Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Азамат шпоры.doc
Скачиваний:
1
Добавлен:
01.03.2025
Размер:
524.8 Кб
Скачать

89 Өнеркәсіптік үлгіге құқық түсінігі, сипаттамасы оны пайдалану құқықтары

Өнертабысқа құқықтар - инновациялық патентпен немесе патентпен, ал пайдалы модельге және өнеркәсiптiк үлгiге құқықтар патентпен қорғалады. Жаңа, өнертапқыштық деңгейi бар және өнеркәсiпте қолдануға болатын техникалық шешiм құқықтық қорғау берiлетiн өнертабыс болып танылады. Жаңа және өнеркәсiпте қолдануға болатын өндiрiс құралдары мен тұтыну заттарын конструкторлық орындау құқықтық қорғау берiлетiн пайдалы модель болып танылады. Бұйымның сыртқы түрiн белгiлейтiн, жаңа, түпнұсқалық және өнеркәсiпте қолдануға болатын көркемдiк-конструкторлық шешім құқықтық қорғау берілетін өнеркәсіптік үлгі болып танылады. Инновациялық патент және патент алу құқығы туындайтын өнертабысқа, пайдалы модельге, өнеркәсiптiк үлгiге қойылатын талаптар, мемлекеттiк уәкiлеттi органның оларды беру тәртiбi заң актiсiмен белгiленедi. Патентке қабiлетi жоқ техникалық шешiмдердiң, өндiрiс құралдары мен тұтыну заттарын конструкторлық орындаулардың, бұйымдардың көркемдiк-конструкторлық шешiмдерiнiң тiзбесi заң актiлерiмен белгiленедi.   Өнертабыстың, пайдалы модельдiң, өнеркәсiптiк үлгiнiң авторына авторлық құқық және өнертабысқа, пайдалы модельге, өнеркәсiптiк үлгiге арнайы ат қою құқығы берiледi. Авторлық құқық және өнертабысқа, пайдалы модельге, өнеркәсiптiк үлгiге басқа да жеке құқықтар қорғау құжатына негiзделген құқықтардың туындаған кезiнен бастап пайда болады. Өнертабыс, пайдалы модель, өнеркәсiптiк үлгi авторына заң актiлерi арнайы құқықтарды, әлеуметтiк сипаттағы жеңiлдiктер мен артықшылықтарды бекiтiп бере алады. Өтiнiмде автор ретiнде көрсетiлген тұлға өзгеше дәлелденгенше автор болып есептеледi. Дәлелдемелер ретiнде құқық пайда болғанға дейiн орын алған фактiлер мен мән-жайлар ғана тартылуы мүмкiн.

90. патент түсінігі, түрлері қолдану мерзімдері       Патентті және инновациялық патентті алуға құқық, өтiнiмдi тiркеуден туындайтын құқықтар, патенттi және инновациялық патенттi иеленуге құқық, және патент пен инновациялық патенттен туындайтын құқықтар басқа тұлғаға толығымен немесе iшiнара берiлуi мүмкiн. Қазақстан Республикасының аумағында уәкiлеттi орган берген өнертабысқа инновациялық патент, патент, пайдалы модельге және өнеркәсiптiк үлгiге патент қолданылады. Шет мемлекет немесе халықаралық ұйым берген патенттер, Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген жағдайларда қолданылады. Егер белгiленген тәртiпте мәлiмденген шешiм тиiсiнше өнертабыстарға, пайдалы модельдерге немесе өнеркәсiптiк үлгiлерге Қазақстан Республикасының заң актiлерi қоятын талаптарға сай келсе, шетелдiк азаматтар мен шетелдiк заңды тұлғалар немесе олардың құқықтық мирасқорлары Қазақстан Республикасында инновациялық патент пен өнертабысқа патент, пайдалы модельге және өнеркәсiптiк үлгіге патент алуға құқылы. Инновациялық патент пен патент патенттiк органына (ұйымына) өтiнiм түскен күннен бастап қолданылады және заң актiлерiнде белгiленген талаптар сақталған жағдайда:       1) өнертабысқа инновациялық патент - үш жыл бойы, патент иесiнiң өтiнiшi бойынша бұл мерзiмдi патент органы (ұйымы) ұзартуы мүмкiн, бiрақ екi жылдан аспауы керек;       2) өнертабысқа патент - жиырма жыл бойы;       3) пайдалы модельге патент - бес жыл бойы, патент иесiнiң өтiнiшi бойынша бұл мерзiмдi патент органы (ұйымы) ұзартуы мүмкiн, бiрақ үш жылдан аспауы керек;       4) өнеркәсiптiк үлгiге патент - он жыл бойы күшiн сақтайды, патент иесiнiң өтiнiшi бойынша бұл мерзiмдi патент органы (ұйымы) ұзартуы мүмкiн, бiрақ бес жылдан аспауы керек. Өнертабысты, пайдалы модельдi, өнеркәсiптiк үлгiнi қорғау патент органына (ұйымына) өтiнiм келiп түскен күннен бастап қолданылады. Құқықтарды қорғау инновациялық патент немесе патент берiлгеннен кейiн жүзеге асырылуы мүмкiн. Патент немесе инновациялық патент беруден бас тартылған жағдайда қорғауға алынбаған болып есептеледі. Өнертабыстың, пайдалы модельдiң, өнеркәсiптiк үлгiнiң басымдығы заң актiлерiнде көзделген тәртiппен айқындалады. Инновациялық патент пен патенттi алуға деген құқықты беру туралы, сондай-ақ инновациялық патент пен патенттi беру туралы шарттар жазбаша нысанда жасалуы тиiс және патенттiк органында (ұйымында) тiркелуге тиiс. Жазбаша нысанның немесе тiркеу туралы талаптың сақталмауы шарттың жарамсыздығына әкеп соғады. 91 патент иесінің құқықтары және оларды қорғау

Патент иеленушiнiѕ ќорєалатын ґнеркјсiптiк меншiк объектiсiн ґз ќалауынша пайдалануына ерекше ќўќыєы болады.  Патент иеленушi ќорєалатын ґнеркјсiптiк меншiк объектiлерiн пайдалануєа айрыќша ќўќыќты осы ќорєау ќўжатын беру туралы мјлiметтер ресми бюллетеньде жарияланєан кїннен бастап ќорєау ќўжатыныѕ ќолданылу кезеѕiнде жїзеге асырады. Ќорєалатын ґнеркјсiптiк меншiк объектiсi бар ґнiмдi дайындау, ќолдану, жеткiзу, сатуєа ўсыну, сату, азаматтыќ айналымєа ґзге де енгiзу немесе осы маќсатпен саќтау, сондай-аќ ќорєау јдiсiн ќолдану ґнеркјсiптiк меншік объектiсiн пайдалану болып танылады. Егер ґнiмде оны пайдалану кїнiне техниканыѕ осы саласындаєы белгiлi формуланыѕ тјуелсiз тармаєында келтiрiлген ґнертабыстар, пайдалы модельдердiѕ јрбiр белгiсi немесе соларєа теѕдес белгiлер пайдалану јдiсi болса, ґнiм ќорєалатын ґнертабыс немесе пайдалы модель деп танылады, ал ќорєалатын јдiс ќолданылєан деп табылады. Тiкелей осындай јдiспен дайындалєан ґнiмдi азаматтыќ айналымєа енгiзу не осы маќсатпен саќтау ґнiм алудыѕ ќорєалатын јдiсiн пайдалану деп танылады. Егер ґнiмде бўйымныѕ ўсынылєан кескiндерiнде (макетiнде) кґрсетiлген жјне негiзгi белгiлерiнiѕ тiзбесiнде келтiрiлген барлыќ негiзгi белгiлерi болса, ќорєалатын ґнеркјсiптік їлгiсi бар болып танылады. Егер патент иеленушi тиiмдi коммерциялыќ жаєдайларда лицензиялыќ шарт жасасудан бас тартќан ґнеркјсiптiк меншiк объектiсiн ќорєау ќўжатыныѕ басќа иеленушiсiнiѕ ќўќыќтарын бўзбай пайдалана алмайтын болса, Ќазаќстан Республикасы аумаєында ґнеркјсiптiк меншiк объектiсiн пайдалануєа ерекше емес кїштеу лицензиясын беру туралы сотќа арыз беруге ќўќылы. Аталєан лицензияны беру кезінде ќорєау ќўжаты басќа адамєа тиесiлi ґнеркјсiптiк меншiк объектiсiн пайдалану шектерiн, тґлем мґлшерiн, мерзiмiн жјне тјртiбiн сот белгiлеп беруге тиiс. Тґлем мґлшерi бўл орайда ќалыптасќан практикаєа сјйкес белгiленген лицензияныѕ рыноктыќ баєасынан тґмен болмауєа тиiс.