10. Централизованная и децентрализованная системы.

Важнейшие вопросы при создании и оценки эффективности организационной структуры б-ки: объем полномочий делигируемых различным звеньям; соблюдение норм управляемости; установление иерархического уровня, на котором решаются главные проблемы. Это и есть «Централизованная и децентрализованная структура». В отечественных условиях это проблематика становится острее из-за противоречий созданных за годы господства максимально централизованных структур в командно административной системе управления.

Характеристики централизованной организации: количество решений принятых на низовых уровнях управления (чем больше тем выше степень децентрализации); важность решений принимаемых на низовых уровнях; последствия решений принимаемых на низовых уровнях; объем контроля за работой подчиненных.

Степень центр. имеет значение при определении организационного дизайна б-ка. Центр. способствует достижению более высокого уровня использования б-х Ф. и других ресурсов б-ки за счет снижения издержек. Она углубляет координацию и контроль специализированных б-х служб; уменьшает число и масштабы ошибок менее опытных руководителей.

Однако за эти преимущества центр. структуры расплачиваются сокращением разнообразия форм б-й работы и стандартностью услуг.

В тоже время анализ опыта децентр. в структурах управления выявляет ряд преимуществ таких организационных перестроек.

Значит споры о предпочтительности центр. или децентр. структуры бессмысленны, т. к. обе формы организации оказывают противоположное влияние на различные аспекты деятельности б-ки.

Преимущество центр. структуры

1. экономичное использование б-х ресурсов и персонала.

2. высокая степень контроля за функционированием б-ки и обеспеченности текущей деятельности. Но они не были реализованы в процессе организации центр. б-х систем, что создало проблемы в сегодняшнем функционировании.

11. Понятие и сущность библиотечного маркетинга.

Обычная трактовка маркетинга имеет очень широкие границы. Известно его определение как совокупности: люди, продукт, товар, цена, место, продвижение. Часто маркетингом называют исследование рынка. Котлер определяет его как вид человеческой деятелности, направленной на удовлетворение нужд и потребностей посредством обмена. Нужда приобретает специфическую форму услуги или товара, потребность превращается в запрос. Маркетинг воспринимается как комплексная система организации производства и сбыта, ориентированная на удовлетворение потребностей конкретных потребителей и получение прибыли на основе исследования и прогнозирования рынка, изучение внутренней и внешней среды, разработки стратегии и тактики с помощью маркетинговых программ. Маркетинг включает в себя множество видов деятельности: маркетинговые исследования, разработку новых товаров и услуг, организацию их распространения, установление цен, рекламу, продажу. Иногда маркетинг отождествляют лишь с коммерческой деятельностью. Многие путают маркетинг с коммерческими усилиями по сбыту. Следует подчеркнуть принципиальные различия между коммециализацией и маркетингом. В концепции маркетинга объектом внимания вступают целевые группы населения, отдельные потребители с их нуждами и потребностями. Цели системы маркетинга: достижение высокого уровня потребления и потребительской удовлетворенности, предоставление максимально широкого выбора, повышение качества жизни. Принципы маркетинга, предопределенные его пониманием как философии управления, составляют: тщательный учет потребностей, состояния и динамики спроса при принятии каждого управленческого решения; создание условий для максимальной адаптации деятельности библиотеки к требованиям внешней среды, к структуре читательского спроса, исходя не из коммерческой цели, а из долгосрочной перспективы взаимодействия с пользователями; взаимодействия с пользователями; воздействие на потребителя с помощью различных средств, прежде всего рекламы.

13. Дзярж кір-ва бібл справай.

Кір-не б справай у РБ-дзярж, грам хар-р, ажыц дзярж органамі, прадпрыемствамі, арг-мі.

Дзярж кір-не распаўсюдж. на усі б-кі Рб. Ажыц у комплексе з кір-ам і інш установамі к-ры.

Прадугледж арг-ыя канкр кір-ва у межах кожн ведамства, якія маюць сваю сетку.

Дзярж кір склад з 3 органаў заканад і выкан улады:Нац сход 2 палаты: прадстаўнікоў, Сав Рэсп.

На дзярж узроўні: дэкрэты закан улады, на рэсп-ім-Нац сход, у стр-ры яго камісія па адукацыі, навуцы, якія вызнач умовы разв-ця біб справы.

На абл узр-ні - пры Савеце дэп-аў камісія па к-ры.

На рэгіян: пры раенных і гарад саветах дз-ць камісіі па к-ры.

2 этапы выкан улады. Садзейн рэалізацыі у практыку б-к законаў.

Рэсп узр-нь і Савет Мін паскарае рэалізацыю дзярж палітыкі ў галіне б справы.

Абл узровень-дзярж палітыка ажыц-а упр-нем к-ры, абл выканкамы.

Рэгіянальны-дзейн аддзелы к-ры або упр-ні к-ры, раен або гар выканкамы, савет дэпут.

  15 С стэма плана  б бл ятэк Планаванне работы - с стэма узаемазвязаных,аб'яднаных агульнай мэтай планавых задання ,як я вызначаюць паслядойнасць выканання работ а таксама правядзення мерапрыемства  у б бл ятэцы. План работы б-к  складаецца на падставе тых задач,як я паста лены перад ёй : адлюстраваць нак рунак яе дзейнасц ,тэматыку,змест,формы работы б-к Планаванне,функцыя - вызначэнне не тольк  бягучых мэта ,задач,але     перспектыве. Асно ная мэта планавання - вызначэнне задач б-к ,макс мальная маб л зацыя ус х рэсурса . Планаванне - гэта вызначэнне: 1) мэт   задач работы б бл ятэк , асно ных к рунка  яе дзейнасц ; 2) тэматык ,зместу,форм   метада  работы; 3) аб'ёму работы (у с стэме пак- ); 4)прцо ных,матэрыяльна-тэхн чных   ф нансавых затрат на выкананне планавых задач Ужываюцца розныя в ды плана : - па тэрм ну выканання: 1)перспекты ныя/стратэг чныя;2)бягучыя(гадавы,квартальны,месячны,аператы ны) - па аб'ёму работы:  1)зводныя (ЦБС) 2) план б-к  3)план структурнага падраздзялення 4)  ндыв дуальны план супрацо н ка - ун версальныя - тэматычныя Чым буйнейб-ка,тым складаней структура плана Мадэль плана б-к: 1)перспекты ны/стратэг чны 2)абавязкова гадавы 3)кварт.план, структурнага падраздзялення,ф л яла ,аддзела 4)  ндыв дуальныя месячныя планы супрацо н ка С стэма плана  ЦБС  ншая. Агульная л н я разв цця б-к  на 5 гадо . Перспект.план - гал.задачай якога з'я ляецца узровень,якога пав нна дасягнуць б-ка да канца плануемага перыяду. Персп.план:  - ун верс; - тэматычны: план камплектавання фонда ,план навукова-метадычнай работы Перспекты ны план змяшчае: 1)асн.паказальн к  работы б-к  па гадах 2)перспекты ныя к рунк  дзейнасц  б-к 3)кап тальныя работы,план-заданн  размярко ваюцца па гадам Гадавы план - асно ныя задачы   змест работы б-к  на год(у залежнасц  ад б-к :каляндарны год,вучэбны год0 Склад: - тэкставая частка(нормы,метады работы,тэрм ны выкан.) - статыстычная частка - л чбавыя паказчык   парадак складання: 1) фармул ро ка асно ных к рунка работы,асно ных задання    кантрол.паказчыка 2) складанне   абмярко ване праекта  плана  структурных падраздзялення ,дзе ул чваюцца усе прапановы 3) складаюцца   абмярко ваюцца   грамадск х арган зацыях(прафсаюзы) 4) зацвярджэнне плана структура: 1) асно ныя задачы,падзе  года 2) звод гало ных л чбавых паказчыка  па асн.нак рункам дзейнасц  - камплектаванне.. 3) Фарм-не фонду   адлюстраванне   даведачным апараце 4) Мерапрыемствы па прымяненню+рэклама 5) Арган зац-я   метадычная дзейнасць у дапамогу б-кам 6) Разв цце матэрыяльна-тэхн чнай   тэхналаг чнай базы 7) Даходы   расходы мерапрыемства 8) Павышэнне квал ф кацы  кадра 9) Меры па удасканаленню к равання б-к Зводны план: - перспекты ны - бягучы (нямя квартальнага) Склад ЦБС,ведамасныя арган зацы 2 падыходы да складання: 1) уключэнне  с х паз цый у план 2) зводны план адлюстро вае тольк  паз цы ,як я з'я ляюцца агульным  для  с х б-к с стэмы(каардынацыя,кааперацыя  х дзейнасц ) Вял кае значэнне мае праграмна-мэтавае планаванне: - фарм-не адз нага б б-га фонду(стварэнне карпараты най сетк ) - компл.праграмы па  нф.,б б/бгр абслуго ванню - адз ная с стэма даведачна-бгр апарату(карпараты ная с стэма) - метадычнае забеспячэнне - павышэнне квал ф кацы  кадра Асабл васць:рэал зуецца сумесным  намаганням  падраздзялення (агульнасць мэт   задач). Распрацаваны комплекс праграм дазваляе разглядаць план работы б-к  як сукупнасць комплексных праграм дз-ц  б-к . На аснове гадавога складаецца квартальны план (па той жа схеме што   гадавы,тольк  удакладняюцца канкрэтныя паз цы  гадавога плана) -  нструмент рэгулявання дзейнасц  б-к. На аснове квартальнага плана складаецца  ндыв дуальны,месячны план работы. Месячны план афармляецца у форме каляндарнага плана.

№16. Перспектыўнае, стратэгічнае планаванне і прагназаванне бібл. работы.

Перспектыўны план складаецца прыкладна на 5гадоў, адлюстроўвае аг-ную лінію развіцця б-кі. у ім галоўныя заданні працяглага значэння, узровень, якога павінна дасягнуць б-ка.

Перспект. планы могуць быць: універсальныя, тэматычныя (план камплектавання БФ і інш.)

Змяшчае : асноўныя паказчыкі б-кі, перспектыўныя кірункі дз-ці б-кі, капмтальныя работы (рамонт і інш.). Заданні разіяркоўваюцца па гадах.

Паняцце “стратэгія” у кір-нні з 1960-х (рэакцыя на змяненні ў знешнім асяроддзі. Былі распрацаваны пытанні стратэгіі кіравання, ст-ры, мадэлі. Гэтым займаліся: Ансов, Хартэн, Стар і інш…Стратэгія, як працэс кір-ння арг-цыяй праходзіць 2 этапы: распрацоўка, ужыванне.

Стратэгія – сукупнасць рашэнняў, уключая аналіз рэсурсаў, фармулёўку аг-ных мэтаў, варыянтаў іх рэалізацыі.

Стратэгія мае адносіны да знешнягя асяроддзя: дзяржава, спажыўцы; і узаемадзеянні да ўнутранага асяроддзя: арганізацыйная культура, структура, калектыў.

Фарміраванне прынцыпаў страт. кір-ня: стратэгія характар-ся як набор правілаў для прыняцця рашэнняў. Правілы, якія выкарыстоўваліся пры ацэнцы вынікаў дзейнасціарганізацыі:

1. правілы, па якім складаліся адносіны арганізацый са знешнім асяроддзем

2. па якім вызначаюцца адносіня ўнутры

3. па якім арг-цыя вядзе штодзенную дзейнасць

З 80-х са змяненнем кіравання, фарміруецца новы падыход да паняцця “стратэгія”, які абапіраўся на чалавечы патэнцыял, як на аснову арг-цыі. Стратэгія звязана з інавацыйнымі працэсамі.

Планаванню належыць асобнае месца, б-кі перайшлі да стратэгічнага кір-ння. Стратэгічнае кір-нне забяспечвае рашэнне 3-х комплексных стратэгічных задач:

1.Устанаўленне рэальных магчымасцей б-кі, пры адказе на пытанне : дзе мы знаходзімся зараз? (фінансавы стан і інш.)

2.Устанаўленне рэальных мэтаў (Суслава: куда мы хотим двигаться?) . Ацэнка ўнутраных і знешніх фактараў, якія ўплываюць на дз-ць б-кі.

3.Устанаўленне спосабаў і метадаў (як рабіць?)

Планаванне – цэнтральнае звяно, адлюстр. змест развіцця на будучыню.

Пры стратэгічным план-ні кіраўніцтвам вызначаецца генеральная перспектыўная мэта – місія б-кі, якая канкрэтызуецца праз сістэму падпарадкаваныхёй мэтаў. Іх выкананне дэлегіруецца структурным падраздзяленням б-кі. Зверху вызначаюцца неабходныя кадравыя, матэрыяльныя рэсурсы.

Стратэгічны план – ад 5 год, праз 2-3 гады яго карэкціруюць. Пры стратэг-ным план-нні ўлічваюць не толькі тыя рэсурсы, якія мае б-ка, але і тыя, якія патрэбны пры рэалізацыі мэтаў.

Распрацоўка страт-га плана:

1.Аналіз стану б-кі (знешняга і ўнутр.)

2.Вызначэнне дрэва мэтаў

3.Выбар стратэгіі рэалізацыі

4.Распрацоўка палітыкі ажыццяўлення стратэгіі

5.Размеркаванне рэсурсаў

Структура стратэгічнага плана:

1.хар-ка асноўных мэт

2.меры для дасягнення

3.рэсурснае забеспячэнне

4.удасканаленне арган-най ст-ры, мерапрыемствы па комплекснаму, сац-му развіццю бібл. калектыва.

Адрозніваецца ад перспектыўнага план-ння тым, што складаецца не па гадах, а па тэрмінах рэалізацыі канкрэтных метаў.