АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ Коммерциялық емес акционерлік қоғам

Телекоммуникациялық жүйелер және желілер кафедрасы

«Өмір қауіпсіздігі мен қоршаған

ортаны қорғау» кафедрасы

Еңбек қорғау пәні бойынша

ЕСЕПТЕУ-ГРАФИКАЛЫҚ ЖҰМЫС №1

Тақырыбы: Акустикалық есептеулер және шу әсерінен қорғану тәсілдері

Мамандық: 05В071900 – Радиотехника,электроника және телекоммуникация

Орындаған: МТСк-14-3 тобының студенті

Оразбеков Еркебулан

Сынақ кітапшасының №: 143147

Тексерген: асс. Дүйсенбек Ж.С.

Алматы 2017

Мазмұны

Кіріспе.......................................................................................................................3

Тапсырма..................................................................................................................4

Берілгені...................................................................................................................4

Бөлмеде есептеулер нүктесі мен шуылдар нүктесінің орналасу сұлбасы.........5

Есептеу бөлімі..........................................................................................................6

63 Гц жиілікті есептеу үлгісі..................................................................................9

Шуылды төмендету шаралары.............................................................................11

Қорытынды............................................................................................................13

Қолданған әдебиеттер тізімі.................................................................................14

Кіріспе

Шу – адамның естуіне жағымсыз әсер ететін және демалуына, жұмыс істеуіне кедергі жасайтын дыбыстар жиынтығы. Дыбыс жиілікпен және дыбыстық қысыммен сипатталады.

Дыбыстық толқынның таралуы кеңістікте тербелісті энергиямен бірге жүреді. Адамның есту мүшесі қарқындылыққа емес, ал дыбыс толқыны беретін қысымға, сезімтал болады. Тәжірибеде қолданатын қарқындылықтың өлшемі және дыбыстың қысымы кең аралықта өзгереді. Адамға әсер ететін шу: спектр сипаты бойынша – үздіксіз спектрлі кеңістікті шу, спектрда лебізді рең беретін тональді шу; уақыттық сипаттамасы бойынша – тұрақсыз шу болып бөлінеді. Тұрақсыз шулар уақыт аралығындағы тербеліс және импульсті тербеліс болып бөлінеді.

Тапсырма

1. Оқытушы айтуымен нұсқа таңдау.

2. Есептік нүкте бойынша тура және шағылған дыбыс аумағында дыбыс қысымының деңгейін дБ-де анықтау.

3. Есептік нүктеде дыбыс қысымының төмендеуін анықтау.

4. Қорытынды жасау.

Берілгені

Кесте 1 – Берілген мәндер

Нұсқа	Параметрлері
К	Құрал түрі	токарный станок
А	Шу көздерінің саны	3
	ИШ-дан РТ-ға дейінгі арақашықтық	r1 =5 r2 = 7 r3 = 6,5
3		0,5
		1,2
7	Көлемі, м3	1000
	Бақылау кабинасының параметрлері	14*10*4
	Қабырға ауданы,	56
	Есік ауданы,	4
	Қабырға ауданы,	140
	Терезе ауданы,	3

Бөлмеде есептеулер нүктесі мен шуылдар нүктесінің орналасу сұлбасы

Сурет 1 - Бөлмеде есептеулер нүктесі мен шуылдар нүктесінің орналасу сұлбасы

Есептеу бөлімі

Бірнеше тура және шағылысқан дыбыс шуыл көзінің орналасқан бөлмеде дыбыстық қысымның L октавалық деңгейлерін дБ-да келесі формуламен анықтау керек:

(1)

Мұндағы, L_pi – i-ші нүкте үшін дыбыс қысымының октавалық деңгейі;

m – нүктеге жақын орналасқан шу көзінің саны (ол үшін r_i<5 r_imin орындалу керек);

n – шу көзінің толық саны;

В-бөлме тұрақтысы, .

Шу көзі мен нүктенің ара қашықтығын, шу көзінің ең үлкен габаритін, шу көзінің еденде орналасуын ескере отырып келесі формуламен ауданды табамыз:

Si=2ri2

(2)

χ – жақын акустикалық өрістің әсерін ескеретін коэффициент. Ол шу көзінің акустикалық орталығы мен есептік нүктенің арақашықтығының r метрмен шу көзінің максимал габариттік өлшеміне қатынасымен, график бойынша анықталады.

Сурет 2 – коэффициентін анықтайтын график

Ғимарат тұрақтысын В келесі формуладан анықтаймыз:

(3)

мұндағы, - орташа геометриялық жиіліктегі 1000 Гц ғимарат тұрақтысы, м²;

- жиіліктік еселеуіш.

Ғимараттың түріне байланысты келесідей анықталады:

(4)

Шу көзі еденде орналасқандықтан шу көзінің бағытталу факторы Ф=1.

мәнін В/S_огр байланысты келесі графиктен анықтаймыз

Сурет 3 - коэффициентін анықтайтын график

болғандықтан ψ= 0,67

Бөлменің V=1000 м³ көлемі үшін 2.9-кестеден [1] жиіліктік көбейткіштің мәндерін 2-кестеде келтіреміз.

Кесте 2 – Жиіліктік көбейткіштің мәндері

Октавалық жолдардағы ортагеометриялық жиіліктер, Гц	63	125	250	500	1000	2000	4000	8000
	0,5	0,5	0,55	0,7	1	1,6	3	6

2.7 кесте [1] бойынша есептік нүктелердегі дыбыстық қысымның нормативті деңгейлерін қабылдап,шуылды қажетті төмендетуді анықтаймыз:

Жұмыс орны – өндірістік бөлмелер мен кәсіпорын территориясындағы тұрақты жұмыс орындары мен жұмыс зоналары.

(5)

мұндағы, L_общ – барлық шуыл көздерінен есептік нүктелеріндегі дыбыстық қысымның октавалық деңгейі, дБ.

L_доп – 4-кестеде көрсетілген.

Кесте 3 – Генератор арқылы болатын дыбыстық қысымның деңгейлері

Октавалық жолақтардың ортагеометриялық жиіліктері, Гц	63	125	250	500	1000	2000	4000	8000
L p	105	105	98	97	98	92	90	92

Кесте 4 – Дыбыстық қысымның шекті деңгейлері

Октавалық жолақтардың ортагеометриялық жиіліктері, Гц	63	125	250	500	1000	2000	4000	8000
Lдоп	99	92	86	83	80	78	76	74

Барлық қалған есептеулердің нәтижесін 5-кестеде келтіреміз. Есептеулер Microsoft Excel бағдарламасында жүргізілді.