«АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ»

Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

«Электржетегі және автоматтандыру» кафедрасы

Курстық жұмыс

Пәні: Өнеркәсіп механизмдерінің электр жетегі

Мамандығы: 5В071800 - Электроэнергетика

Орындаған: Демен Е.Ж

Тобы: ЭЭ(ЭАТК)ук-15-3

Сынақ кітапшасының номері: 154029

Қабылдаған: т.ғ.к., доцент Қалиева К.Ж

____________ _____________ «____» ____________2017ж. ^{(бағасы) (қолы)}

Алматы, 2017

МАЗМҰНЫ

	КІРІСПЕ		3
	БЕРІЛГЕН МӘЛІМЕТТЕР		4
1	ЭЛЕКТРҚОЗҒАЛТҚЫШЫНЫҢ МЕХАНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫН ТҰРҒЫЗУ		5
	1.1	Табиғи механикалық сипаттамалары	7
2	ЭЛЕКТРҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ ТАҢДАУ ЖӘНЕ ДИНАМИКАЛЫҚ ЖҮКТЕМЕ ДИАГРАММАСЫН ТҰРҒЫЗУ		8
	2.1	Механизмнің статикалық жүктемелік графигі, қосылу ұзақтылығын есептеу	10
	2.2	Электрқозғалтқышын қуат бойынша алдын ала таңдау	11
	2.3	Электрқозғалтқышының динамикалық жүктеме диаграммасы	12
	2.4	Электрқозғалтқышын рұқсат етілген қызуға тексеру	14
	2.5	Электрқозғалтқышты қосу шарты бойынша тексеру	14
3	жиілікті электр жетегін басқару жүйесін тұрғызу		15
	3.1	Тұрақты ток звеносы бар тиристорлы түрлендіргіш схемасын тұрғызу	15
	3.2	Жиіліктік электр жетегінің жылдамдығын реттеу жүйесінің статикалық және динамикалық қасиеттерін MatLab бағдарламасында бағалау	21
	ҚОРЫТЫНДЫ		22
	ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ		23

КІРІСПЕ

Өндірістегі техникалық прогрестердің дамуы алуан түрлі технологиялық процестердің, механизімдердің және олардың қолдану мақсаты мен жұмыс істеу принципіне, өндірістік процестерді режимдерді тұрақтандыру, техникалық цикілдарды қысқарту, өңдеу дәлдігін арттыруына тікелей байланыста болады. Білгілі болғандай бұл жағдайларда электроэнергияный пайдалы жақтары, және өзіні спецификалық құрамы үлкен жұмыс күшін және жаңа технилогияларды құрастыруға сәйке келеді. Электроэгнергияны көп тұтынатын маңызды бөліктеріндің бірі ол электір жетегі болып есептеледі. Электр жетегі дегеніміз ол электрмашиналарының жұмыс органдыры мен басқару органдарын іске қосатын электромеханикалық құрылғы болып табылады. Басым көпшілігі технологиялық процестерді қазіргі заманғы өнеркәсіптік және ауыл шаруашылығы өндірісінде механикалық энергия алу үшін электрмеханикалық түрлендіру көп қолданылады.

Осы процесте қолданылатын жеке механизмдер мен машинаның жұмыс жасау жағдайы, электромеханикалық құрылғылар жүйесі және оны басқару ерекшеліктерін ескере отырып, түбегейлі шешімдерді қабылдау шартына кемшіліксіз электржетегін құру үшін негізделеді. Бұл, әр түрлі халық шаруашылығына керек-жарақтары және технологиялық процестердің молшылығымен олардың өзара байланысымен түсіндіріледі. Сонымен қатар технологиялық процеске жұмыс машиналары қатыса алады. Мүлде өзгеше технологиялық процестерде бір машина сол уақытта жұмыс істей алады.

Технологиялық процестердің, машиналардың, механизмдердің көптігінен электржетек міндетін зерттеу ерекшеліктерін және электржетегінің нақты механикалық түбегейлі шешімдерін қабылдау мүмкін емес. Талдау және синтез негізіне жүйелердің электромеханикалық құрылғылардың алынуға тиіс принциптері: бір қатар белгілері бойынша механизмнің жіктелуіне сүйіне отырып, олардың бір бөлігі механизм сипаттамасына, басқасы электржетек талаптарына тікелей қатысты.

БЕРІЛГЕН МӘЛІМЕТТЕР

Тәуелсіз қоздырылтын тұрақты тоқ қозғалтқышындағы кранның көтерілу механизімі келтірілген /ТҚ ТТҚ/. Техникалық деректері №1 кестеде көрсетліген.

1−Кесте

№	Аталуы	Белгіленуі		Өлшем бірлігі		Нұсқа №30
Қозғалтқыш үшін:
1	Қозғалтқыштың типі	Д21
2	Қозғалтқыштың номиналды қуаты	Рн		кВт		5,5
3	Қозғалтқыштың номинал кернеуі	Uн		В		220
4	Қозғалтқыштың номинал айналу жылдамдығы	nн		айн/мин		1400
5	Якорь тізбегіндегі қозғалтқышытың тоғы	I ян.		А		31
6	Якорь тізбегінің кедергісі	RЯ		Ом		0,356
7	Якорь тізбегінің қосымша кедергісі	RД		Ом		0,151
8	Қоздыру орамасының кедергісі	RВ		Ом		136,4
9	Қозғалтқыштың максималды айналу жылдамдығы	nмах		айн/мин		3600
10	Қоздыру орамасының номиналды қоздыру тоғы	Iовн		A		1,2
11	Якордің активті өткізгіштер саны	N				690
12	Қоздыру орамасындағы шықпалық полюстер саны	wв				1790
13	Параллельді якорь шықпасының саны	2a				2
14	Бір полюсті магнит ағыны	Фн		Вб		0,56
15	Якорьдің инерция моменті	Jдв=J1		кгм2		0,12
16	Жұп полюсті қозғалтқыш саны	2р				2
17		ПВ		%		100
Механизімдер үшін:
1	Барабан диометірі	Dб		м		0,2
2	Жүк массасы	mr		кг		800
3	Түзеткіш беру еселігі	ip				25,6
4	ПӘК механизімі	ηмех				0,9
5	Инерция моментінің механизімі	Jб=J7		кг м2		80
6	Көтерілу биіктігі	Н		м		12
7	Максимал момент	Мсmax		Нм		98

1. ЭЛЕКТРҚОЗҒАЛТҚЫШЫНЫҢ МЕХАНИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫН ТҰРҒЫЗУ

1.1 Табиғи механикалық сипаттамалары

Қозғалтқыштың механикалық сипаттамасын құрылысын бастау үшін табиғи механикалық сипаттамаларын есептеп және құру,нүкте арқылы өтетін түзу сызық болып табылады: координаттары М₀, ω₀, (идеалды бос режимде) және М_н, ω_н (номиналды режим).

Статикалық және динамикалық сипаттамаларын зерттеу, тәуелсіз қоздырылатын тұрақты тоқтын бірмассалы электромеханикалық жүйесі.

, (1.1)

Бірегей электромагнитті коэффицентті табу:

, (1.2)

Қозғалтқыштың кедергілерінің қосынды суммасы:

, (1.3)

Номиналды электромагнитті момент:

, (1.4)

Қозғалтқыш валынын номиналды моменті:

, (1.5)

Момент шығыны:

, (1.6)

Кедергінін толық моменті:

, (1.7)

Кедергі моментіне сәйкес келетін якорь тгғы М_с :

, (1.8)

Қозғалтқыштын айналу жиілігі ток I_c кезінде:

, (1.9)

Бос жүріс кезіндегі бұрыштық жылдамдық:

, (1.10)

, (1.11)

Сурет 1 – Табиғи механикалық график

2 ЭЛЕКТРҚОЗҒАЛТҚЫШТЫ ТАҢДАУ ЖӘНЕ ДИНАМИКАЛЫҚ ЖҮКТЕМЕ ДИАГРАММАСЫН ТҰРҒЫЗУ

2.1 Механизмнің статикалық жүктемелік графигі, қосылу ұзақтылығын есептеу

Стандартталған бастапқы режим бойынша статикалық жұмыстық жүктеме (5М) диаграммасы бойынша көтеру механизміне келесі операциялар жатады:

1. t_Р1 уақыт аралығында массалы жүкті Н биіктікке көтеру;

2. Жүкті тасымалдау кезіндегі t₀ уақыты аралығында механизмнің тоқтауы;

3. t_Р2 = t_Р1 уақытында массалы жүкті Н биіктіктен түсіру;

4. Жүкті түсіру кезіндегі t₀ уақыты аралығында механизмнің тоқтауы;

5. 0,2массалы жүкті көтеру;

6 . t₀ уақыты кезіндегі механизмнің тоқтауы t_Р3 = t_Р2 = t_Р1;

7. 0,2массалы жүкті t_Р4 = t_Р3 = t_Р2= t_Р1 уақыты аралығында ілмектен түсіру;

8. t₀ уақыты кезінде жүктеме механизмін тоқтату.

Жүкті көтеру және тұсіру уақыты келесі формула бойынша анықталады:

, (2.1)

Жүктеме кезіндегі циклдың ұзақтығы:

, (2.2)

=1200c

, (2.3)

, (2.4)

Механизм қосылған кездегі статикалық ұзақтылық, динамикалық режимді ескермеген кезде:

,(2.5)

Әртүрлі массада қозғалтқыштың жүкті көтеруі кезінде оның білігіндегі статикалық моменттің формуласы келесідей анықталады:

, (2.6)

, (2.7)

Әртүрлі массалы жүкті түсірген кездегі қозғалтқыштың білігіндегі статикалық моменті:

,(2.8)

0,2Q_Н

,(2.9)

Сурет 2 – Көпірлік кранның механизмінің статикалық жүктеме диаграммасы

2.2 Электрқозғалтқышты қуат бойынша алдын ала таңдау

ПВ шарты бойынша номинал салмақты көтерген кездегі есептеме қуатын анықтау:

, (2.10)

, (2.11)

Есептелген қуатқа сәйкес келетін айналу жылдамдығын анықтау:

,(2.12)

айн/мин

Максималь қосылу моменті:

(2.13)

мұндағы:

Минималь қосылу моменті (ауыстырып-қосылу кезінде):

,(2.14)

мұндағы:

Орнынан қозғау кезіндегі динамикалық момент:

, (2.15)

Орнынан қозғау кезіндегі келтірілген момент инерциясының қосынды мәнін анықтау:

,(2.16)

0,2QD_б²

мұндағы: , up=24,9

, (2.17)

, (2.18)

, (2.19)

,(2.20)

,(2.21)

t_ж= t₁+t₂+t₃+t₄, (2.22)

t_ж= t₁+t₂+t₃+t₄=100,40+12,824+20,323+16,68=150,2c

Сурет 3 – Электрқозғалтқышының динамикалық жүктеме диаграммасы

Жүкті көтеру және түсіру кезіндегі жетектің қосылу уақыты :

,(2.23)

Номиналды момент:

, (2.24)

Тежеу моменті:

, (2.25)

.

.

Электромеханикалық тежеу механизмінің уақыты:

, (2.26)

Қосылу ұзақтығының анықталған мәні:

,(2.27)

Бір сағаттағы цикл саны:

, (2.28)

2.3 Электрқозғалтқышын рұқсат етілген қызуға тексеру

Динамиклық жүктеме графигі бойынша жұмыстық цикл моментінің эквивалентін анықтаймыз:

,(2.29)

М _Э

мұндағы: = 0,5.

Қайта қосу ПВ көрсеткішіне сәйкес эквивалентті қуатты анықтаймыз:

,(2.30)

Вт

Таңдалған қозғалтқыш бекітілген шартқа сәйкес белгілі температурадан аспайды, яғни қызымайды :

,(2.31)

Шарт орындалады: 5,5кВт ≥ 0,347Вт