тэрыторыі. Была значан абмежавана ўлада вялікага князя збоку Паны Рады.

1492-1506

Жыгімонт Першы Стары. Быў адменены гарадзельскі прывілей і ўстаноўлена раўнапраўе шляхты ўсіх хрысціанскіх канфесій. 1529 год – прыняцце першага статута ВКЛ.

1506-1548

Жыгімонт Другі Аугуст. Правёў шэраг палітычных, адміністрыцацыйных і эканамічных рэформаў. 1557 год – устава на валокі. 1569 год – заключэнне Люблінскай уніі і утварэнне Рэчы Паспалітай.

1548-1572