82. Авторлық құқықтың субъектілері мен об.Рі.

Инт.қ шығармашылық қызмет нәтижесінің авторы болып танылу құқығы , яғни авт.қ құқық жеке мүл.к емес құқ.б.таб. ж.е оған шығ.қ еңбегімен интел.қ шығ.қ қызмет.ң нәтижесін жасаған адам ғана ие болады. Авт.қ құқ.ы иеліктен айыруға ж.е басқа ад.ға беруге болмайды. Егер нәтиже екі н.се одан да көп ад.ң бірлескен авторлығымен жасалса, олар тең авт.р б.ды. Авт.қ құқ. Шығ.қ қызмет нәтижесі б.таб. ғылым, әдебиет, өнер туындыларына олардың бағытына, мазмұны мен маңызына, с.ақ оларды білдіру әдісі мен нысанына қарамастан қолд.ды. Авт.қ құқ. Халыққа таратылған ( жариял.н, жарыққа шыққан, басып шығ.н, көпшілік алдында орн.н, көпшілікке көрс.н) с.ақ халыққа таратылмаған туыныл.ға қандай да бір объек.к нысанда:жазбаша, (қолжазба, машинаға басылған, нота жазбасы), ауызша (көпшілік алдында айту, көпшілік алдында орн.у ж.е т.б.), дыбыс н.се бейне жазу( механикалық, цифр.к, магнитті, оптика.қ, ж.е т.б) , бейнелеу( сурет, эскиз, картина, жоспар, кино, сызба, теле, бейне н.се фото кадр ж.е т.б.), көлемдік кеңістікті (мүсндеме, модель, пакет, құр.с ж.е т.б.), өзге де нысандарда қолд.ды.А.қ. идеялар.ң, тұжырымдама.ң, принципт.ң, әдіст.ң, жүйе.ң, процес.ң, жаңалықтар.ң, факті.ң жеке өздеріне қолданылмайды.А.қ.ң объектілері: әдеби туынд.р, драма.қ ж.е музыка.қ драмал.қ туынд.р, сценарийлік туын.р, хореография ж.е пантомима т.ры, мәтінді н.се мәтінсіз муз.қ т.лар, аудио бейне т.лар, кескіндеме, мүсін, графика т.ры, т.б. бейнелеу өнер.ң т.ры, қолданбалы ө.т.ры, сәулет, қала құр.сы ж.е бау саябақ ө.т., фотосурет т.ры, фотосуретке ұқсас әдістермен алынған т.лар. , географияға, топографияға, т.б.ғылымдарға қатысты карталар, жоспарлар, эскиз.р, безендірме.р, үш өлшемді туынд.р, эемге арн.н бағдарлама.р , өзге де т.лар. С.ақ туынды шығ.р, (аударма.р, өңеу.р, аннотация.р, реферат.р, түйіндеу.р, шолу.р, инсценировка.р, муз.қ оранжиовка.р, ғылым, әдебиет, өнер т.ң басқа да қайта өңделімдері), жинақтар, энциклопедия.р, антология.р, деректер базалары, ж.е басқа да іріктелу ж.е материалдар.ң орналасу б.ша шығ.қ еңбек нәтижесі б.сан.н құрастырылған т.лар жатады.

83.Автордың жеке ж.Е мүліктік құқықтары.

Инт.қ шығармашылық қызмет нәтижесінің авторы болып танылу құқығы , яғни авт.қ құқық жеке мүл.к емес құқ.б.таб. ж.е оған шығ.қ еңбегімен интел.қ шығ.қ қызмет.ң нәтижесін жасаған адам ғана ие болады. Авт.қ құқ.ы иеліктен айыруға ж.е басқа ад.ға беруге болмайды. Егер нәтиже екі н.се одан да көп ад.ң бірлескен авторлығымен жасалса, олар тең авт.р б.ды. Туынды авторы.ң мынадай жеке мүл.к емес құқ.ры б.ды:

Туынды авт.рет. танылу ж.е оны пайдалану кезінде осы туындыға басқа ад.ң авторлығын тануды болғызбайтын нақ осындай тануды талап ету құқығы , (авт.құқық);туындыны өз атынан, бүркеншік атпен н.се жасырын атпен пайд.у құқ., (авт.қ атқа құқық ); өз туындысына өзг.р мен толықтыру.р енгізуге ж.е оның атауын қоса алғада , туынды жарық көргенде , көпшілік алдында орн,да н.е өзге түрде пайд.да авт.ң келісімінсіз кімнің болса да өзг.р мен толықтырулар енгізуінен туындыны қорғау құқығы, (туындыға қол сұқпаушылық құқығы). Авт.ң келісімінсіз оның туындысын шығарғанда безендірулер, алғысөздер, соңғы сөздер, түсініктемелер, н.е қандай да болсын түсіндірмелер беруге тиым салынады. Автор қайтыс болғ.н кейін оның туындысын қол сұғушылқтан қорғауды өсиетте көрс.н адам, ал мұндай нұсқау болмаған жағдайда авт.ң мұрагерлері, с.ақ заң актілеріне сәйкес авт.қ құқ.ды қорғау жүктелген кез келген тұлғалар ж.ас. Тағы бір құқығы бұл белгісіз тұлғалар тоб.ң туындыны ашуға рұқсат құқығы, яғни халыққа жария ету құқығы. Авт.ң мүліктік құқ.на тоқталатын болсақ, авторға туын.ны кез келген нысанда ж.е кез келген әдіспен пайд.ға айрықша құқ.р беріледі. Автор туындыны пайдалану кезінде үшінші тұлғалардың мынадай іс әрекеттерді жүзеге асыруына : туындыны қайта жаңартуына, туындының түпнұсқасын н.е даналарын кез келген әдіспен таратуына : сатуына, айырбастауына, прокатқа беруіне, өзге де операциялар жасауына , туындыны көпшілік алдында көрсетуіне, туын.ны көпшілік алдында орындауына, жалпыға бірдей мәлімдеу үшін эфирге н.е кабель арқылы хаб.ды қоса алғанда туындыны көпшілікке хабарлауына, туындыны эфирге беруіне, туындыны аударуына, туындыны қайтадан жасауына, аранжировкалауына, басқаша түрде өңдеуіне, қала құрылысы, сәулет, безендіру жобасын іс жүзіне асыруына, заң актілеріне қайшы келмейтін өзге де іс әрекеттерді ж.а.на рұқсат етуге не тиым салуға құқылы б.таб.

84. Авторлық шарттың түсінігі, мазмұны мен түрлері: Авторлық шартта: 1) туындыны пайдалану әдiстерi (осы шарт бойынша берiлетiн нақты құқықтар); 2) құқық берiлетiн мерзiм мен аумақ; 3) сыйақы мөлшерi және (немесе) туындыны пайдаланудың әрбiр әдiсi үшiн сыйақы мөлшерiн белгiлеу тәртiбi, оны төлеудiң тәртiбi мен мерзiмi, сондай-ақ тараптар осы шарт үшiн маңызды деп есептейтiн басқа да жағдайлар көзделуге тиiс.1. Авторлық шартта құқықтың берiлу мерзiмi туралы ереже болмаған жағдайда, егер пайдаланушыға бұл жөнiнде шарттың бұзылуына дейiн үш ай бұрын жазбаша хабарланған болса, автор шартты ол жасалған күннен бастап бiр жыл өткен соң бұза алады.2. Авторлық шартта құқық берiлетiн аумақ туралы ереже болмаған жағдайда шарт бойынша берiлетiн құқықтың қолданылуы Қазақстан Республикасының аумағымен шектеледi.3. Туындыны пайдалануға авторлық шарт бойынша тiкелей берiлмеген құқықтар берiлмедi деп саналады.4. Шарт жасалған кезде белгiсiз болған туындыны пайдалану құқықтары авторлық шарт мәселесi бола алмайды.6. Сыйақы туындыны тиiсiнше пайдалану әдiсiне сәйкес түсетiн табыс процентi түрiнде авторлық шартта немесе, егер мұны туындының сипатынан немесе оны пайдалану ерекшелiктерiне байланысты жүзеге асыру мүмкiн болмаса, шартта көрсетiлген сома түрiнде не басқаша түрде белгiленедi. 7. Авторлық шарт бойынша берiлген құқықтар, егер ол тек шартта тiкелей көзделген болса, басқа адамдарға түгелдей немесе iшiнара берiлуi мүмкiн.8. Автордың болашақта белгiлi бiр тақырыпта немесе белгiлi бiр салада туынды жасауына шек қоятын авторлық шарт ережесi жарамсыз болып табылады.9. Авторлық шарт жазбаша түрде жасалуға тиiс. Туындыны мерзiмдi баспасөзде пайдалану туралы авторлық шарт ауызша түрде жасалуы мүмкiн.10. Электрондық нысанда жасалған туындылардың, соның iшiнде ЭЕМ-ге және деректер базасына арналған бағдарламаның даналарын сату кезiнде, сондай-ақ көпшiлiк пайдаланушыларға оны пайдалануға рұқсат беру кезiнде оларға Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген өзге де шарт нысандары мен оларды жасасу тәртiбiн қолдануға болады.11. Авторлық шартта көрсетiлген мiндеттердi орындамаған немесе тиiсiнше орындамаған тарап екiншi тарапқа келтiрiлген залалды, соның iшiнде алынбаған пайдасын өтеуге мiндеттi.Тапсырыстың авторлық шарты: 1. Тапсырыстың авторлық шарты бойынша автор шарт ережелерiне сәйкес туынды жасап, оны тапсырысшыға беруге мiндеттенедi.2. Тапсырыс берушi шартта келiсiлген сыйақы есебiнен авторға аванс төлеуге мiндеттi. Аванстың мөлшерi, төлеу тәртiбi мен мерзiмi тараптардың келiсуiмен шартта белгiленедi.3. Тапсырыс шартының ережелерiне тапсырыс туындысын табыс етпеген автор тапсырыс берушiге келтiрген нақты зиянды өтеуге мiндеттi.