1.3 Тапсырма нұсқалары

    Кесте

Нұсқа №	Сигнал формасы	Жиілік, кГц	Амплитуда, ед.
1	Тікбұрышты тығыз емес 1:2	10	10
2	Үшбұрыш	20	20
3	Сызықты арту	30	30
4	Парабола бойынша арту	40	40
5	Синусоида модулі	50	50

 

1.4 Бақылау сұрақтары

1.4.1 VisSim пакетінің міндетін түсіндіріңіз.

1.4.2 Пакеттің құрылу принциптері туралы айтып беріңіз.

1.4.3 Бірлік сатылы функция және дельта-функция қалай жүзеге асырылады?

1.4.4 Сұлбадағы шамалар мен бастапқы шарттар қалай тұрғызылады?

 

 

2 Зертханалық жұмыс. Басқарудың сызықты жүйесін модельдеу және типтік буындар мен олардың сипаттамаларын зерттеу

 

Жұмыс мақсаты – сызықты дифференциалды теңдікпен баяндалатын динамикалық және статикалық жүйелердің сипаттамасын, өңделетін VisSim бағдарламалық пакетінің көмегімен типтік динамикалық буынын зерттеу, сонымен қатар тәжірибелік  қисықпен  буындардың  параметрлерін анықтау.

 

Бұл теңдікті  жоғары туынды арқылы шеше отырып, келесі түрде көрсетуге болады:

.            (2)

Осы теңдікке сәйкес құрылымдық сұлба 1.1 суретінде корсетілген

	f(t)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1   сурет – 3-ретті сызықты жүйенің құрылымдық сұлбасы

 

Мұнда:

х – жүйе координаты;

А_{1 ,} А₂, А₃ – тұрақты коэффициенттер;

К – кірістегі  әсердің  жіберу коэффициенті;

f(t) – жүйеге әсер ететін кез келген әрекет.

Жүйе бірінші  ретті  дифференциалдық  теңдеулер жүйесімен  сипатталған жағдайда,

        

 

 

 

 

 

бұл жүйенің құрылымдық сұлбасын 1.1 суретке ұқсас тұрғызуға болады.

Мұнда  - жүйенің жеке координатары;

- тұрақты коэффициенттер;

f – жүйеге әсер (сатылы, синусоидалы).

 

2.2 Типтік динамикалық буындарды зерттеу

Егер жүйе n – ретті сызықты дифференциалды теңдікпен сипатталатын болса, онда оны  типтік динамикалық  буындардың  0,1 және 2-реттік жиынтығы түрінде көрсетуге болады.

Осылай бөлу (декомпозиция) жүйені зерттеуді жеңілдетеді.

Зертханалық жұмыста келесі  буындарды зерттеу керек:

a) Инерциясыз  буын ;

б) 1-реттік апериодтық буын ;

в) 2-реттік апериодтық буын ;

г) тербелістік буын ;

д) консервативті буын  

е) интегралдаушы идеалды буын 

ж) кешігуі бар дифференциалды буын 

 

2.3 Зертханалық жұмысты орындауға тапсырмалар

 

2.3.1 Оқытушы көрсеткен нұсқамен 1.1 суретінің сұлбасын жинау.

2.3.2 №1, №2, №3, №4 нүктелердің көрсеткіштерін осциллограммаға шығару және әртүрлі комбинацияда тіркеу (жазып алу).

2.3.3 А₁, А₂, А₃  параметрлердің біреуін өзгеріс болған кездегі өтпелі процестердің динамикасын зерттеу.

2.3.4 Сызықты дифференциалды теңдеулердің жүйесін  модельдеу үшін сұлбаны жинау. Ол кезде а_ij –ді 0 мен 10 аралығындағы  екі  еркін мәндерін таңдау.

2.3.5 f, ,, координаттарын осциллограммаға шығару.

2.3.6 Әсер етуші ретінде күшейткіш k = 5 (f₁) коэффициентімен бірге сатылы функцияны және жиілігі 5 Гц, амплитудасы а=5() синусоиданы қолдану.

2.3.7 а_ij –ның әртүрлі мәндеріндегі  және f₁ и f₂ әртүрлі әсерлеріндегі өтпелі процестерді тіркеу. Егер өтпелі процесс таратылмалы болса, сумматор алдындағы таңбаны өзгерту қажет.

Типтік  буындардың зерттеулерін орындау. Әр буын үшін:

2.3.8 VisSim ортасында құрылымдық сұлбаны құру.

2.3.9 (1;5;10) күшейткіш коэффициенті және (1;5;10)  уақыт тұрақтысы үшін келесілерді  анықтау:

- функцияның  түбір кординаттарын;

-  өтпелі функциясының аналитикалық  өрнегін;

- салмақ функциясын.

2.3.10 Бірлік сатылы функциясы үшін нақты өтпелі процесті тіркеу (осциллограммада f (t); E (t); x (t) шығару).

2.3.11 Типтік буынның  кірісіне

   

гармоникалық сигналын беру

Кіріс сигналымен қатар шығыс сигналын тіркеу;

2.3.12 Кіріс сигналының тіркелінген амплитудасы болғанда фаза ығысуын және амплитуда мәнін анықтау және график тұрғызу

         2.3.13 Буынның күшейткіш коэффициенті тұрақты болғанда жиілік диапазонының өткізу жолағын анықтау.

2.3.14 Өткізу жолағынан тыс жерде коэффициенттің өзгерісі бір декадада 20дБ (10 рет) немесе 40дб (100 рет) құрайтынына растау алу.