
Кровоснабжение органов головы и шеи
№ |
Орган |
Артерии |
Вены |
Иннервация |
Отток лимфы |
1. |
Кожа головы |
a. facialis; a. temporalis superficialis a. occipitalis a. auricularis posterior |
v. facialis; v. temporalis superficialis; v. retromandibularis (v. jugularis interna); v. supraorbitalis; v. ophthalmica superior; v. infraorbitalis; plexus venosus pterygoideus; v. mentalis; v. alveolaris inferior; v. occipitalis; v. auricularis posterior |
n. supraorbitalis (n. ophthalmicus, V); n. infraorbitalis + n. zygomaticus (n. maxilaris, V); n. mentalis + n. auriculotemporalis + n. buccalis (n. mandibularis, V); ramus auricularis nervi vagi X; n. occipitalis minor (r. dorsalis CII); n. auricularis magnus (plexus cervicalis) |
Lnn. faciales, occipitales, mastoidei, parotidei, submandibulares, submentales |
2. |
Кожа шеи |
a. lingualis (a. carotis externa); a. thyreoidea inferior; a. cervicalis ascendens; a. suprascapularis; a. cervicalis superficialis (a. subclavia)
|
v. jugularis anterior; v. jugularis posterior; v. jugularis interna; (vv. thyreoideae superior, inferior, media) |
n. transversus colli, nn. supraclaviculares (plexus cervicalis); rr. dorsales nn. spinalium cervicalium (CIII-CVI) |
Lnn. cervicales superficiales |
3. |
Суставы шейного отдела позвоночного столба |
a. vertebralis (a. subclavia) |
Plexus venosus vertebralis → v. vertebralis → v. brachiocephalica |
rr. posteriores nn. spinalium cervicalium |
Lnn. occipitales, retroauriculares, cervicales profundi |
4. |
Атлантозатылочный сустав |
a. vertebralis (a. subclavia) |
Plexus venosus vertebralis → v. vertebralis → v. brachiocephalica |
n. suboccipitalis (r. dorsalis I шейного нерва) |
Lnn. occipitales, retroauriculares, cervicales profundi |
5. |
Височно-нижнечелюстной сустав |
a. maxillaris |
v. retromandibularis → v. jugularis interna |
n. auriculotemporalis (n. mandibularis) |
Lnn. parotidei – lnn. laterales profundi |
6. |
Поверхностные мышцы шеи: А. m. platysma B. m. sternocleidomastoideus |
a. sternocleidomastoidea; a. occipitalis; a. thyreoidea superior (все – из a. carotis externa) |
v. jugularis anterior, v. jugularis externa (v. subclavia) |
A) n. facialis; B) n. accessorius, ansa cervicalis |
Lnn. cervicales superficiales (anterior et lateralis) |
7. |
Средняя группа мышц шеи: |
||||
1.Выше подъязычной кости а) m. mylohyoideus; б) m. geniohyoideus; в) m. digastricus; г) m. stylohyoideus |
a. lingualis; a. facialis; a. occipitalis; a. auricularis posterior (a. carotis externa) |
v. facialis; v. lingualis; v, thyreoidea superior; v. thyreoidea media → v. jugularis interna; v. thyreoidea inferior; v. thyreoidea ima → vv. mediastenales |
а) n. mylohyoideus (n. alveolaris inferior, V) б) n. hypoglossus XII в) n. facialis (venter posterior), n. mandibulais (V) (venter anterior) г) n. facialis |
Lnn. superficiales cervicales (anteriores et laterales) |
|
2. Ниже подъязычной кости а) m. sternohyoideus; б) m. omohyoideus; в) m. sternothyreoideus; г) m. thyreohyoideus |
a. thyreoidea superior (a. carotis externa); a. thyreoidea inferior (a. subclavia); a. cervicalis ascendens (a. carotis externa) |
Ansa cervicalis (n. hypoglossus + plexus cervicalis); г) n. hypoglossus |
|||
8. |
Жевательные мышцы: m. masseter; m. temporalis; m. pterygoideus lateralis; m. pterygoideus medialis |
a. facialis; a. temporalis superficialis; a. maxillaris |
v. facialis; vv. temporales media et superficialis; v. retromandibularis; plexus venosus pterygoideus |
n. mandibularis (3 ветвь n. trigeminus) |
Lnn. mandibulares, parotidei, cervicales laterales profundi |
9. |
Мимические мышцы |
a. facialis, a. temporalis superficialis, a. occipitalis, a. auricularis posterior (a. carotis externa) |
v. facialis; v. temporalis superficialis; v. retromandibularis (v. jugularis interna); v. supraorbitalis; v. ophthalmica superior; v. infraorbitalis; plexus venosus pterygoideus; v. mentalis; v. alveolaris inferior; v. occipitalis; v. auricularis posterior |
n. facialis (VII): n. auricularis posterior; rr. temporales; rr. zygomatici; rr. buccales; r. colli; r. marginalis mandibulae |
Lnn. faciales (buccales, nasolabiales); mandibulares, submandibulares; parotidei |
10. |
Головной мозг |
a. carotis interna: a. cerebri anterior, a. cerebri media, a. chorioidea, a. communicans posterior; a. basilaris: a. cerebri posterior, aa. cerebelli superior, anterior, inferior; a. vertebralis: a. cerebelli inferior posterior |
Поверхностные вены мозга вливаются в синусы твердой оболочки, глубокие → сливаются в v. cerebri magna → sinus rectus |
− |
− |
11. |
Спинной мозг |
a. vertebralis: a. spinalis anterior, aa. spinals posteriores; a. subclavia: a. cervicalis ascendens |
Вены впадают в plexus venosi vertebralis interni → v. vertebralis → v. brachiocephalica, самостоятельно или слившись с v. cervicalis profunda |
− |
− |
12. |
Твердая оболочка головного мозга |
|
|||
Передняя черепная ямка |
a. meningea anterior (a. ophthalmica) через lamina cribrosa |
vv. meningeae (сопровождающие соответствующие артерии, обычно по две) → синусы и plexus venosus pterygoideus |
n. ophthalmicus (n. trigeminus, V) |
|
|
Средняя черепная ямка |
a. meningea media (a. maxillaris) через foramen spinosum |
n. maxillaris (n. trigeminus, V) |
|
||
Задняя черепная ямка |
a. vertebralis через foramen magnum; a. occipitalis – foramen mastoideum; a. pharyngea ascendens – foramen jugulare |
n. mandibularis (n. trigeminus, V); r. meningeus nervi vagi |
|
||
13. |
Полость носа |
a. sphenopalatina (a. maxillaris); aa. ethmoidales anterior et posterior (a. ophthalmica) |
v. sphenopalatina → plexus pterygoideus; v. facialis; v. ophthalmica |
n. nasociliaris (n. ophthalmicus, II); rr. nasales posteriores (парасимпатические – n. petrosus major, ganglion pterygopalatinum; чувствительные – n. maxillaris); tr. sympathicus |
Nodi lymphatici retropharyngeales, cervicales profundi, anteriores |
14. |
Гортань |
a. laryngea superior (a. thyreoidea superior); a. laryngea inferior (a. thyreoidea inferior) |
Plexus venosus laryngeus; vv. thyreoideae superiores et mediae (v. jugularis interna); v. thyreoidea inferior → v. brachiocephalica sinistra |
n. laryngeus superior (n. vagus, X); n. laryngeus inferior (n. laryngeus recurrens – n. vagus, X); tr. sympathicus |
lnn. cervicales profundi anteriores (предгортанные, паратрахеальные) |
15. |
Трахея |
a. thyreoidea inferior (a. subclavia); a, thoracica interna (a. subclavia) |
Plexus venosus trachealis; vv. thyreoideae (v. jugularis interna); v. thoracica interna → v. brachiocephalica sinistra |
n. laryngeus recurrens (n. vagus, X); rr. tracheales (n. vagus, X); tr. sympathicus |
Lnn. cervicales profundi (паратрахеальные), mediastenales anteriores, supraclaviculares |
16. |
Нёбо |
a. palatina ascendens (a. facialis); a. palatina descendens (a. maxillaris); a. pharyngea ascendens |
v. facialis; plexus pterygoideus; vv. pharyngeae → v. jugularis interna |
nn. palatini (n. maxillaris); n. nasopalatinus (от rr. nasales posteriores ganglia pterygopalatini); plexus pharyngeus (tr. sympathicus, IX, X) |
Lnn. submandibulares, submentales, buccales, mandibulares, retropharyngeales, cervicales profundi |
17. |
Язык |
a. lingualis (a. profunda linguae et rr. dorsales linguae) |
v. lingualis → v. jugularis interna |
Мышцы – n. hypoglossus; Слизистая – передние 2/3 n. lingualis (чувств.), chorda tympany (вкус), задняя 1/3 – n. glossopharyngeus; Корень – n. laryngeus superior (n. vagus, X) |
Lnn. submentales, submandibulares |
18. |
Зубы |
a. maxillaris: a. alveolaris inferior; aa. alveolares superiores posteriores; aa. alveolares superiores anteriores |
vv. alveolares superiores → v. facialis profunda → v. facialis; vv. alveolares inferiores → v. sublingualis et v. submentalis → v. facialis; plexus venosus pterygoideus |
n. trigeminus, V: plexus dentalis inferior (n. alveolaris inferior); plexus dentalis superior (nn. alveolares superiores) |
От верхних коренных зубов → lnn. submandibulares, parotidei, occipitales; От верхних клыков и резцов → lnn. submentales; Нижние зубы → lnn. submandibulares |
19. |
Глотка |
a. pharyngea ascendens, a. thyreoidea superior (a. carotis externa); a. palatina ascendens (a. facialis); a. palatina descendens (II отдел a. maxillaris)
|
plexus venosus pharyngeus; vv. pharyngeae; v. jugularis interna |
Plexus pharyngeus; rr. pharyngei nervi vagi; n. glossopharyngeus, IX; tr. sympathicus; m. stylopharyngeus – n. glossopharyngeus, IX; остальные мышцы – n. vagus, X |
Lnn. cervicales profundi, retropharyngeales |
20. |
Пищевод (шейный отдел) |
a. thyreoidea inferior (a. subclavia) |
vv. thyreoideae inferiores; v. brachiocephalica |
n. vagus: rr. esophagei; n. laryngeus inferior; tr. sympathicus |
Lnn. cervicales profundi, pretracheales, paratracheales |
21. |
Щитовидная железа, паращитовидные железы |
a. thyreoidea superior (a. carotis externa); a. thyreoidea inferior (a. subclavia); a. thyreoidea ima |
Plexus venosus thyreoideus; vv. thyreoideae superiores et medii → v. jugularis interna; vv. thyreoideae inferiores → v. brachiocephalica sinistra |
n. laryngeus superior et inferior (n. vagus, X); tr. sympathicus (tr. brachiocephalicus) |
Lnn. cervicales profundi anteriores; Lnn. mediastenales anteriores, paratracheales |
22. |
Орган слуха и равновесия |
||||
А. Наружное ухо |
a. temporalis superficialis, a. auricularis posterior (a. carotis externa); a. auricularis profunda (a. maxillaris) |
v. auricularis posterior → v. retromandibularis; plexus pterygoideus |
n. auriculotemporalis (n. mandibularis) – передняя часть ушной раковины; n. auricularis magnus (pl. cervicalis); r. auricularis (n. vagus, X) – задняя и нижняя стенки наружного слухового прохода |
Lnn. parotidei, retroauriculares |
|
Б. Среднее ухо |
a. auricularis posterior (→ foramen stylomastoideum); a. tympanica anterior (→ fissura petrotympanica); aa. caroticotympanicae (canalis a. carotis interna); a. tympanica inferior (→ canaliculus tympanicus) |
Plexus pharyngeus; vv. meningeae mediae; v. auricularis profunda (→ fissura petrotympanica) → plexus pterygoideus |
Слизистая – plexus tympanicus: n. tympanicus (n. glossopharyngeus, IX), чувствительные волокна – от ganglion inferius; симпатическое сплетение – от plexus caroticus internus; мышцы – от m. tensor tympani (n. trigeminus); m. stapedis (n. facialis) |
Lnn. retropharyngeales, mastoidei |
|
В. Внутреннее ухо |
aa. labyrinthi (a. basilaris) |
От utriculus, v. semicircularis → v. aqueductus vestibuli → aqueductus vestibuli → sinus petrosus superior; От улитки и преддверия – v. canaliculi cochleae → v. jugularis interna |
Рецепторы слухового и статокинетического анализатора |
Lnn. retropharyngeales, mastoidei |
|
23. |
Орган зрения |
||||
А. Глазное яблоко |
a. ophthalmica (a. carotis interna); сетчатка – a. centralis retinae; a. infraorbitalis |
v. ophthalmica superior → sinus cavernosus → v. jugularis interna; v. ophthalmica inferior → plexus pterygoideus → v. retromandibularis → v. jugularis interna |
n. ophthalmicus (n. trigeminus); n. accessorius; n. oculomotorius – radix oculomotorii – nn. ciliares breves; nucleus intermediolateralis (CVIII – ThII) – centrum ciliospinale – plexus caroicus internus – plexus ophthalmicus |
Lnn. buccales, parotidei, nasolabiales, submandibulares |
|
Б. Мышцы глазного яблока |
a. ophthalmica (a. carotis interna); сетчатка – a. centralis retinae; a. infraorbitalis |
m. rectus lateralis – n. abducens VI; m. obliquus superior – n. trochlearis IV; Остальные – n. oculomotorius III |
|||
В. Слезная железа |
a. lacrimalis (a. ophthalmica) |
n. lacrimalis (n. trigeminus); n. petrosus major (n. intermedius XIII); plexus ophthalmicus (plexus caroticus internus) |
Lnn. parotidei |
||
24. |
Околоушная железа |
rr. parotidei (a. temporalis superficialis); a. facialis |
v. facialis; v. retromandibularis → v. jugularis interna |
n. petrosus minor (n. glossopharyngeus); ganglion oticum; n. auriculotemporalis; plexus caroticus externus |
Lnn. parotidei, buccales, mandibulares |
25. |
Подъязычная железа |
a. sublingualis (a. lingualis); a. facialis |
v. lingualis → v. jugularis interna |
Chorda tympany (n. intermedius); Ganglion submandibulare; n. lingualis; plexus facialis (plexus caroticus externus) |
Lnn. submandibulares |
26. |
Поднижечелюстная железа |
a. facialis; a. lingualis |
v. facialis; v. lingualis → v. jugularis interna |
Chorda tympany (n. intermedius); Ganglion submandibulare; n. lingualis; plexus facialis (plexus caroticus externus) |
Lnn. mandibulares, submandibulares |