159

Таццяна Шамякіна

Аўтарскі курс лекцый

“СЛАВЯНСКАЯ МІФАЛОГІЯ”

Электронная версія

для студэнтаў-філолагаў

спецыяльнасцяў “Беларуская філалогія”, “Руская філалогія”,

“Славянская філалогія”

Мінск 2007

Рэцэнзенты:

Доктар філалагічных навук, першы прарэктар УА “Нацыянальная акадэмія мастацтваў” В.А.Максімовіч

Кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры тэорыі літаратуры філалагічнага факультэта УА БДУ Р.М.Кавалёва

Кандыдат філалагічных навук, заг.кафедры журналістыкі УА “Інстытут парламентарызму і прадпрыймальніцтва” І.Л.Шаўлякова

На аснове Тыпавой праграмы: “Славянская міфалогія”, дата зацвярджэння 11.03.2005 г., рэгістрацыйны № ТД-ДГ 006/тып.

Метадычныя рэкамендацыі да курса лекцый

“Славянская міфалогія” – аўтарскі курс лекцый, які ўяўляе сабою поўнае выкладанне дысцыпліны згодна праграмы “Славянская міфалогія” (Мінск: РІВШ, 2005 – 37 с.). Курс арыентаваны на вучэбны дапаможнік (пад грыфам) Т.І.Шамякінай “Міфалогія Беларусі. Нарысы” (Мінск: Мастацкая літаратура, 2000 – 400 с.), аднак у параўнанні з дапаможнікам значна мадэрнізаваны з улікам навейшых дасягненняў у філалогіі.

Мэта курса лекцый – пазнаёміць студэнтаў з асноўнымі міфалагічнымі паняццямі і імёнамі, развіццём міфалогіі як навукі, яе значэннем у сучаснай гуманітарнай сістэме ведаў, увесці нацыянальную (рэгіянальную) міфалогію ў кантэкст сусветнай, прадставіць цэласную карціну духоўнага жыцця нашых продкаў.

Курс дастаткова поўны, хоць засталося яшчэ шмат невытлумачаных пытанняў, ці праблем, якія пакуль залішне цяжкія для студэнтаў першых курсаў. Падыход аўтара – культуралагічны: пэўнае паняцце паўстае ў розных сувязях і стасунках, у розных абліччах у залежнасці ад культурнага кантэксту. Асноўная ўвага надаецца міфалагічным вытокам фальклору, літаратуры, выяўленчага мастацтва, некаторым формам грамадскай свядомасці, перш за ўсё рэлігіі ды філасофіі. У кожнай лекцыі акцэнтуецца ўвага на навейшых дасягненнях навук – не толькі гуманітарных, але і прыродазнаўчых (фізікі, астраноміі, біялогіі, фізіялогіі, генетыкі, біяхіміі і інш.).

Практыка выкладання курса паказала, што ён значна актывізуе пазнавальныя запатрабаванні студэнтаў, спрыяе развіццю творчага мыслення, садзейнічае ўзбагачэнню фантазіі, стымулюе цікавасць да навукі, да светапоглядных праблем. У курс уведзены ідэалагічныя пытанні, бо звяртаецца ўвага на стварэнне ў некаторых замежных і расійскіх СМІ сучасных міфаў, ідэалагічных клішэ, што навязваюцца масавай грамадскай свядомасці (па сутнасці з іх дапамогай наркатызуецца насельніцтва). У прыватнасці, уведзены новы раздзел “Вербальная магія”, які прысвечаны нейра-лінгвістычнаму праграмаванню (сугестыўнаму ўздзеянню) у СМІ.

Курс разбіты на лекцыі. У некаторых лекцыях матэрыял групуецца па тэмах, звычайна па дзвюх, тэматычна звязаных паміж сабою.

Перад выкладаннем матэрыялу даецца план лекцыі, у канцы – пытанні і заданні да лекцыі, якія ў значнай ступені структурыруюць матэрыял і садзейнічаюць яго лепшаму засваенню. У канцы курса даецца асноўная літаратура, а дадатковая літаратура па кожнай лекцыі прадстаўлена ў выдадзенай праграме “Славянская міфалогія”.

Для лепшага засваення матэрыялу ў тэксце выкарыстаны пэўныя графічныя сродкі, у прыватнасці: 1) імёны міфалагічных персанажаў пішуцца вялікімі літарамі; 2) імёны даследчыкаў і пісьменнікаў вылучаюцца ў тэксце; 3) словы “Бог”, “Хрыстос” вылучаюцца і тлустым шрыфтам, і курсівам, што падкрэслівае іх важнасць; 4) навуковыя паняцці і палажэнні, якія неабходна запомніць, выдзяляюцца курсівам; 5) палажэнні, на якія акцэнтуецца ўвага аўтара, падкрэслены.