Парықсыздықтың картасы (карта безразличия) дегеніміз не? Құрастыру әдiсі. Есептеулерi бар мысалдарды келтiру.
Парықсыздық картасы (indifference map) — нақты тұтынушы үшін оның тауарлардың комбинацияларын таңдаудағы қалауының графикалық бейнеленуі. Бір координаталық жазықтықта бейнеленген өнімдерінің парықсыздық қисықтарының жиыны.
|
Мысал: бізде бірнеше өнім бойынша бір жазықтықта парықсыздық қисықтарын салып, парықсыздық картасын алу керек.
U1 |
U2 |
U3 |
|||||
0 |
10 |
2 |
12 |
4 |
14 |
||
1 |
8 |
3 |
10 |
5 |
12 |
||
2 |
6 |
4 |
8 |
6 |
10 |
||
4 |
4 |
6 |
6 |
8 |
8 |
||
6 |
2 |
8 |
4 |
10 |
6 |
||
8 |
1 |
10 |
3 |
12 |
5 |
||
Парықсыздық картасы
Парықсыздықтың картасындағы (карта безразличия) бюджеттік сызық дегеніміз не? Есептеулерi бар мысалдарды келтiру
Бюджеттік сызық- А және Б өнімдерінің қайсысын таңдау керек екендігі сатып алушы үшін маңызды емес нүктелердің жиыны, сатып алушының көз қарасы тұрғысынан олар бірдей болып табылады.
Парықсыздық картасы- бір координаталық жазықтықта бейнеленген А мен Б өнімдерінің парықсыздық қисықтарының жиыны
Рис. 2. Парықсыздық картасының жалпы түрі.
Бюджеттік сызықтың теңдеуін келесі түрде жазуға болады:
ЗА+ЗБ=I
мұнда I=const – өнімді сатып алуға бөлінетін сомма; ЗА – А өнімін сатып алумен байланысты шығындар; ЗБ– Б өнімін сатып алумен байланысты шығындар.
Егер де өнімді сатып алуға кеткен шығындар өнім саны мен бағасының көбейтіндісіне тең екенін ескерсек, келесі теңдеуді аламыз:
QA•PA+QБ•PБ=I
мұнда QA и QБ –А мен Б өнімдерінің саны; PA и PБ – олардың бағасы.
Бюджеттік сызық мысалы. Студенттің тамаққа деген бюджеті 50 долл. аптасына; 1 кг тауық етінің құны 2,5 долл., ал 1 пачка майдың құны – 2 долл. Егер студент бар ақшасын тауық етіне жұмсаса ол 20 кг ала алады, ал егер бар ақшасын майға жұмсас, онда 25 пачка май ала алады. Тағы да 8 кг ет пен 15 пачка май, 16 кг ет пен 5 пачка май комбинациялары бар. Кез келген комбинация таңдалуы мүмкін екенін ескеріп, нүктелер бойынша үзіліссіз сызық сызамыз. Ол сызық бюджеттік деп аталады.
Тауық етінің көлемін х арқылы, ал майдың пачкасының санын у арқылы белгілесек, бюджеттік сызықтың теңдеуін келесі түрде жазсақ болады:
2,5 х + 2 у = 50.
Графиктегі М нүктесі бюджет толық жұмсалмағанын N нүктесі бюджеттен артық ақша жұмсалғанын көрсетеді.
Енді парықсыздық қисығымен бюджеттік сызықты қоссақ келесідей Е нүктесін аламыз
Парықсыздық қисығы мен бюджеттік сызықтың қиылысуынан шыққан Е нүктесі нақты осы бюджетте осы тауарлардың Кривая безразличия и бюджетная линия соприкасаются в точке Е, которая показывает, что максимум полезности из данных товаров и при данном бюджете 12 кг тауық еті мен 10 пачка май комбинациясы тиіді болып табылатынын көрсетеді.