- •Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Перыядызацыя сусветнай гісторыі.
- •Асноўныя этапы развіцця Беларусі ў кантэксце еўрапейскай і сусветнай гісторыі. Перыядызацыя курса гісторыі Беларусі.
- •Перадумовы рассялення і гаспадарчай дзейнасці першабытных людзей на тэрыторыі Беларусі. Гаспадарчая дзейнасць людзей на тэрыторыі Беларусі ў першабытную эпоху.
- •Рэлігійныя вераванні старажытных беларусаў, іх адлюстраванне ў міфалагічных вобразах. Культура старажытнай Беларусі.
- •Першыя цывілізацыі. Антычная цывілізацыя, яе роля ў гісторыі.
- •Асноўныя этапы этнічнай гісторыі Беларусі. Балты, славяне, іх роля ў этнагенезе беларусаў.
- •7. Станаўленне феадалізму ў Еўропе ( у кантэксце сярэднявечнай цывілізацыі). Асноўныя рысы феадальнага спосабу вытворчасці
- •Пачатак пераходу да класавага грамадства і ўзнікненне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян. Кіеўская Русь.
- •9. Полацкае княства - выток беларускай дзяржаўнасці.
- •10. Пераварот у духоўным жыцці ўсходніх славян з прыняццем хрысціянства. Культура Беларусі іх-хііі стст.
- •11. Утварэнне Вялікага княства Літоўскага, Рускага, Жамойцкага. Роля ўсходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва ў вкл.
- •12. Рост Вялікага княства Літоўскага ў геаграфічнай і палітычнай прасторы. Барацьба супраць агрэсіі крыжакоў, набегаў ардынцаў, суперніцтва паміж Вялікім княствам Маскоўскім і Вялікім
- •13. Эвалюцыя сацыяльна-эканамічных адносін на тэрыторыі Беларусі ў кантэксце аграрна-рамеснай цывілізацыі.
- •14. Адраджэнне і Рэфармацыя ў Еўропе.Рэнесанс і рэфармацыйны рух у вкл.
- •15. Асноўныя дасягненні беларускай культуры. Роль і месца культуры Беларусі ў еўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе.
- •16. Барацьба за гегемонію ва Усходняй Еўропе. Утварэнне Рэчы Паспалітай.
- •17. Дзяржаўна-прававое становішча вкл у Рэчы Паспалітай. Пачатак паланізацыі сацыяльных вярхоў беларускага грамадства.
- •18. Асаблівасці складвання канфесійных адносін на тэрыторыі Беларусі ў XVI- XVIII стст. Роля уніяцтва ў гісторыі беларускага народа.
- •19. Рэч Паспалітая ў еўрапейскай геапалітыцы. Падзелы Рэчы Паспалітай
- •20. Фармаванне перадіндустрыяльнай цывілізацыі. Зацвярджэнне капіталізму як грамадска-эканамічнай фармацыі.
- •21. Фармаванне індустрыяльнай цывілізацыі ў Еўропе і Амерыцы.
- •22. Расійскі шлях палітычнай мадэрнізацыі. Саслоўная, нацыянальная, канфесійная палітыка Расіі ў беларускіх губерніях.
- •24. Буржуазныя рэформы 60-70-х гадоў хіХст., асаблівасці іх правядзення на Беларусі. Станаўленне індустрыяльнага грамадства на Беларусі.
- •24. Разлажэнне феадалізму і зараджэнне капіталістычных адносін на бел землях у першай палове 19 ст. Перадумовы і наступствы сялянскай рэформы 1861г на б. См. Вопрос 23 (там то же самое)
- •26. Асаблівасці працэсу станаўлення і развіцця капіталістычных адносін у сельскай гаспадарцы і прамысловасці Беларусі ў парэформенны час.
- •27. Пачатак Беларускага нацыянальнага Адраджэння. Афармленне беларускай нацыянальнай ідэі і фарміраванне беларускай нацыі.
- •28. Барацьба палітычных партый Беларусі за выбар шляхоў грамадскага развіцця (1917г.)- Мэты і задачы беларускага палітычнага руху.
- •29. Абвяшчэнне бнр, яе гістарычнае месца.
- •30. Утварэнне бсср, яе дзяржаўна-прававы статус.
- •31. Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў бсср і яе асноўныя характарыстыкі..
- •32. Беларусь у гады замежнай ваеннай інтэрвенцыі і грамадзянскай вайны. Палітыка "ваеннага камунізму". Перадумовы нэПа.
- •33. Нацыянальна-дзяржаўнае будаўніцтва ў Беларусі ў 1920-1926 гг.
- •35. Асаблівасці здзяйснення індустрыялізацыі і калектывізацыі ў бсср.
- •36. Станаўленне і развіццё савецкай беларускай культуры. Палітыка беларусізацыі
- •37. Фарміраванне адміністрацыйна-каманднай эканомікі і аўтарытарна-таталітарнага рэжыму ў бсср.
- •38. Грамадска-палітычнае, эканамічнае, нацыянальна-культурнае становішча Заходняй Беларусі ў складзе Польскай дзяржавы.
- •39. Пачатак Другой сусветнай вайны. Уз'яднанне Заходняй Беларусі з бсср.
- •40. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Захоп Беларусі гітлераўскімі войскамі.
- •41.Нямецкі акупацыйны рэжым на Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •Партызанскі рух і падпольная барацьба на Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Вызваленне Беларусі. Вынікі вайны для беларускага народа і яго ўклад у перамогу над фашызмам.
- •43. Спецыфіка сацыяльна-эканамічнага і палітычнага развіцця бсср ў першае пасляваеннае дзесяцігоддзе (1944 - 1954 гг).
- •45. Эканоміка Беларусі ў 70-я - першай палове 80-х гадоў. Прычыны паступовага запавольвання тэмпаў эканамічнага росту і ўзнікнення цяжкасцей у сацыяльнай сферы.
- •46. Складанасці і супярэчнасці культурнага развіцця Беларусі ў пасляваенны час. Асноўныя дасягненні беларускай мастацкай культуры, адукацыі, навукі ў 1960-я-1980-ягады.
- •47. Змены ў сістэме міжнародных адносін на мяжы XX - XXI стст. Стварэнне перадумоў для пабудовы постканфрантацыйнага свету.
- •48. Спробы мадэрнізацыі савецкай грамадска-палітычнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы. Прычыны крызісу і распаду ссср.
- •49. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. Заканадаўча-прававое афармленне і шляхі далейшага ўмацавання яе дзяржаўнага суверэнітэту.
- •50. Нацыянальна-культурнае адраджэнне канца хХст. Далейшае фарміраванне беларускай нацыянальнай ідэі і роля гэтага працэсу ва ўмацаванні дзяржаўнага суверэнітэту.
- •51.Першыя спробы перабудовы эканомікі, прычыны іх правалу (1985-1990 гг). Прычыны крызісу савецкай эканамічнай сістэмы.
- •52. Пошук шляхоў пераходу да рыначнай эканомікі. Распрацоўка нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага эканамічнага развіцця краіны.
Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Перыядызацыя сусветнай гісторыі.
В середине 19 в сформировались 2 осн подхода : формационный и цивилизационный. Формационный предложен Марксом и Энгельсом. Ему свойственен т.н. экономический демократизм – уровень культуры, форма правления, военный потенциал – зависят от состояния экономики (1) первобытно-общ строй, 2)феодализм), 3)капитализм, 4)эпоха социализма, 5)эпоха коммунизма)
Цивилизационный поход предложен русским ученым Данилевским и получил дальнейшее развитие в трудах немца Шпенглера и англ Тойнби. Рассматривают исторический процесс как процесс появления развития и гибели отдельных культур - исторических типов (локальных цивилизаций). Каждая культура характеризуется свомими культурно-историческими традициями, этическими нормами и религиозной системой. Цивилизационники отрицают факт существования мирового ист процесса.
1 Археологическая. Основным критерием периодов является материал ,из которого изготовлены орудия труда
Каменный век (2.5 млн – 4 тыс да н.э.) -палеолит (2.5 – 12 тыс) -мезолит (12-8) -неолит (8-4) Бронзовый (4-1) Железный (1-…)
2 периодизация Энгельса-Моргана Основным критерием явл. род занятий людей. Дикость Варварства Цивилизация
3 Периодизация по формациям Осн критерием явл. форма собственности, связанная с развитием классов и государства.
4 Периодизация по мировым цивилизациям Мировая цивилизация – этап в истории человечества, который характеризуется конкретным уровнем потребностей, способностей, знания и интересов человека.
Неолитическая цивилизация
Раннеклассовая (междуречье,египет)
Античная(Греция,рим)
Средневековье
Перединдустриальная
Индустриальная
Постиндустриальная
Цивилизационная концепция:
I период.Др об-во(100-40тыс лет до н.э.-сер I тыс.н.э.)
а) каменный век(40 тыс до н э -3 тыс лет до н э)
б) бронзовый век(2 тыс до н э-нач I тыс до н э)
в)железный век(нач I тыс до н э-сер I тыс.н.э.)
II период.Средневековье(конV-XV вв н э)
а)нач перехода к классовому общ-ву и возникн гос-ва на Бел(VI-пер пол XIII)
б)развитие феодальной системы (сер XIII-XV)
III период.Новое время (XVI-начXX в)
а)оформление феод системы и назревание ее кризиса(XVI-кон XVIIIв)
б)генезис и укрепление капитализма(конXVIII-1917)
IV период.Новейшее время (1918-наши дни)
Асноўныя этапы развіцця Беларусі ў кантэксце еўрапейскай і сусветнай гісторыі. Перыядызацыя курса гісторыі Беларусі.
Археалагічная: - каменны(100тыс г таму–2-1 тыс да нэ)
Палеавіт(100т –10 тыс.дан.э)
Мезаліт(10–5 тыс да н.э)
Неаліт(5–2-1тыс да н.э)
- век медзі і бронзы(2-1тыс- сяр.1 тыс да н.э)
- жалезны век (7-6 ст і да нашых дзён)
Па фармацыях: першабытнае грамадства(100т-5ст)
5-8 стаг. – перыяд разлажэння
Феадалізм(9-19стст)
Капіталізм(1861-1917гг)
Сацыялізм(1917-1991гг)
Перадумовы рассялення і гаспадарчай дзейнасці першабытных людзей на тэрыторыі Беларусі. Гаспадарчая дзейнасць людзей на тэрыторыі Беларусі ў першабытную эпоху.
Заселение началось 100тыс. Наиболее древними стоянками являются Юровичи(26тыс) и Бердыж(23тыс). Основным занятием была охота. В неолите люди начали изготавливать глиняную посуду, изобрели лодку и одежду из ткани. Основными занятиями людей были охота, рыболовля и собирательство, а земледелие и животноводство явл дополнительными занятиями. Неолитическая революция произошла на Беларуси только в бронзовый век потому что присваивающее хщяйство давало людям достаточно средств к существованию, установившаяся на Беларуси система земледелия (посечно-огневое) была очень трулоемкой и требовала использования орудий труда. Неолитическая революция совершилась полностью только в железном веке. В 5-8вв благодаря использованию железных орудий труда и новой ворыунай системы земледелия люди стали получать излишек продукции. Это стимулировало начало разложения первобытно-общинного строя, что проявилось 1 в процессе индивидуализации производства, распаде своятской общины и возникновении сельской соседской общины, 2 в в зарождении элементов потриархального рабства, 3 в отделении ремесла от с/х и возникновение городов, 4 в развитии обмена и богатении в процессе обмена родоплеменной верхушки, 5 повышении роли военных вождей племен и формировании строя военной демократии.