Тэма 7. Грамадска-палітычны лад і права Беларусі ў складзе Рэчы Паспалітай абодвух народаў (хvii–хviii ст.) (2 гадзіны)

1. Дзяржаўна-прававое становiшча Вялiкага княства Лiтоўскага ў складзе Рэчы Паспалiтай.

2. Форма дзяржаўнага ўладкавання Рэчы Паспалiтай ў XVII–XVIII ст. Вышэйшыя органы дзяржаўнай улады. Кароль Рэчы Паспалітай, яго прававое становішча і паўнамоцтвы. «Генрыкавы артыкулы» і «Пакта канвента».

3.Спробы правядзення рэформаў дзяржаўнага ладу ў сярэдзiне ХVIII ст.

4. Слуцкая i Барская канфедэрацыi. Прыняцце закона аб ўраўнаванні ў правах праваслаўных і пратэстантаў з католікамі. Першы падзел Рэчы Паспалiтай.

5. Заканадаўчая дзейнасць Чатырохгадовага сойма Рэчы Паспалiтай. Новыя тэндэнцыі ў развіцці права. Канстытуцыя 1791 г. Юрыдычная адукацыя.

6. Таргавiцкая канфедэрацыя i замежная iнтэрвенцыя. Другi падзел Рэчы Паспалiтай. Гродзенскi сойм i яго канстытуцыя.

7. Паўстанне 1794 г. пад кiраўнiцтвам А. Т. Касцюшкi. Органы паўстання. Паланецкі ўніверсал. Трэцi падзел Рэчы Паспалiтай.

Да тэмы 7

Анішчанка Я.К. Інкарапрацыя: Літоўская правінцыя ў падзелах Рэчы Паспалітай. – Мн., 2003.

Бардах Ю., Леснодорский Б., Пиетрчак М. История государства и права Польши. – М., 1980.

Bardach Ju., Lesnodorski B., Pietrzak M. Historia ustroju i prawa Polskіego. Warsawа, 2001, 2005.

Белоруссия в эпоху феодализма: Сб. док. и материалов: В 3 т. 1960. Т. 2. № 212, 217, 242.

210 год Канстытуцыі Рэчы Паспалітай. Гісторыя. Права. Традыцыі. – Мн., 2002.

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. Т.1. – Мн., 2005.

Доўнар Т. I. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. – Мн.: Амалфея, 2007.

История Польши: В 3 т. – М., 1954. Т. I. С. 316 – 356.

Лойка П. А. Шляхта беларускіх зямель у грамадска-палітычным жыцці Рэчы Паспалітай другой паловы ХVІ – першай трэці ХVІІ ст. – Мн.. 2002.

Снапкоўскі У. Е. Гісторыя знешняй палітыкі Беларусі. У 2-х т. Т.1. - Мінск, 2003.

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Т.1–6. – Мн., 1993 – 2003.

Юхо Я. А. Крынiцы беларуска-лiтоўскага права. – Мн., 1991.

Юхо Я. А. За вольнасць нашу i вашу. – Мн., 1990.

Тэма 8. Грамадска-палітычны лад і права ў Беларусі ў складзе Расійскай імперыі (2 гадзіны)

1. Адмiнiстрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусi ў першай палавiне ХIХ ст. Органы расійскага мясцовага кiравання на тэрыторыi Беларусi. Судовыя ўстановы ў беларускіх губернях i паветах.

2. Праекты аднаўлення Вялiкага княства Лiтоўскага (1811 г. і інш.).

3. Праект зводу законаў заходнiх губерняў. Увядзенне ў дзеянне законаў Расiйскай імперыi. Кадыфiкацыя мясцовага права. Адмена дзеяння Статута 1588 г.

4. Асаблiвасцi сялянскай рэформы на Беларусi. Прававое становiшча сялян пасля рэформы. Рэформа мясцовых органаў.

5. Судовая рэформа 1864 г. і яе асаблівасці ў Беларусі.

6. Рэарганiзацыя гарадскiх органаў кiравання ў 1870 г. i 1892 г.

7. Земская рэформа і асаблівасці яе правядзення ў Беларусi. Земскiя сходы i iх управы. Іншыя рэформы. Контррэформы.

8. Рэвалюцыйны i нацыянальна-вызваленчы рух у Беларусi ў пачатку ХХ ст. Царскi Манiфест ад 6 жніўня 1905 г. аб утварэннi Дзяржаўнай Думы Расіі. Іншыя законы. Манiфест ад 17 кастрычнiка 1905 г. «Аб удаскана­леннi дзяржаўнага парадку». Канстытуцыйны характар «Звода асноўных дзяржаўных законаў» (красавік 1906 г.). Дзяржаўны Савет і яго дзейнасць.

9. Развіццё права ў канцы ХIХ – пачатку ХХ ст. Змены ў цывiльным, крымiнальным i працэсуальным праве. Крымiнальнае Улажэнне 1903 г.

Да тэмы 8

Белоруссия в эпоху капитализма. – Мн., 1983 – 1990. Т. 1, 2.

Виленский Б. В. Судебная реформа и контрреформа в России. – Саратов, 1969.

Доўнар Т. I. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. – Мн.: Амалфея, 2007.

Крестьянская реформа в России 1861 года: Сб. законодат. актов. – М., 1954.

Мартенс Ф. Собрание трактатов и конвенций, заключенных Россиею с иностранными державами. – СПб., 1875. Т. 2.

Марыскин А. В. Судебная реформа 1864 года и особенности ее проведения на территории Белоруссии: Автореф. дис…. канд. юрид. наук: 12.00.01. – Мн., БГУ. 1985.

Полное собрание законов Российской империи. – СПб, 1830–1916.

Российское законодательство Х–ХХ вв. В 9 т. – М., 1987–1991 (т. 5–9).

Свод местных законов западных губерний (проект). – СПб., 1910.

Слобожанин В. П. Земское самоуправление в Белоруссии (1905–1917 г.). – Мн., 1994.

Снапкоўскі У. Е. Гісторыя знешняй палітыкі Беларусі. У 2-х т. Т.2. - Мінск, 2004.

Собрание узаконений и распоряжений правительства, издаваемые при Правительствующем Сенате. – СПб. 1863–1917.

Судебная реформа. Т. 1–2. – М., 1915.

Улащик Н. Н. Предпосылки крестьянской реформы 1861 г. в Литве и Западной Белоруссии. – М., 1965.

Фридман М. Б. Отмена крепостного права в Белоруссии. – Мн., 1958.

Шелкопляс В. А. Карательный аппарат России во второй половине ХIХ века. – Мн.: АМ МВД РБ, 1994.

Шелкопляс В. А. Судебные органы в Беларуси (конец ХVIII – первая пол. XIX веков). – Мн., 1997.