10. Етістіктің қосарлануы

Етістік қосарланып келгенде «жеңіл», «еркін» мағыналарын береді. Мысалы:

1．听听音乐，跳跳舞，唱唱歌，都很有意思 (ting ting yin yue, tiao tiao wu, chang chang ge, dou hen you yisi) өлен тындау, билеу, өлен айту бәрі өте мағыналы(қызықты)

2．有空我们去看看电影院。

Yǒukòng wǒmen qù kànkàn diànyǐng bǎ.

Бос уақытта біз кино көруге барамыз.

3．这件衣服不借, 你试试吧.

Zhè jiàn yīfu bù jiè, nǐ shìshì bā.

Мына киім жаман емес, киіп көрші.

11) Қытай ақшасының бірліктері: қытай ақшасы (рынминби, ұлттық ақша) -  人民币rénmínbì,

Қытай ақшасының бірліктері 元(yuán), 角(jiǎo),分(fēn). Бірақ ауыз екі тілде мына атаулар көбірек қолданылады : 块(kuài) – юань ,毛(máo), 分(fēn) – тиын.

Мысалы: 1. 八元 / 八块

2. 七角八分/ 七毛八 (分)

请问，这个杯子多少钱？八块五. Qing wen, zhe ge bei zi duo shao qian? ba kuai wu

Кешіріңіз мына стақан қанша тұрады.Сегіз юань елу тиын

12. 以后 және以前 сөздерінің қолданылуы

以后 yǐhòu үстеу, осыдан кейін, кейінірек, болашақта, соңында. 以后 өткен,осы, келер шақта да қолданылады. Жеке де,сөз тіркесінен кейін де қолданылады.

Мысалы: 三个月以后 san ge yue yihou 3 айдан кейін

以前 yǐqián үстеу, бұрын, бұрынырақ, өткен шақта қолданылады.

Мысалы: 三个月以前 3 ай бұрын

13. ＜从＞және ＜离＞ көмекші сөздерінің айырмашылығы.

＜从+ атаулы айналым＞ жатыс септінде қолданылады, етістіктен кейін келеді. 从 (cong)-дан, ден,тан,тен. 从- көмекші сөз, яғни шылау ретінде қандай да бір заттың мекенін, яғни қандай кеңістігі мен уақытын анықтайтын шылау болып табылады.

Мысалы: １．他从美国来中国．Ta cong mei guo lai zhong guo. Ол Америкадан Қытайға келді.

离lí(от,из,с)-сөзі уақыт немесе кеңістіктегі арақашықтықты білдіреді.

М: 我们 的 学校 离 公园 不 远-wǒ men dа xué xiào lí gōng yuán bù yuǎn。Менің университетімнен саябаққа дейін алыс емес

我 家 离 学校 大 概 500 米- wǒ jiā lí xué xiào dà gai 500 mǐ. Менің үйімнен мектепке дейін шамамен 500 метр.

14. «是.........的» конструкциясы

«是.........的» бір нәрсені нақтылап көрсету үшін қолданылады, нақтылай көрсетілетін бөлік «是» - ның соңынан келеді, әдетте, болған істі білдіреді.

Мысалы:

这张全家福是十年前照的

Zhèzhāng quánjiāfú shì shí niánqián zhào de.

Мына отбасымен түскен суретке 10 жыл болды.

我是在书店买的

Wǒ shì zài shūdiàn mǎi de.

Мен кітап сататын дүкенде болдым.

他是坐飞机来的

Tā shì zuòfēijī láide.

Ол ұшақпен ұшып барады. (кажется так переводиться)

15. « 完»-нәтижелік морфемасы

完wán- іс-әрекеттің аяқталғанын білдіреді.

М: 写完xiě wan，画完huà wan，听完 ting wan –жазып,сурет салып,тыңдап болды

我填完了这张单子wo tian wan le zhe zhang dan zi Мен мына бланкті толтырып болдым.

他读完这本书 ta du wan zhe ben shu. Ол мына кітапты оқып бітті.

1 在银行窗口前.(zai yinhang chuang kou qian)-банктің алдында...

А:我 想 换 点 儿 人 民 币（wo xiang huan dianr ren min bi）Мен теңгені ауыстырғым келеді.

В: 请问 您 想 换 多 少？（qing wen nin xiang huan duo shao）Кешіріңіз неше ауыстыру қажет?

А:今天 美元兑人民币的汇率 是多少？（jin tian mei yuan dui ren min bi de hui lu shi duo shao?）Бүгін теңгені юаньға курсы неше?

В:1:6.65 （一比六 点六 无) (yı bı lıu dıan lıu wu)

А:我 想 换1000美元(wo xıang huan qıan meı yuan) Мен 1000 долларды ауыстыргым келеді

В:请出示您的护照（qing chu shi nin de hu zhao）Өтінемін құжатыңызды беріңізші?

А:给您（gei nin）Мінекейіңіз

В:请填 一下这张单子（qing tian y ixia zhe zhang dan zi）Өтінемін бланкты толтырыңыз!

А:填 玩了。这样可以吗？ (tian wan le. Zhe yang ke yi ma?)Толтырдым. Мынадай жарайды ма?

В::请您在这儿签 一下名。（qing nin zai zher qian yixia ming）Өтінемін қол қойыңыз

А:好的 хао ды Жарайды

В: 这是6650 元，请数 一下（zhe shi 6650 yuan，qing shu yi xia）Мына жерде 6650 юань, санап алыңыз

А:我还想换 200 元零钱（wo hai xiang huan er bai Yuan ling qian. Мен тағы 200 юаньды майда ақшаға айырбастағым келіп тұр.

В:好，给您两张50 的，十 张10 快的（hao，gei nin liang zhang wu shi de，shi zhang shi kuai le）Жарайды, міне алыңыз 50 ден екеу, 10нан он

А:谢谢 xiexie Рахмет

В:不客气（bu ke qi）Оқасы жоқ

2. 在火车站.(zai huoche zhan)- вокзалда

Ванг Чанг: 火车站 离 你们大 学 远 吗？（huo che zhan li nimen da xue yuan ma）Кешіріңіз, сіз білесізбе вокзалдан университетке дейін алыс па?

Хаиша: 不 太远，大 概 两三公里吧，坐 公共汽车有无六 站（bu tai yuan，da gai liang san gong li ba，zuo gong gong qi che you wu liu zhan）Онша алыс емес, шамамен 3-4 км, қоғамдық көлікке мінсеңіз 5-6 аялдамадай бар

Ванг Чанг: 坐 几 路车？（zuo ji lu che）Қаншасыншы автобусқа міну керек типааа

Хаиша: 没有直达车， 要到车（mei you zhi da che， yao dao che）Тура баратыны жоқ, көлікті ауыстыру қажет.

Ванг Чанг:哦（o）

Хаиша:先坐 2 路， 在广场下车，再倒1 路（xian zuo lu，zai guang chang xia che，zai duo lu）Алдымен 2 ге отырасыз, алаңнан шығып, сосын 1ге ауысып отырасыз

Ванг Чанг: 有点儿麻烦！（you dian er ma fan）Біршама әуреге салынады екенсің ғой

Хаиша:是呀，再 说马上就是高峰期了。（shi ya，zai shuo ma shang jiu shi gao feng qi le）Иә, оның үстіне уақыт та қарбалас.

Ванг Чанг: 我们有这么多行 李，坐公共汽车 太不方 便了（women you zhe me duo xing li, zuo gong gong qi che tai bu fang bian le ）Біздің жүгіміз де көп,қоғамдық көлікке міну де онша қолайлы емес.

Хаиша: 我们打的吧， 这人的出租出不太贵（women da di ba, zher de chu zu che bu tai gui ）Біз такси ұстайық, бұл жақтың таксилері онша қымбат емес

Ванг Чанг: 大 概 多少钱（ da gai duo shao qian?）Шамамен қанша теңге?

Хаиша: 从这人到学校差 不多500坚戈 ）cong zher dao xue xiao cha bu duo wu bai jian ge）Мына жерден мектепке дейін 500 теңге.

Ванг Чанг: 好吧，我们打的吧 （hao ba,women da di ba）Жарайды, такси ұстайық.