18. Najważniejsze decyzje: teheran, jałta, poczdam

*TEHERAN:

(28 listopada 1943 - 1 grudnia 1943 w ) – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. wielkiej trójki): prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla i ZSRR Józefa Stalina.

Skumał się tam Roosevelt ze Stalinem. Roosevelt uważał, ze Churchill to imperialista, także pił i palił, co irytowało Roosevelta.

Postanowienia:

USA i Wielka Brytania zobowiązały się do:

• utworzenia drugiego frontu w Normandii w maju 1944 roku,

• udzielenia pomocy oddziałom Tito w Jugosławii

• przy jednoczesnym wycofaniu poparcia dla czetników i rezygnacji z inwazji na Bałkanach poza Grecją przydzieloną do brytyjskiej strefy operacyjnej.

• Ustalono nową granicę wschodnią Polski i ZSRR na tak zwanej linii Curzona.

• Dokonano podziału krajów Europy na alianckie strefy operacyjne - na mocy między alianckich uzgodnień Polska znalazła się w strefie operacyjnej Armii Czerwonej.

• Ustalono, iż Niemcy zostaną podzielone na strefy okupacyjne, zaś radziecka strefa okupacyjna Niemiec przylegać będzie do Polski, przez którą przebiegały linie komunikacyjne do tej strefy, co de facto przesądzało losy Polski. Ze względu na odbywające się jesienią 1944 roku w USA wybory prezydenckie na prośbę prezydenta Roosevelta liczącego na głosy Polonii amerykańskiej utajniono postanowienia wielkiej trójki w kwestii polskie

*JAŁTA:

(od 4 do 11 lutego 1945), zwana także krymską – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. wielkiej trójki): przywódcy ZSRR Józefa Stalina, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla i prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta.

• Na konferencji rozstrzygnięto sprawę Niemiec: siły każdego z trzech mocarstw łącznie z Francją będą okupowały wyznaczone na konferencji strefy Niemiec. Zgodnie z tym planem przewidziano utworzenie skoordynowanej administracji i kontroli za pośrednictwem Centralnej Komisji Kontroli, złożonej z naczelnych dowódców trzech mocarstw. Ponadto obciążono Niemcy reparacjami wojennymi oraz podzielono Berlin na 4 sektory okupacyjne.

• Polska utraciła Kresy Wschodnie na rzecz Związku Radzieckiego.

• Związek Radziecki otrzymał "zwierzchnictwo" nad Polską i jedną trzecią Niemiec (m.in. Turyngią, Saksonią, Meklemburgią, Brandenburgią i Pomorzem Przednim).

• Przystąpienie ZSRR do wojny na Dalekim Wschodzie.

• Ustalono rekompensatę dla Polski w postaci dotychczasowych ziem niemieckich: Pomorza Zachodniego, Prus Wschodnich i Śląska.

• Podjęto decyzje o transferze ludności pomiędzy państwami (m.in. przesiedleniu Niemców).

• Mocarstwa zgodziły się na utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej urzędującego w Warszawie, który zobowiązany został do przeprowadzenia wolnych, nieskrępowanych wyborów na zasadzie powszechnego głosowania (do wyborów ostatecznie nie doszło).

• Ustalenie tzw. ładu jałtańskiego.

*POCZDAM:

(17 lipca 1945 – 2 sierpnia 1945 w Poczdamie) – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. wielkiej trójki): prezydenta USA Harry'ego Trumana (który zastąpił zmarłego w kwietniu tego roku Franklina Delano Roosevelta), premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla, którego w trakcie konferencji zastąpił od 28 lipca nowy premier tego państwa Clement Attlee, i sekretarza generalnego Związku Radzieckiego Józefa Stalina.

Postanowienia:

• odpowiedzialnością za II wojnę światową obarczone zostały Niemcy hitlerowskie

• demilitaryzacja, denazyfikacja, demokratyzacja, decentralizacja oraz dekartelizacja Niemiec

• odszkodowania dla państw poszkodowanych, wypłacane przez Niemcy

• wschodnia granica Niemiec nie została ustalona, obowiązują do dziś obustronne porozumienia

• 15% reparacji wojennych przyznanych ZSRR miała otrzymać Polska

Celem konferencji było ustalenie trybu likwidacji skutków II wojny światowej, losów Niemiec, opracowanie traktatów pokojowych i zasad organizacji powojennego świata.

Konferencja poczdamska ustaliła ukaranie zbrodniarzy hitlerowskich (tzw. proces norymberski), przyjęła radziecki program w kwestiach wschodniej granicy Niemiec.