Для школьников и студентов (Я.И. Перельман) / Perelman - Zanimatelnaya fizika. Kniga-2 1979

-

, : , -

. -

, , -: . -

, , , -

, 58.

109. .

–, , – . – – , .

–, .

–!

–! -

? , , , -

, . , -

,

, – , .

, , , , , -

, , ! , ,

, – , ;

!»

, -

( )

58 , -

, . , -

, , -

: .

. , , -

, . 109, 25- .

, . -

, , ,

. ,

. ,–

, ( 1 ) , .

, ,

.

, , , , -

, .

121

. , 1934 . -

, : «

: , …

».

-

( ).

. , – .

.

« » -

, , ,

.

; , -

, .

, -

. , -

; , -

.

-

, , :

! , -

; ! –

, ! – . .

, , , .

. , ,

, , – , ! -

, – .

! , , ».

.

,

.

, -

? .

, 0,05. -

, « »,

. . , – ,

, .

, , .

, ( 1911 .) .

, , – –

( -

, ). -

, , . . , -

.

, , ,

,

. .

122

, ,

, . , ,

, ,

. , . -

, ; ,

.

, -

, , .

, , ,

.

, -

. , -

… .

, « -

». , -

?

, ,

« » …

, -

. !

? , – –

, -

.

, : ,

,

. ,

, :

, ,

. -

, , -

59, , .

, . -

. ,

, , . -

,

60…

59 , -

, , , . . .

. , , -

: . , ,

, , , . «

,– ,– ; -

, , -

( ) ».

60 , . ,

:

. -

: «

, .

, , ».

123

, « » , -

, – , , .

« ». -

, .

: « » ,

,

.

, « », -

.

;

. , ,

»; , , , , -, – , . , ,

– –

, .

, , , -

(« » .).

, « »,

. ,

, – ,

.

. , -

, « » , .

« » . -

– « ». ,

, , :

,

, (« »),

. -

– , , , – «

» ,

.

» -

. « -

» . ,

, ,

; , -

, ,

, .

, . -

, ,

: . -

– ,

124

.

« »:

– , , , ,

.

, ; -

, , . .

.

, , ( -

),

.

, : ,

. .

740 . 3000 -, , . ,

, .

, , -

, .

;

. -

: ,

; ,

.

-

.

,

. ?

, ,

, . , , « »,

, -. , « »

. , – . – 1,34.

:

1,34

1,43

1,34

, 0,1 ,

, . -

-

; , ,

. -

.

, ,

( ) ; ,

, , -

, .

, -

?

, , :

125

1,5, . . , (1,34);

. , -

( «

» , ).

( -

).

110. .

. -

, .

, ;

, – ,

. , ,

.

?

, , : , ,

, ?

, … ,

« »

?

, , , .

, , ,

, ; (

« ») ( ). -

. , ,

.

, , , , ;

, , , , , – -

, . -

. – , ,

.

: (« -

») ? -, – : !

« » ( ) , – , ,

. , -

( , ), ,

, , – -

!

126

, , , – -

. ,

, . -

; -

, , ,

. ,

, – .

, , -

« » , « » .

( , ) : , -

– .

. 111).

111. . MN,

, MNOP,

( . , R) .

.

,

: ,

. , ,

; ,

. o ,

.

– . ,

( . 112),

. .

,

. , , ,

.

. : -

! , – ( . 113).

. 114 , . m (

– , ) : , -

, , ,

, . . m. , m.

, , -, , – .

, . ,

, (

. 115; ).

( ) ( ),

127

, .

, , , , -

, , . , -

, , , , -, .

112. , .

113. .

114. 113 .

115. -

, p y ( . ).

128

. , ,

, – , ,

( . 116).

? -

, « ». ,

. . 117 ,

( )

. , « -

»; , , b -

, , , b.

, , , -

? -

, , 48,5 .

, 48,5 , ; « -

» . ,

,

.

116. , .

117. .

II ,

. III .

, , , -

48,5 + 48,5 = 97°.

, – ( . 118). ,

, , 97- ,

, 180- -

.

, ? -

, , ,

. , ,

« » ( . . 48,5 ), , :

, , « 61».

,

« », -

.

, , -

, . ,

61 , ,

( )

, . -

.

129

: np , ,

– « »;

.

118. ,

( – 48,5 ), ,

.

119. 180°

97°; , (0°).

, ,

:

.

,

. , , -

: . ,

, :

– , .

: , , -

; 180 – 97,

. , 10 ,

, .

: ,

! , , -

(97 ).

, , , -

. ? -

; , «

». , -

.

, ,

? , , ,

.

-

, , .

( . 120). , ,

130