Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Менеджмент шпор Новый.docx
Скачиваний:
1
Добавлен:
13.12.2019
Размер:
105.38 Кб
Скачать

19. Делегерлеу, жауапкершілік, өкілеттілік түсініктері.

Менеджментті жалпы жөнге қоюды тиімді пайдалану ұйымдастырудың негізгі элементтерін: табыстау, жауапкершілік пен өкілеттілікті ең жайлы үйлестіруді көздейді. Термин ретінде қолданылатын табыстау (делегириование) басқару теориясында олардың міндеттерінің орындалуы үшін жауапкершілікті өзіне қабылдайтын тұлғаға міндеттер мен өкілеттіктер беруді білдіреді. Ол барлық ұйымдастырудың мақсаттарына жету үшін орындауға тиісті қызметкерлер арасындағы көптеген міндеттерді басшылықтың көмегімен бөлетін құрал болып таблады. делегирлеу - тапсырма, билік, жауапкершілік беру;

-біреудің алдына мақсат қою және сонымен бір уақытта оған қорытынды сапасының жауапкершілік, мақсатқа жету үшін құралдар ұсыну;

-басқарушының артық жұмыстан құтқару: Жауапкершілік-мойнында бар міндеттемелерді орындау және оларды қанағаттандырарлықтай шешуге жауап беру деген сөз. Өкілеттіктер – ұйымның ресурсын пайдалану құқығын шектеу және кейбір қызметкерлердің күш жігерін белгілі бір міндетті орындауға бағыттау болып табылады.Өкілеттіктер дәл сол сәтте орын алып отырған жеке тұлғаға емес, қызмет орны тапсырылады.

20. Мотивацияның мазмұндық және іс-жүргізу (процессуалдық) теорияларының айырмашылығы.

Мотивация - өзінді және басқаларды белгілі бір өзіндік мақсатқа немесе ұйымдық мақсатқа жетуге итермелейтін үрдіс.Басшы ойлаған мақсатына тиімді жолмен жетуі үшін, ол жұмысты дұрыс үйлестіріп, адамдарға жүктелген міндетін орындата білуі тиіс. Өз шешімін жүзеге асыру үшін басшы мотивацияның негізгі принциптерін қолданады.Мотивацияның басқару міндеттеріне жататыны – амалдар мен құралдар жиынтығы. Басқарушы мұны негіздеген мақсатқа жетуі үшін ішкі қозғаушы күшті (мотивтерді) пайдаланады.Әр адмның мінез – құлық ерекшеліктерінің өзіндік себептері бар. Біреулер жұмысқа жанын сала кіріседі, ал екінші біреулер қасақана бас тартады. Мұндайда мінез – құлықтағы мұндай өзгешіліктердің себеп- салдарын іздестіру қажет. Мотивация мазмұндық және іс –жүргізу тоерияларынан тұрады. Мотивацияның мазмұндық теориясы, адамдарды көздеген мақсатқа орай әрекет етуге мәжбүр ететін іштей талаптануды теңдестіруге негізделген. Бұл теорияның өкілдеріне А. Маслоу, Д. Маккеланд, Ф. Герберг және басқалары жатады.Мотивацияның іс жүргізу теориясы біршама кейінірек пайда болған. Ол негізінен алғанда, бірінші кезекте адамдардың түсінігі мен танымын ескере отырып, олардың өздерін қалай ұстайтындығына негізделген. Бұл категорияға Портер Лоулердің үміттену теориясы, әділдік теорыясы және мотивация моделі жатады.Мотивация қажеттіліктен туады. Қажеттілік бірінші және екінші болып жіктеледі:Бірінші қажеттілік өз табиғатында физиологиялық болып саналады. Бұған мысал ретінде тамаққа, суға, ауа жұтуға, ұйықтауға қажеттіліктер туады.Екінші қажеттіліктің табиғаты психологиялық. Мәселен табысқа, өзін құрметтеуіне, билікке жетуге құштарлық.Бірінші қажеттілік генетикалық негізде, ал екіншісі өмір тәжірибесі арқылы қаланады. Адамдарда тәжірибенің жинақталуы алуан түрлі болатындықтан, екінші қажеттіліктің біріншіден едәуір айырмашылығы бар.