Ашамлыклар

Ашамлыклар — продукты

Ипи (икмәк) — хлеб

арыш ипие — ржаной хлеб

ит — мясо

сыер ите – говядина

сарык ите — баранина

дуңгыз ите — свинина

балык — рыба

гөмбә — грибы

йомырка – яйцо

тавык — курица

сөт — молоко

каймак — сметана

эремчек — творог

май — масло

көнбагыш мае – подсолн. масло

үсемлек мае — растит. масло

зәйтүн мае — оливковое масло

атланмай — сливочное масло

шикәр — сахар

бал — мед

кайнатма – варенье

туңдырма – мороженое

яшелчә — овощи

чөгендер — свекла

суган — лук

сарымсак — чеснок

кишер — морковь

бәрәңге — картофель

кәбестә — капуста

кыяр — огурец

борыч – перец

татлы борыч – сладкий перец

алма — яблоко

әфлисун — апельсин

карбыз — арбуз

җиләк — ягоды

җимеш – фрукты

җир җиләге – клубника

каен җиләге – земляника

кура җиләге – малина

чия – вишня

карлыган – смородина

балан – калина

миләш – рябина

шомырт – черемуха

йөзем – изюм

он — мука

чикләвек — орех

тоз — соль

ярма — крупа

карабодай ярмасы — крупа гречн.

дөге — рис

борчак — горох

тары — пшено

бодай – пшеница

солы – овёс

аш – суп

ботка – каша

дөге боткасы – каша рисовая

бәрәңге боламыгы – карт. пюре

шулпа – бульон

токмач – лапша (макар.изделия)

камыр – тесто

коймак – блины, оладьи

тәмләткеч – приправа

милли ризыклар – националь. блюда

токмачлы аш — суп-лапша

кыздырган каз – гусь жареный

тутырган тавык – курица фарш.

кыздырма – жаркое

(бәлеш, өчпочмак, кыстыбый,

гөбәдия, корт, чәкчәк, бавырсак)

эчемлек – напиток тәмле — вкусный; тәмсез – невкусный

чәй – чай баллы — сладкий

кәһвә — кофе йомшак — мягкий

аракы — водка каты — жесткий, твердый

шәраб — вино кайнар – горячий

сыра — пиво салкын – холодный

аз(әз) – мало тозлы – соленый; тозсыз - несоленый

азрак (әзрәк) – немножко әче – горький; борычлы – острый

тукланырга — питаться майлы – жирный (масляный)

ашарга – кушать, есть файдалы – полезный

эчәргә — пить хәләл – дозвол., разрешен., допуст., незапрещеный

әзерләргә — готовить хәрам – запрещенный (шариатом)

пешерергә — варить, печь ач – голодный

кыздырырга – жарить тук – сытый

җылытырга – подогреть ошый – нравится

сакларга – хранить ошамый – не нравится

Киемнәр, әйберләр

Әйбер — вещь

Башлык — шапка(вязаная)

Бүрек — шапка

Тун — шуба

Яулык — платок

Яка — воротник

Күлмәк — платье, рубашка

Итәк — юбка

Итек — сапоги

Чалбар — брюки

Кесә — карман

Оек — носки, чулки

Бияләй — варежки

Алъяпкыч — передник, фартук

Аяк киеме — обувь

Билбау — пояс

Җиң — рукав

Тукыма — ткань

Ефәк — шелк

Җитен — лён

Йон — шерсть

Киҗе-мамык — хлоп-бум.

Күн — кожа

Мамык — хлопок (вата)

Кайчы — ножницы

Җеп — нитки

Инә — иголка

Төймә (сәдәф) — пуговица

Җилем — клей

Савыт-саба — посуда

Чынаяк — чашка

Чәнечке — вилка

Калак (кашык) — ложка

Тәлинкә — тарелка

Пычак — нож

Чиләк — ведро

Җыелма — набор

Кәстрүл — кастрюля

Кыйбат(лы) — дорогой (товар)

Арзан (очсыз) — дешевый

Сөлге — полотенце

Сабын — мыло

Кер сабын — хоз. мыло

Теш пастасы — зубная паста

Тәмәке — сигареты

Шырпы — спички

Кияргә — 1) надевать/ надеть

2) носить (одежду)

киенергә — одеваться /одеться

киендерергә — 1) одевать/ одеть кого

чишенергә — раздеваться/раздеться

салырга – снимать/снять

тегәргә(тек) – шить

бәйләргә – вязать

1) Бүген урамда бик салкын, шуңа күрә ул бүрек кигән.

2) Сезнең кызыгыз итәк кияргә яратмый, ул чалбар гына кия.

3) Мин җәйгә ефәк күлмәк сатып алдым

4) Минем улым балалар бакчасында үзе киенә, ә өйдә апасы киендерә.

5) Миңа быел кышкы итек сатып алырга кирәк, ә хәзер мин көзге итек киеп йөрим.

6) Ирина бүген матур, яңа күлмәк кигән.

7) Бүген урамда җылы, сеңелем башлыгын да, бияләен дә кимәде.

8) Кайбер студентлар аудиториядә баш киемнәрен салмыйлар

9) Аның кесәсендә тәмәке юк.

10) Синең кызың савыт-саба юамы?