КФУ (Казанский Федеральный Университет)

Реферат

Укучыларны тәрбияләү методы буларак дискуссия

Эшне башкарды: Вагапова З.Р.

Курс: 2

Төркем: 05.07-1102

Тикшерде: Сабиров Р.Р.

Казань

2012

Эчтәлек

Кере

Эчтәлек 2

Дискуссияне алып баручыга киңәшләр...........................................................21

Нәтиҗә................................................................................................................22

Кулланылган әдәбият исемлеге........................................................................23

Кереш

Хәзерге дидактиканың проблемаларының берсе ул укыту методларын классификаөияләү. Бүгенге көннәрдә аларны классификаөияләүдә бердәм караш юк. Ләкин иң таралышлы классификаөиянең берсе ул белем алу ысулларына карап классификаөияләү. Классификация түбәндәгечә:

- (Словестный)(источник устное печатное слово).

-күрсәтмәле(наглядный)(белем ысулы буларак күзәтелә торган предметлар, күренешләр).

- практик(укучылар белем алалар һәм осталыкларын җитештерәләр).

СЛОвестные методы укыту системасында алдынгы урын алып торалар. Алар кыска срок ииэчендә зур күләмле информаөияне тапшыра алырга ярдәм итәләр, укучы алдында проблеманы куярга һәм аларны чишү юлын табырга булыша. Сүз ярдәмендә укытучы балаларның һушында уткәндәге, хәзерге яки булачак сурәтләрне тудыра ала. Сүз укучыларның хыялын, хәтерен һәм тойгыларын активлаштыра.

Словестные методы түбәндәге төләргә буленә:

- Хикәя

- Аңлатма

- Әңгәмә

- Дискуссия

- Лекция

- Китап белән эшләү

Без словестный методның дискуссия төрен карап үтербез. Дискуссиянең максатын һәм бурычларын билгеләрбез.

Дискуссияләр нигә кирәк

Бик еш укытучылар балалар фикерли һәм бәхәсләшә белми диләр. Балалар алардан нәрсәләр көткәнне белмиләр яки үз фикерләре белән чыгыш ясарга теләмиләр, төркемнән аерылырга яратмыйлар. Боларның барысы да укытучының тынычлануына китерә һәм дискуссиядән китеп, кире классик методка кайтырга мәҗбүр итә (өй эшләрен тикшерү, яңа мәглүмат бирү һ.б.). Мондый хәлдә укытучы дискуссияне үткәрергә теләсә дә, ул начар уза.

Дөрес үткәрелгән дискуссиядә, классик методка караганда, һәрбер караш төрлечә аңлатып бирелүен, һәрбер дөреснекне төрле караш нокталарыннан каралуын, дөньядагы дөреслекләрдән, үзеңә генә хас дөреслекне сайлавын күрергә була. (херня,но как?! Правильно проведенная дискуссия, в отличие от классического метода, позволяет видеть, что каждое утверждение может быть истолковано по-разному; что каждую правду можно рассмотреть с разных точек зрения; что из многих правд в жизни можно выбрать для себя свою собственную, не утверждая, что она единственная и объективная.)

Дискуссия җансыз предметны җанландыра. Бер ук рәвешле языган параграфларны кабатлау урынына, дискуссиядә тормыштагы мисаллар һәм актуаль булган хәлләр күтәрелеп чыгарыла.

Тәрбия методы буларак дискуссия, хокук һәм ирек принципларын куллануның кирәклегенә инану мөмкинлеген бирә: фикер әйтүгә хокук; азчылык фикерен барлау; каршы якларның бәрелешүендә толерантлык (сабырлык). Балалар мондый дискуссияләрдә үз фикерләрен тәгъбир итергә өйрәнәләр, шуның белән үз-үзләрен танып белүгә булышалар һәм төрле әнгәмәләрдә катнашуга ирешәләр.

Аерым бердәм эффектив рецепт дискуссиясе юк, шулай ук төркемдә билгеле фикер җитештерүе дә юк. Монда күбесе укытучыдан тора. Әгәр дә ул дискуссиядә актив катнашмаган икән, ул барыбер дискуссиянең эффектив булуына җаваплы була. Ул дискуссияне ничек башларга, кайчан бетерергә, балаларга нәрсәләр чишү турында барысын да белергә тиеш.

Дәрестә эәшләү формасы буларак дискуссия тәкъдим итә:

- Укучыларның дискуссиядә катнашкан икенче кешеләрнең мәгълүматлары белән танышу;

- Төрле фикерләрнең булуы, һәтта кара-каршы фикерләр;

- Төрле фикерләргә каршы килү мөмкинлеге булу;

- Катнашучыларда проблеманың чишүен эзләүдә дәртләндерү.

Дискуссиядә укучылар түбәндәгеләр турында уйлыйлар:

- Мәгълүматны ничек ышандырырлык белән сөйләп бирү;

- Үз фикереңне ничек дәлилләргә һәм аргументацияләргә;

- Проблеманы чишүдә ничек барлык юлларын күзәтергә;

- Проблеманы ничек чишергә.

Дискуссия турында

Дискуссия – латинчадан тәрҗемә итсәң тикшеренү, карау; динамиклы диалог формасы; үзара тәэсир итүнең, аралашуның җитди формасынан берсе. Бәхәсле сорауны чишүнең ысулы һәм барышы, нәтиҗәле методы, үзенчәлекле белем алу ысулы. Ул яхшы белмәгән әйберләрне, төгәл аңларга ярдәм итә. Дискуссиядә субъективлык мизгеле алына. Бер кешенең яки төркемнең карашлары икенче бер кешеләрдән таяныч ала һәм шунлыктан билгеле төплелекне.

Дискуссияның максаты - катнашучыларның билгеле дәрәҗәдәге ризалыкка ирештерүе. Ул хакыйкатне эзләүгә һәм раслауга юнәлдерелгән.

Дискуссия диалог формасы буларак, дәлилләр һәм аргументлар нигезендә идарә итә торган аралашуны ниятли. Төрле фикерләрне чагыштыру юлы белән хакыйкатне табу максаты..( Дискуссия как форма диалога предполагает управленческое общение на основе доводов и аргументов с целью найти истину путем всестороннего сопоставления различных мнений). Дискуссиядәге хәрәкәт тезисны саклудан яки кире кагудан гыйбарәт. Тезисны «күтәреп чыккан» вакытта, дискуссия диалогында катнашучылар өч технологик шартлардан эш итәләр:

1 - тезис төгәллек белән тәгъбир ителергә тиеш һәм оппонентка аңлаешлы булырга тиеш;

2 - тезис барлык диалог барышында алыштыргысыз булырга тиеш;

3- тезис логик каршылыклы булырга тиеш түгел;

Дискуссия алып баручы каршында узара бәйләнештә булган өч төркем бурыч куя:

1 - проблемага карата бурычлар;

2 - төркем катнашучыларга карата бурычлар;

3 - һәр катнашучыга карата бурычлар;

Дискуссиядә үзенең позицияңне күрсәтү өчен өч вариант бар:

1 - арадашчылык - үзеңнең фикерең икенче бер автор идеясеннән яки карашыннан барлыкка килә;

2 - фикер йөртү (фикерләү) - «монда һәм хәзер» дигән логикага һәм сөземтәгә нигезләнгән бер катнашучының икенче катнашучы белән аралашуы һәм дискуссиясе ;

3 - каршы килү - үзеңне каршы килүче булып тәкъдим итү.

Аудиториягә дискуссияне күрсәтү өчен өч стиль бар:

1 - аудиториягә турыдан-туры мөрәҗәгать итү;

2 - аудиториягә чикләтеп мөрәҗәгать итү («Мөрәҗәгать итергә рөхсәт бирегез»);

3 - аудиториягә мөрәҗәгать итү бөтенләй булмау.

Дискуссияне оештырырга карар иткән укытучыны һәм укучыларны нинди куркынычлар көтәргә мөмкин:

1 - дискуссиянең укытучының аерым бер укучы белән диалогка әверелүе. Укытучы сорый, укучы җавап бирә;

2 - дискуссия укучыларның пассивлык аркасында килеп чыкмый. Укучылар мөстәкыйль рәвештә фикерли һәм үз нокта карашларын әйтә белмиләр;

3 - дускуссиядә аерым төркем укучылары гына катнаша. Кайберләре актив рәвештә проблеманы хәл итәләр, ә калганнары тыңлап кына утыралар;

4 - дискуссия контрольдән чыга - укучылар тыңламыйлар, әйтелгән фикерләрне кабатлыйлар.

Конструктив дискуссия алып барыр өчен түбәндәге____кирәк:

- партнерның фикерләвендә каршылыклы уй-фикерләрне табырга;

- проблемаларны аргументацияләр белән ялгау;

- “түшәмнән” алынган субъектив фикерләрне дөрес итеп характерлау;

- игътибарсыз калдырылган хәлләрне табу һәм билгеләү.

Төркемләнгән (төркем белән) дискуссия катнашучыларның җәлеп итүе (вовлеченностҗ в процесс выработки решения) һәм реальләштерү ихтималлыгын арттыра. Бу методның теоритик чыганагы булып К.Левинның эшләре торалар.

Аның җитәкчелегендә үткән фәнни хезмәтләр, төркемләнгән дискуссия, лекциягә караганда, проблемага карата билгеле фикер формалаштырырга булыша. Лекциядә исә, укучылар проблемага карата нейтральлек позициясендә торалар. Төркем белән дискуссия үзара йогынты ясауга, опретив кире элемтәгә нигезләнгән. Мондый метод кулланылганда, фикер алышу информация турында гына бармый, ул проблеманы бөтен точка зренияләрдән (При этом обсуждается не столько информация, сколько все точки зрения по проблеме).Мондый эшнең максаты - логик фикернең юнәлешен яраштыруын тәэмин итү.