18. Дәрменсіздік, банкроттық, қаржылық көмек көрсету (санация) түсініктері

Банкроттық – борышкердің соттың шешімімен танылған оны таратуға негіз болып табылатын дәрменсіздігі. Дәрменсіздік – борышкердің-жеке кәсіпкердің немесе заңды тұлғалардың ақшалай міндеттемелері бойынша несие берушілердің талаптарын қанағаттандыра алмауы, еңбек шарты бойынша жұмыс істейтін адамдарын еңбегіне ақы төлеу жөнінде есеп айырыса алмауы, сондай-ақ бюджеттен тыс қорларға міндетті төлемдерді қамтамасыз ете алмайтын қабілетсіздігі.

Банкрот деп тану негізінде 2түрде болуы мүмкін:ерікті және мәжбүрлі. Банкроттықты ерікті түрде тану борышкердің сотқа берген өтініші негізінде жүзеге асырады. Мәжбүр ету тәртібімен банкроттық деп тану несие берушінің, ол заң актілерінде көзделген жағдайларда өзге де адамдардың сотқа беруі негізінде жүзеге асырылады.

Банкроттық туралы іске қатысушы адамдар мыналар болып келеді:

• Борышкер

• кредиторлар

• кредиторлардың еңбекке ақы төлеу жөніндегі өкілі

• прокурор

• борышкер мүлкінің иесі немесе ол уәкілдік берген Организация

• уәкілетті Орган

Санация- оңалту шарасы, оның барысында борышкер мүлкінің иесі (ол уәкілеттік берген орган), кредиторлар немесе өзге тұлғалар дәрменсіз борышкерге қаржылық көмек көрсетеді, сондай-ақ борышкердің резервтерін жұмылдыру мен оның қаржы-шаруашылық жағдайын жақсарту жөнінде өзге де шаралар кешені іске асырылады.

Оңалту рәсімін жүзеге асырудың ұзақтығы үш жылдан аспауға тиіс. Оңалтуды басқарушының өтініші бойынша кредиторлар комитетінің келісімімен, уәкілетті органның қорытындысы болған жағдайда, сот оны жүзеге асыру мерзімін ұзартуға құқылы, бірақ ол 6 айдан аспауға тиіс.

Конкурстық іс жүргізу –кредиторлардың талаптарын қанағаттандыру және банкротты (дәрменсіз борышкерді) борыштардан азат деп жариялау мақсатымен жүзеге асырылатын рәсім. Конкурс жүргізуге қатысушылар: сот, кредиторлар комитеті, банкрот, конкурстық басқарушы уәкілетті орган және басқа да мүдделі адамдар конкурс жүргізуге қатысушылар болып табылады.

19. Жеке кәсіпкерліктің артықшылықтары мен кемшіліктері

Жеке кәсіпкерлік - жеке кәсіпкерлік субъектілерінің кіріс алуға бағытталған, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің өздерінің меншігіне негізделген және жеке кәсіпкерлік субъектілерінің атынан олардың тәуекелімен және мүліктік жауапкершілігімен жүзеге асырылатын бастамашылық қызметі.Жеке кәсіпкерлік туралы арнайы қабылданған ҚР-ның «Жеке кәсіпкерлік туралы» заңы негізінде реттеліп отырады.Ол заң 11тараудан, 51баптан тұрады.

Жеке кәсіпкерлік субъектілері:

• Шағын кәсіпкерлік субъектілеріне;

• Орта кәсіпкерлік субъектілеріне

• Ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жатқызылуы мүмкін.

Жеке кәсіпкерліктің артықшылықтары:

1. Адамға жұмысқа орналасу мен жалақы табу проблемасын шешуіне мүмкіндік береді;

2. Оңай әрі арзан тіркеледі

3. Мемлекеттік реттеуге аз ұшырайды

4. Есепсіз көп құжаттарды жүргізуді талап етпейді.

Жеке кәсіпкерліктің кемшіліктері:

1. Шығармашылық белсенділіктің өсуіне мүмкіндік туғызбайды

2. Мұрагерлік бойынша беріледі

3. Бастапқы капиталды жинау қиын;жеке меншігіңіз т.б қауіп – қатерге ұшырауы мүмкін

4. Ресми бизнестен әлдекім сізбен елеулу түрде жұмыс істей қояма екен?