4. Авторский (авто) перевод – Авторлық аударма

Перевод, выполненный автором оригинального текста – Түпнұсқа мәтінді автордың аударуы

Последовательный перевод – Ілеспе аударма Разновидность устного перевода, осуществляемого после прослушивания определенной единицы текста, в паузах между этими единицами. – Мәтіннің белгілі бөлігі тыңдалғаннан соңғы екі аралықта жасалатын ауызша аударма.

5. Адаптированный перевод – Бейімделген аударма Вид адаптивного перевода , при котором в процессе перевода осуществляется упрощение структуры и содержания оригинала с целью сделать текст перевода доступным для Рецепторов, не обладающих познаниями, которые требуются для полноценного понимания сообщения, содержащегося в оригинале – Аударманы тұтынушының (Рецептордың) түсінік деңгейіне бейімдеп, түпнұсқаның құрылымы мен мазмұнын жеңілдетіп, қысқаша аудару. Адекватный перевод - Балама аударма.перевод, обеспечивающий прагматические задачи переводческого акта на максимально возможном для достижения этой цели уровне эквивалентности, не допуская нарушения норм и узуса ПЯ, соблюдая жанрово-стилистические требования к текстам данного типа и соответствия конвенциональной норме перевода. В нестрогом употреблении адекватный перевод - это "правильный" перевод.- Баламалфы аударма жасауда қол жеткізуге болатын ең жоғары деңгейде жасалған, аударманың прагматикалық мақсатына сай аударылатын тілдің нормасы нұқсан келтірмей , берілген мәтіндердің стильдік жанрлық ерекшеліктерін сақтай отырып, аударманың конвенциялық талаптарына сәйкес орындалатын аударма тәсілдерінің бірі.

Аспектный перевод – Аспектілі аударма,перевод лишь части текста в соответствии с каким-либо заданным признаком отбора (аспектом).- Түпнұсқа мәтінді қолдану мақсатына (аспектісіне – төркініне, мәнісіне) қарай іріктеп аудару.

6. Аннотационный перевод - Аннотациялық аударма.Перевод в котором отражаются лишь главная тема, предмет и назначение переводимого текста – Түпнұсқа мәтіннің негізгі қолданыс тақырыбы мен пәнін ғана қамтып аудару.

Процесс переводы (собственно перевод)-Аударма үдерісі (аудару). Действия переводчика по создания текста перевода.- Аудармашының аударма мәтінін құруы.

7. Полный (сплошной) перевод – Толық аударма,түпнұсқаның ешбір қысқартусыз екінші тілге мазмұндық жағынан толық аударуы.

Поморфемный перевод – Морфемалық аударма,құрылымдық байланыс ескерілмей жекелеген морфемалардың аударылуы.

Последовательный перевод – Ілеспе аударма.Мәтіннің белгілі бөлігі тыңдалғаннан соңғы екі аралықта жасалатын ауызша аударма.

8. Процесс перевода (собственно перевод) – Аударма үдерісі (аудару), аудармашының аударма мәтінін құруы.

Прямой (первичный, непосредственный) перевод – Тікелей (бірінші),тікелей түпнұсқадан жасалған аударма.

Реферативный перевод – Рефераттық аударма.Рефераттық аударма жұмысында аударылатын құжат жайлы толық мәлімет алынады-мақсаты, тақырыбы,зерттеу әдістері және нәтижелері тәрізді тек қажетті,маңызды тұстарын ғана аударады.

9.Смысловая доминанта - Мағыналық доминант,Аударма жұмысында міндетті түрде сақталып қалуын қамтамасыз ету үшін түпнұсқаның басқа элементтерінің жойылуына себеп болатын маңызды бөлігі.

Сокращенный перевод – Қысқартылған аударма,моральдық,саяси және басқа да себептерге байланысты түпнұсқаның жекелеген бөліктерінің практикалық сипатта қысқартылып аударылуы.

Точный перевод – Дәлме-дәл (тура) аударма.перевод, в котором эквивалентно воспроизведена лишь предметно-логическая часть содержания оригинала при возможных отклонениях от жанрово-стиоистической нормы и узуальных правил употребления ПЯ.

10.Устный перевод – Ауызша аударма,түпнұсқаны аудару ауызша сөйлеу үдерісі кезінде орындалып,аудармашы түпнұсқа мен аударманы салыстыру арқылы өңдеу мүмкіндігі болмайтын аударма түрі.

Фрагментарный перевод – Фрагментті (үзінді) аударма.мәтінді толықтай емес, жеке бөліктерін ғана аудару.

Полный (сплошной) перевод – Толық аударма.түпнұсқаның ешбір қысқартусыз екінші тілге мазмұндық жағынан толық аударылуы.

11. Синхронный перевод – Ілеспе аударма, мәтіннің айтылуынан соң іле-шала жасалатын ауызша аударманың түрі.

Транскрипция – Транскрипция (дыбыстаңба),түпнұсқадағы тілдік бірлікті айтылуы бойынша аударылатын тілдің әріптерімен жазу арқылы аудары.

Транслитерация - Транслитерация бір әліпбидегі жазуды басқа бір әліпбиге ауыстыру.Егер сөздің дыбыстық құрамына әліпби сәйкес келсе,онда әліпби ауыстыру қиындық келтірмейді.

12.Экспериментальный перевод – Тәжірибелік аударма,зерттеу мақсатымен жасалған аударма.

Экспликация (описательный перевод) – Түсіндірмелі (сипаттамалы) аударма,аударылатын тілдің лексикалық бірлігі аударма жасалатын тілде түсіндіру арқылы аудару.

Эталонный перевод – Эталондық(үлгі) аударма.білікті маман аудармасымен салыстырылатын үлгі ретіндегі аударма.

13.Прагматическая норма перевода – Аударманың прагматикалық нормасы,тілдің прагматикалық мәнін сақтай отырып аудару.

Приближенный перевод – Жуық мәнді аударма,мәтінде кездескен баламасыз лексиканы аударылатын тілдегі жуық мәнді грамматикалық бірлікпен алмастыру.

Прием лексических добавлений – Қосымша лексиканы пайдалану әдісі.түпнұсқадағы жасырын ойды аңдату мақсатында қосымша лексиканы пайдалану.

14. Полный (сплошной) перевод – Толық аударма, түпнұсқаның ешбір қысқартусыз екінші тілге мазмұндық жағынан толық аударылуы.

Поморфемный перевод – Морфемалық аударма,құрылымдық байланыс ескерілмей жекелеген морфемалардың аударылуы.

Последовательный перевод – Ілеспе аударма.мәтіннің белгілі бөлігі тыңдалғаннан соңғы екі аралықта жасалатын ауызша аударма.

15. Лингвистика перевода или лингвистическое переводоведение – Аударма лингвистикасы немесе лингвистикалық аударматану,тіл білімінің аударманы лингвистикалық тұрғыдан зерттейтін бөлімі.

16. Лингвистическая теория перевода – Аударманың лингвистикалық теориясы.

Теоретическая часть лингвистики перевода – Аударма лингвистикасының теориялық бөлігі.

Литературное переводоведение – Әдебиеттанудағы аударма.

Раздел литературоведения, изучающий перевод как вид литературного творчества. – Әдебиеттанудың аудармманы шағармашылық туында ретінде зерттейтін бөлімі.

Прием пословного перевода – Жолма - жол аудару әдісі.

Постановка ближайших соответствий вместо лексических единиц оригинала при сохранении синтаксических связей между ними в качастве промежутточной стадии в процессе поиска оптимального варината перевода . – Түпнұсқамен бара-бар аударма жасау мақсатында түпнұсқадағы синтаксистік байланыстарды сақтай отырып сәйкес лексикалық бірліктерден құралған аралық аударма.

17. Пословный перевод – Сөзбе-сөз аударма.

Перевод выполняемый на уровне отдельных слов без учета смысловых, синтаксических и стилистических связей между словами – Синтаксистік және стильдік қатынастағы мағыналарын ескермей сөздің ішкі мағынасын тура аудару.

Прием местоименного повтора – Есімдіктерді қолдану әдісі.

Повторное указание в тексте перевода на уже упоминавшийся объект с заменой его имени на соответсвующее местоимение – Мәтін аудармасында таныс объектінің атауының қайталануы кезінде есімдіктерді қолдану.

Прием пословного перевода – Жолма - жол аудару әдісі.

Постановка ближайших соответствий вместо лексических единиц оригинала при сохранении синтаксических связей между ними в качастве промежутточной стадии в процессе поиска оптимального варината перевода . – Түпнұсқамен бара-бар аударма жасау мақсатында түпнұсқадағы синтаксистік байланыстарды сақтай отырып сәйкес лексикалық бірліктерден құралған аралық аударма.

18. Художественный перевод – Көркем аударма.

Перевод произведений художественной литературы, т.е. текстов, основная функция которых заключается в художественно – эстетическом воздействии на читателя – Көркем әдеби шығармалардың , яғни негізгі қызметі оқырманға көркем эстетикалық әсер беретін мәтіндердің аудармасы.

Черновой перевод – Аударманың алғашқы (жұмыс) нұсқасы

Предварительный перевод, эквивалентность которого ограничена лищь передачей на уровне указания на ситуацию предметно логического содержания оригинала при возможныхө пропусках и отклонениях от нормы ПЯ – Аударылатын тілдің нормалары сақталмай, заттық, ұғымдық деңгеәде ғана баламалық сақталған аударманың өңдеуді қажет ететін алғашқы нұсқасы.

Эквивалентность перевода – Аударманың баламалылығы,

Общность содержания (смысловая близость) оригинала и перевода – Аударма мен түпнұсқаның мазмұндық жақындығы

Эквивалентный перевод – Балама аударма.

Перевод, воспроизводящий содержание оригинала на одном из уровней эквивалентности – Түпнұсқа мәтін мазмұнының қандай да бір баламалық деңгейдегі сәйкестігі.

19. Пословный перевод – Сөзбе-сөз аударма,перевод, выполняемый на уровне отдельных слов без учета смысловых, синтаксических и стилистических связей между словами.- Синтаксистік және стильдік қатынастағы мағыналарын ескермей сөздің ішкі мағынасын тура аудару.

Прием местоименного повтора – Есімдіктерді қолдану әдісі, повторное указание в тексте перевода на уже упоминавшийся объект с заменой его имени на соответствующее местоимение.- Мәтін аудармасында таныс объектінің атауының қайталануы кезінде есімдіктерді қолдану.

Прием пословного перевода – Жолма - жол аудару әдісі.Подстановка ближайших соответствий вместо лексических единиц оригинала при сохранении синтаксических связей между ними в качестве промежуточной стадии в процессе поиска оптимального варианта перевода. –Түпнұсқамен барабар аударма жасау мақсатында түпнұсқадағы синтаксистік байланыстарды сақтай отырып сәйкес лексикалық бірліктерден құралған аралық аударма.

20. Свободный (вольный) перевод – Еркін аударма, перевод, выполненный на более низком уровне эквивалентности, чем тот, которого можно достичь при данных условиях переводческого акта.-Аударма жұмысы нәтижесінде қол жеткізуге болатын баламалықтан деңгейі төмен аударма.

Семантико-стилистически адекватный перевод – Семантика-стильдік баламалы аударма,семантически полный, точный и стилистически эквивалентный перевод, соответствующий функционально-стилистическим нормам языка перевода. – аударма тілінің нормаларына сай семантикалық толық, баламалы аударма.

21. Перевод – Аударма, вид языкового посредничества, при котором содержание иноязычного текста оригинала передается на другой язык путем создания на этом языке коммуникативно равноценного текста.- Бір тілдегі түпнұсқа мәтіннің басқа тілде коммуникативтік тұрғыда барабар мәтінге айналдыру арқылы жүзеге асатын тілдік қатысым.

Переводоведение – Аударматану, совокупность научных дисциплин, изучающих различные аспекты перевода. –Тәржіманың түрлі аспектілерін зерттейтін ғылыми пәндер жиынтығы.

Переводческое соответствие - Аудармадағы сәйкестік. Единица переводящего языка, регулярно используемая для перевода данной единицы.- Аударылатын тілдегі тілдік бірліктің аударатын тілде жиі қолданылатын сәйкес баламасы.

22. Однотипное соответствие –Бір үлгідегі сәйкестіктер

Грамматическое соответствие в ПЯ , имеющее наименование, определение и грамматическое значение , аналогичное замещаемой единице ИЯ. – Түпнұсқа тілдегі тілдік бірліктің атауы мен грамматикалық мәннің аударылатын тілдегі бірлікпен сәйкес келуі.

Окказиональное соответствие (контекстуальная замена) – Окказионалды сәйкестік. Нерегулярный , исключительный способ перевода единицы оригинала, пригодный лишь для данного контекста. – Тұрақты түрде емес нақты бір мәнмәтінді сәйкес келетін тіл бірлігін қолдану арқылы аудару.

Официальный (готовый к опубликованию) перевод – Ресми (жариялауға дайын) аударма

Окончательный вариант перевода, представляемый переводчиком в качестве полноценного воспроизведения оригинала. – Түпнұсқа мәтіннің толыққанды аударылған соңғы нұсқасы.

23. Прагматическая норма перевода – Аударманың прагматикалық нормасы.Требование обеспечения прагматической ценности перевода. – Тілдің прогматикалық мәнін сақтай отырып аудару.

Приближенный перевод – Жуық мәнді аударма.Использование в переводе грамматической единицы ПЯ, которая в данном контексте частично соответствует безэквивалентной грамматической единице ИЯ. - Мәнмәтінде кездескен баламасыз лексиканы аударылатын тілде жуық мәнді грамматикалық бірлікпен алмастыру.

Прием лексических добавлений – Қосымша лексиканы пайдалану әдісі. Использование в переводе дополнительных лексических единиц для передачи имплицитных элементов смысла оригинала. – Түпнұсқадағы жасырын ойды аңдату мақсатында қосымша лексиканы пайдалану.

24. Односторонний перевод –Біржақты аударма. Устный перевод, осуществляемый только в одном направлении, т.е. с данного языка на какой-либо другой язык. – Бір тілден екінші тілге жасалған аударма.

Переводящий язык (ПЯ) – Аударма жасалатын тіл

Письменный перевод – Жазбаша аударма.Вид перевода, при котором оригинал и перевод выступают в процессе перевода в виде фиксированных (главным образом, письменных )текстов, к которым переводчик может неоднократно обращаться. – Түпнұсқа тілдің екінші тілде жазбаша жасалған және аудармашы кейін де өңдей алатын аудармасы.

25. Калькирование –Калькалау,түпнұсқадағы лексикалық бірліктердің морфемалар мен сөздердің аударылатын тілдегі дәлме-дәл лексикалық бірліктермен алмастырылуы арқылы жүзеге асатын аударма түрі.

26. Лингвистика перевода или лингвистическое переводоведение – Аударма лингвистикасы немесе лингвистикалық аударматану, тіл білімінің аударманы лингвистикалық тұрғыдан зерттейтін бөлімі.

Лингвистическая теория перевода – Аударманың лингвистикалық теориясы,аударма лингвистикасының теориялық бөлігі.

Литературное переводоведение – Әдебиеттанудағы аударма.әдебиеттанудың аударманы шығармашылық туынды ретінде зерттейтін бөлімі.

Межъязыковая (двуязычная) коммуникация – Тіларалық (екітілдік) қатысым,түрлі тілде сөйлеушілердің арасындағы қатысым.

Норма переводческой речи – Аударма тілінің нормасы.аударма тіліне қойылатын талаптар.

27. Модель перевода - Аударма үлгісі,түпнұсқаны немесе оның бір бөлігін аудару үдерісінде қолданылатын бірқатар ойлау операцияларының сипаттамасы.

Неполный перевод – Толық емес аударма,түпнұсқа мазмұнын қысқартып немесе толық емес қып аудару.

Норма перевода – Аударма нормасы.аударма жұмысына қойылатын талаптардың жиынтығы.

28. Информативный перевод – Хабарлы (хабарлама) аударма,қандай да бір мағлұмат (қоғамдық-саяси,ғылыми-техникалық,ресми-іскери т.б.) беретін түпнұсқа мәтіндердің аудармасы,бұлар көркемдік эстетикалық әсер тудырмайды.

Исторический перевод – Тарихи аударма ,өткен дәуір тілдерінде жазылған тарихи шығармалардың өазіргі тілге аударылуы.

Исходный язык (ИЯ) – Аударылатын тіл.аударма жасалынатын түпнұсқа тіл.

29. Конкретизация – Нақтылау. Лексико-семантическая замена единицы ИЯ, имеющей более широкое значение, единицей ПЯ с более узким значением. - Аударылатын тілдегі лексико-семантикалық бірліктің аударма жасалатын тілдегі тар мағынадағы бірлікпен ауыстырылуы.

Консультативный перевод – Консультативті аударма. Вид информационного перевода, осуществляется обычно в устной форме, включает элементы аннотирования, реферирования и выборочного перевода интересующие его аспекты содержания текста оригинала. – Әдетте ауызша орындалатын ақпараттық аударма түрі. Тапсырыс берушінің қалауы бойынша түпнұсқа мәтіннің ішінен қажетті тұстарының мәнісін нақтылау үшін сөзбе-сөз аударма барысында түсініктеме (аңдата) жасау.

Косвенный (вторичный, непрямой) перевод – Жанама (екінші) аударма. Перевод, осуществленный не непосредственно с текста оригинала, а с его перевода на какой-либо другой язык. – Түпнұсқа тілден тікелей емес, оның басқа тілдегі аудармасынан тәржімалау.

30. Безэквивалентная лексика – Баламасыз лексика. Лексические единицы ИЯ, не имеющие регулярных (словарных) соответствий в ПЯ. – Аударылатын тілде тұрақты (сөздікте көрсетілген) баламасы жоқ лексикалық бірлік.

Безэквивалентные грамматические единицы – Баламасыз грамматикалық бірліктер. Грамматические формы и структуры ИЯ, не имеющие однотипных соответствий в ПЯ. – Аударылатын тілде бірүлгідегі (сол типті) сәйкес грамматикалық формалар мен құрылымдардың болмауы.

Бинарный перевод – Екітілді (қостілді) аударма. Перевод с одного естесвенного языка на другой. – Бір табиғи тілден екінші табиғи тілге тәжімалау.