На сортировку / 5 / 77724 / Алмас KAZYaZ_RGR__2

Коммерциялық емес акционерлік қоғамы

АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ

Тілдік білім кафедрасы

Студенттің № 2 семестрлік жұмысы

32 - нұсқа

Пәні Кәсіби қазақ тілі

Тақырыбы Мамандыққа қатысты терминдер

Мамандығы «5B070200 - Автоматтандыру және басқару»

Орындаған Адаев А. C. Тобы АУТ-15-5

Қабылдаған аға оқытушы Бейсекенова А.С.

___________ ___________ «____» ____________2017 г.

Алматы 2017

Жоспар

Мамандыққа қатысты терминдердермен жұмыс жасау...........................................3

Ғылыми стильде шағын мәтін құрастыру......................................................................6

Қолданылған әдебиеттер тізімі.........................,............................................................7

Тақырыбы: Мамандыққа қатысты терминдер.

Мақсаты: Кәсіби лексиканы қалыптастыруға қатысты терминдердің баламасын тауып, олардың мағынасын екі тілде түсіндіре білу.

Тапсырма:

1 – тапсырма. Төменде берілген мамандыққа қатысты терминдердің орысша баламасын тауып, олардың қазақ тіліндегі түсінірмесін беру. Қойылатын талап:

Терминдер мен терминдік бірліктер тізімі:

1. Система управления базами данных

2. Система управления роботом

3. Скорость передачи данных

4. Радиоимпульс

5. Счетчик

6. Транзистор биполярный

7. Торможение электромагнитное

8. Комплексная проводимость

9. Компаратор

10. Выключатель дистанционный

11. Деформация

12. Модуляция частотная

13. Омметр

14. Оптика интегральная

15. Переключение

16. Реактивное напряжение

17. Ток угловой

18. Фотоэлемент

19. Характеристика переходная

20. Шина

Түсіндірме сөздік

№	Аудармасы	Түсіндірмесі
1	Система управления базами данных – Дерекқор басқару жүйесі	Мәліметтер базасын құру, күту және қолдану қызметін көрсететін бағдарламалық жасақтама.
2	Система управления роботом - Робот басқару жүйесі	Ақпараттық-басқарушы жүйесінің негізгі құрама бөлігі болып табылады, роботтың атқарушы құрылғыларымен басқару заңының әзірлеуді және басқару сигналдарын қалыптастыруын қамтамасыз етеді
3	Скорость передачи данных - Деректерді беру жылдамдығы	Уақыт бірлігінде берілетін деректер көлемі.
4	Радиоимпульс - Радиоимпульс	Қысқа уақытты жоғары жиілікті тербелістер шалу және олардың айналып өтетін қалдықтардың видеоимпульс пішіні болады
5	Счетчик - Есептеуші	кез келген нәрсені санауға арналған құрал.
6	Транзистор биполярный - Биполярлық транзистор	Үш рет кезектесіп орналастырылған электрондық (п) немесе кемтіктік (р) типті откізгішті шалаөткізгіш облыстары, екі р-п өткелі бар электр сигналдарын күшейтуге, түрлендіруге арналған шалаөткізгіш аспап.
7	Торможение электромагнитное - Электромагниттік тежеу	Асинхронды электр қозғалтқыштардағы тежеу түрі, бұл кезде статор орамасындағы айнымалы ток желіден ажыратылып тұрақты кернеуге қосылады.
8	Комплексная проводимость – Кешенді өткізгіштігі	Тізбектің кешенді токтың оның қысқыштарында кешенді кернеу қатынасына тең кешенді шама
9	Компаратор - Компаратор	Мәліметтердің екі көшірмесін салыстыра отырып, олардың дұрыстығын, ұқсастығын тексеру құрылғысы
10	Выключатель дистанционный - Дистанциялық ажыратқыш	Ол қарапайым ажыратқыш сияқты көрінеді, бірақ іс жүзінде қашықтықтан басқару пульт болып табылатан құрылғы.
11	Деформация – Деформация	Сыртқы күштер, температура, фазалық түрленуі және ылғалдылықтың т.б. әсерінен пішіні мен өлшемдерінің өзгеруі барысында дене бөлшектерінің орнын ауыстыруына алып келетін үдеріс.
12	Частотная модуляция - Жиіліктік модуляция	Аналог модуляция түрі, онда ақпараттық сигнал түсетін жиілігтер тербелістер басқарады
13	Омметр - Омметр	Актив электр кедергіні өлшеуге арналған құрал
14	Оптика интегральная - Интегралды оптика	Оптика бөлімі, онда ол толқын арнасы арқылы оптикалық толқындарды жіберу қарастырылады
15	Переключение рычага скоростей – Жылдамдық тетігін ауыстыру	Шапшаңдық тұтқышын басқа жылдамдыққа ауыстыру
16	Реактивное напряжение- Реактивті кернеу	Электр тогының реактивті құрамы тек реактивті жүктеме бар кернеу бар тізбектерде пайда болады және әдетте осы тізбектен тұратын өткізгіштерді пайдасыз жылыту үшін пайдаланылады.
17	Ток угловой – бұрыштық ток	Бағыты мен шамасы периодты түрде өзгеріп отыратын электр тогы.
18	Фотоэлемент - Фотоэлемент	Электрондар ағыны немесе электр тогы жарық арқылы басқарылатын электрондық құрылғы.
19	Характеристика переходная - өтпелі сипаттама	Басқару теориясында ол динамикалық жүйенің кіріс әсеріне реакция
20	Шина – Құрсым	Жабдықтың микропроцессор, жедел жадтау құрылғысы және перифериялық құрылғылардың арасында дерек беруді жүзеге асыратын құраласы.

2 – тапсырма. Өз нұсқаңызда берілген терминдерді пайдаланып, ғылыми стильде шағын мәтін құрастырыңыз. Қойылатын талап: мәтіннің көлемі – 80-90 сөз.

Фотоэффект құбылысы ғылым және техниканың әр түрлі салаларында кеңінен қолданылады. Фотоэффект негізінде жасалған құралдар фотоэлементтер деп аталады. Олардың ең қарапайымы — вакуумдік фотоэлемент ішінен ауасы сорып алынған шыны баллон түрінде жасалады. Баллонның ішкі бетінің біраз бөлігіне жұқа металл қабаты жалатылған, ол фотокатод рөлін атқарады. Анод ретінде баллонның ортасына орналастырылған металл сақина немесе сирек тор пайдаланылады. Фотоэлемент аккумуляторлық батареялар тізбегіне қосылады, оның ЭҚК-і фототок қанығу тоғына тең болатын етіп алынады. Вакуумдік фотоэлементтер инерциясыз, олардағы фототок сәулелену интенсивтігіне пропорционал. Осы қасиеттер вакуумдік фотоэлементтерді фотометриялық құралдар ретінде қолдануға мүмкіндік береді. Мысалы, люксометрлер—жарықтануды өлшейтін, фотоэлектрлік экспонометрлер — фото мен кино түсіруде экспозиция уақытын өлшейтін құралдар.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. «Казахско-русский словарь для школьников и студентов», 30000 слов, «Аруна» баспасы, Алматы, 2002ж., 416 бет;

2. Кәсіби қазақ тілі. 5B070200 – Автоматтандыру және басқару мамандығы бойынша өзіндік жұмысы тақырыптарын орындау үшін әдістемелік нұсқаулар. – Алматы: АЭжБУ, 2017. – 35 б.