Тэма 4. Лексіка і фразеалогія

1. Вызначце лексічнае значэнне слоў-амонімаў: апал, гасцінец, апалонік, корт, драбіны, лісічкі, журавель, тэрмін, бугай, арфа, пугач, піянер, каса, байка, падарожнік, світа, лава, клуб, норка, аўсянка, бабка, махавік, ласка, склад, справа, бот, бор, лейка, дысцыпліна, нота, пара.

2. Запоўніце табліцу:

Па-беларуску	Па-руску	Па-руску	Па-беларуску
Жнейка		Жнейка
Лаяць		Лаять
Люты		Лютый
Сварыцца		Свариться
Блага		Благо
Бяседа		Беседа
Багатыр		Богатырь
Бойка		Бойко
Бяспечны		Беспечный
Бескарысны		Бескорыстный
Качка		Качка
Нядзеля		Неделя
Склон		Склон
Адказаць		Отказать
Маніць		Манить
Убіць		Убить
Устаць		Устать
Люлька		Люлька
Спор		Спор
Час		Время
Пытаць		Пытать
Свет		Свет
Мех		Мех
Рушыць		Рушить

3. Падбярыце сінонімы да слоў: абстрактны, аварыя, акупант, гарантыя, лозунг, алегорыя, рэшта, рэзюмэ, экзэмпляр, эпізод, аргумент, гіпербала, інтэрвал, рэзерв, фізіяномія, дыкцыя, рэпліка, фундамент, апладысменты, афарызм, эксперымент, красворд, дыстанцыя, жакей, шэраг, фіяска, фантом, вердыкт, рэанімацыя, антыпатыя, сурагат, селекцыя, інтэлект, мемуары, альянс, вібрацыя, арбітр, індэкс, аўдыенцыя, баланс, табу, ін’екцыя, рэфрэн, аморфны, гіпотэза, карэкцыя, лаканічны, хранометр, эталон, рэвізія, фартуна, абрэвіятура, анархія, атэлье, дыспут, іронія, кашнэ, дыплом, інцыдэнт, мініяцюрны, турыст, асістэнт, вакуум, рэстаўрацыя, аналогія.

4. Да кожнага слова падбярыце сінонім і антонім: праўда, прыяцель, работа, шчасце, мір, пяшчотны, гарачы, багаты, малады, будаваць, паважаць, любіць, смяяцца,улетку, блізка.

5. Да выдзеленых слоў падбярыце антонімы: старая кніга, старая газета, стары чалавек, сухі плашч, сухі хлеб, сухі клён, свежае малако, свежае мяса, ясны дзень, яснае пытанне, чытаць ціха, ісці ціха, рэзкія рухі, прыватнае жыццё, ручная праца, ручны звер, наступны радок, вольнае месца.

6. Растлумачце значэнне слоў-паронімаў: абонент – абанемент, грабар – гарбар, адрасат – адрасант, кантынент – кантынгент, рэклама – рэкламацыя, ордэн – ордэр, калона – калонія, пясчаны – пясочны, даходны – даходлівы, класны – класічны – класавы, зубны – зубчаты, залаты – залацісты, галасавы – галасісты, запаветны – запаведны, ёмкі – ёмісты, асобы – асабісты, знясілець – знясіліць, бацькаўскі – бацькоўскі, жняярка – жнейка, купальшчык – купальнік, аўчарка – аўчарня, прэцэдэнт – прэтэндэнт, фабрыкат – фабрыкант, гумарэска – гумарыстка, пісьмовы – пісьменны, эканомны – эканамічны, дзейны – дзейсны,эфектны – эфектыўны.

7. Размяркуйце словы па групах -- архаізмы, гістарызмы, неалагізмы: атрамант, аэраплан, брокер, буклі, вакацыі, вуглякоп, вырак, дэпазіт, веча, вярста, дойлід, таварная біржа, іспыты, ланіты, лемантар, лікбез, магістрат, кансэнсус, бартэр, рамёны, саха, чада, персі, чало, яцвягі, ценявая эканоміка.

8. Запішыце 10 запазычаных юрыдычных тэрмінаў з указаннем лексічнага значэння і мовы-крыніцы.

9. Запішыце 5 крылатых выразаў з указаннем аўтара.