Слоўнік тэрмінаў
Каменны век - самая старажытная эпоха ў развіцці чалавецтва, на працягу якой асноўныя прылады працы вырабляліся з каменю (крэменю), існаваў першабытнаабшчынны лад. Пачаўся 3-2,5 млн. г. таму ў Афрыцы, скончыўся ў Еўропе 2,5-1,8 тыс. г. да н. э. Каменны век падзяляецца на палеаліт (старажытны каменны век), мезаліт (сярэдні каменны век) і неаліт (новы каменны век). У сваю чаргу палеаліт мае больш дробнае дзяленне. Уся тэрыторыя Беларусі 200-300 тыс. г. таму назад была пакрыта дняпроўскім ледавіком. Толькі ў мезаліце ў мусцьерскую эпоху (150-35 тыс. г. таму назад) тут з’явіліся палеантрапы, якія карысталіся грубаапрацаванымі прыладамі пэўнай формы (сведчанне: асобныя прылады працы, знойдзеныя каля вёсак Свяцілавічы, Абідавічы, Бердыж). На Беларусі неаліт, а з ім і каменны век скончыўся ў пачатку 2 тысячагоддзя да н. э., калі пад уплывам плямён культур шнуравой керамікі на Беларусі пачаўся бронзавы век. [10. т. 4. стар. 41-42]
Бронзавы век - перыяд у гісторыі чалавецтва, калі распаўсюдзілася металургія бронзы, з якой выраблялі прылады працы, зброю, упрыгожанні. На некаторых тэрыторыях яму папярэднічаў энеаліт (медна-каменны век), калі актыўна ўжываліся рэчы з медзі. У Еўропе бронзавы век прыпадае на канец 3-га-пачатак 1-га тысячагоддзя да н. э., на тэрыторыі Беларусі - на мяжы 3-га і 2-га тысячагоддзяў да н. э. Бронзавых рэчаў на Беларусі мала. Мясцовая вытворчасць некаторых бронзавых вырабаў з прывазной сыравіны пачалася ў 1 палове 2-га тысячагоддзя да н. э. Важнае месца ў гаспадарцы пачалі займаць земляробства і жывёлагадоўля. Пашырыўся пласкадонны посуд, што звязвалася з больш разнастайнай ежай і спосабамі яе прыгатавання. [10. т. 2. стар. 79]
Род - калектыў кроўных родзічаў, якія вялі сваё паходжанне па адной лініі (мацярынскай ці бацькоўскай), у большасці выпадкаў усведамлялі сябе патомкамі агульнага продка (рэальнага ці міфічнага) і мелі агульнае родавае імя (часцей за ўсё назву якой-небудзь жывёлы ці птушкі). Род узнік на мяжы ніжняга і верхняга палеаліту прыблізна 40 тыс. г. назад. На Беларусі існаваў амаль да канца жалезнага веку. Быў асноўнай сацыяльнай арганізацыяй абшчынна-родавага грамадства. Найважнейшыя рысы роду: калектыўная (родавая) уласнасць на сродкі вытворчасці, зямлю і інш. маёмасць, сацыяльная роўнасць яго членаў, супрацоўніцтва, узаемадапамога і дружба паміж імі, узаемная абарона, самакіраванне. Сход дарослых грамадзян роду выбіраў старэйшыну, які толькі сваім аўтарытэтам уплываў на родзічаў. Вашнай функцыяй роду было рэгуляванне шлюбных адносін. Сляды родавай арганізацыі ў беларусаў захаваліся пераважна ў традыцыйнай вясельнай абраднасці. [10. т. 6. стар. 116]
Племя - тып этнічнай і сацыяльнай арганізацыі людзей, уласцівы для першабытнаабшчыннага ладу і пераходнага перыяду да класавага грамадства. Племянныя супольнасці ўзніклі ў эпоху развітога радавога грамадства ў выніку аб’яднання некалькіх экзагамных родаў, звязаных агульнасцю этнагенетычнага паходжання, асноўных элементаў гаспадаркі, звычаяў і абрадаў, міфалогіі і культаў. На Беларусі плямёны вядомы з часоў мезаліту. На позніх этапах развіцця першабытнаабшчыннага ладу і пераходу да класавага грамадства плямёны аб’ядноўваліся ў буйныя сацыяльна-палітычныя супольнасці - саюзы плямён. [10. т. 5. стар. 512]
Ледавіковы перыяд - этап геалагічнай гісторыі Зямлі, на працягу якога шматразова чаргаваліся адрэзкі часу з вельмі халодным (ледавікоўе) і з больш цёплым (міжледавікоўе) кліматам на фоне агульнага пахаладання. На тэрыторыі Беларусі добра захаваліся ледавіковыя адклады, формы ледавіковага рэльефу. [2. стар. 185]