- •Алматы энергетика ж¸не байланыс институты
- •Àë¹û ñ¼ç
- •I Электр энергетикасы
- •Электр тогы
- •1) Электр тогы деген не?
- •Фарадей идеялары
- •Трансформатор
- •º½былыс – явление
- •1.5 Т½раºты токты» электр машиналары ж¸не оларды» ºолданылу саласы
- •1.6 Электр энергиясын ¼ндiрудi» жа»а т¸сiлдерiн игерудi» ма»ыздылы¹ы
- •1.7 Электр энергетикасы
- •1) Электр энергетика ж¾йесi деген не?
- •2) Электр энергетика ж¾йесiне ºандай ºондыр¹ылар жатады?
- •1.9 Электр энергетикасы ж½мысыны» сенiмдiлiгi
- •1.9.2 Жа»а с¼здердi игерi»iз.
- •1.10 Синхронды генераторлар
- •1.11 Электр жеткiзу желiлерi
- •1.12 Тмд-ны» энергетикалыº ба¹дарламасыны» негiзгi ба¹ыттары
- •II Жылу энергетикасы
- •2.1 ²Азаºстанны» отын ºорлары
- •2 Су ºорлары
- •3 К¼мiр энергиясы
- •2.4 ̽íàé ê¼çäåði
- •Òàáè¹è ãàç
- •2.6 Жел энергиясы
- •2.7 Æûëó ºîç¹àëûì çà»äàðû
- •2.8 Жылу ºондыр¹ылары
- •Øû¹ûð – турбина
- •Îøຠº½òûñû
- •2.9 Бу ºазандары
- •2.10 Жану º½былысы
- •2.11 Отынны» º½рама б¼лiктерi
- •2.12 К¼мiр кеуектiгi
- •2.13 Îòûí ûë¹àëû
- •2.14 Μшпа заттарды» шы¹уы
- •2.15 Îòûí ê¾ëi
- •2.16 Т¾тiн газы ж¸не онда¹ы зиянды заттар
- •2.17 Жануды» тектесулерi
- •2.18 С½йыº отынны» жануы
- •2.19 ²Атты отынны» жануы
- •2.20 ʾëºîæ øû¹àðó
- •2.21 ̽íàé
- •2.22 À¹àø îòûí
- •2.23 Электр станциялары
- •2.24 Атом электр станциялары
- •2.25 Су электр станциялары
- •2.26 Дизель электр станциялары
- •2.27 Жер асты энергиясы электр станциялары
- •2.28 Жел электр станциялары
- •2.29 Òàáè¹àòòû ñàºòàéûº
- •III Радиотехника ж¸не байланыс
- •3.1 Радио
- •3.2 Радиотехника
- •3.3 Радиобайланыс
- •3.4 Радиолокация
- •3.5 ²Азаºстанда¹ы радиохабар
- •3.6 Алыстан к¼рсетудi» ал¹ашºы жобалары
- •Үлгі: ашқан – ашпаған
- •3.7 Телевизия м½наралары
- •3.8 Маманды¹ым-радиотехник
- •3.9 Радиобайланыс, радиохабар ж¸не теледидар
- •3.10 Электрондыº ж¾йелер мен технологиялар
- •3.11 Телефондыº техника
- •3.12 Автоматтандырыл¹ан халыºаралыº телефон желiсi
- •3.13 Информация ж¸не оны таратуды» халыº шаруашылы¹ында¹ы орны
- •3.14 Информациялыº процестердi» классификациялануы
- •3.15 Байланыс арнасы туралы жалпы т¾сiнiк ж¸не оларды» классификациясы
- •3.16 Байланыс ж¸не телекоммуникациялар желiлерi
- •3.17 Компьютерлер мен телекоммуникациялар то¹ысында
- •3.19 Фирма «àëñè»
- •3.20 Нурсат
- •3.21 Компания tns-Plus предлагает
- •3.22 Пока Земля вертится, связь будет необходима
- •Пайдаланыл¹ан ¸дебиеттер тiзiмi
- •Мейрiмк¾л м½хамедиярºызы т¼леуп,
3.3 Радиобайланыс
Радиобайланыс – радиотолқындар арқылы жүзеге асырылатын электр байланысы. Бұл үшін хабар беретін пунктте радиотаратқыш пен таратқыш антеннадан тұратын қондырғы, қабылдау пуктінде қабылдағыш антенна мен радиоқабылдағыштан құралған қондырғылар орнатылады.
1920 жылға дейін радиобайланыста толқын ұзындығы жүз метрден ондаған км. арасындағы, ал 1922 жылдан түзу сызықпен таралатын дециметрлік және сантиметрлік толқындар алқабы игерілді. Қысқа толқындар негізінде көп арналы байланыс орнатылып, телефон, радио, теледидар байланыстры арқылы өте көп информация қабылдау-тарату мүмкіндігі туды. Ретрансляция немесе байланыс спутниктері көмегімен радиобайланыс қашықтығын күрт арттыру мүмкін болды. Байланыс спутниктері арқылы кез келген қашықтыққа бір мезгілде мыңдаған телефон байланысы мен ондаған теледидар программаларын орнатуға болады.
Сөздік
кедергі – резистор, сопротивление
ұйтқу – вихрь
тізбек – цепь
бөгеу – помеха
3.3.1 С¼з тiркестерiн аудары»ыз
Принимающий пункт; установка, состоящая из радиопередатчика и передающей антенны; длина волны; освоен диапазон дециметровых и сантиметровых волн; установилась многоканальная связь; появилась возможность передачи и приема большого объема информации; с помощью спутников связи; резкое увеличение расстояния радиосвязи; на любое расстояние одновременно; можно установить десятки телевизионных программ.
3.3.2 С¼здерге т¸уелдiлiктi» 3 жаº ж¸не барыс септiгiнi» жал¹ауларын ºосы»ыз, олармен с¼з тiркестерiн º½ра»ыз
²ондыр¹ы, антенна, радиоºабылда¹ыш, толºын, арна, сызыº, байланыс, телефон, радио, ºашыºтыº, мезгiл, таратºыш,арттыру.
3.3.3 Жаºшаны ашы»ыз, оны» iшiндегi т½йыº етiстiктерге тиiстi септiк жал¹ауларын жал¹а»ыз.
Радио жо¹ары жиiлiктi электромагниттiк тербелiстердi (пайдалану) негiзделген техника саласы. Инвестициялар радиоэлектроника ¼ндiрiсiнi» (äàìó) ыºпал етер едi. Жо¹ары жиiлiктi ºыздыру ºондыр¹ылары астыº ¼нiмдерiн (êåïòiðó) ºолданылады. Институт т¾лектерi телекоммуникация жабдыºтарын (орнату) айналысатын фирмаларда ж½мыс iстей алады. Мамандар компьютердлiк º½рыл¹ыларды (жобалау) басºарады. Завод б½л º½рыл¹ыларды (жасау) бас тартты. Байланыс к¸сiпорындары коммуникация желiлерiн (пайдалану) е» тиiмдi т¸сiлдерiн ºолданады.
3.3.4 Мына тiркестердi ºатыстырып с¼йлем º½ра»ыз. Оларды орыс тiлiне аудары»ыз.
Электр байланысы, ºабылдау пунктi, к¼п арналы байланыс, толºын ½зынды¹ы, телефон байланысы, байланыс спутниктерi, теледидар программасы.
3.3.5 С¼здiктi пайдаланып, орыс тiлiне аудары»ыз.
Радиоб¼геулер-¸рт¾рлi электрлiк ж¸не радио º½рыл¹ыларды», аспаптарды» ж½мысы кезiнде радиоºабылда¹ыш тiзбегiнде ¸сер етiп, радиоºабылдау¹а кедергi келтiретiн электромагниттiк ½йтºулар.
Ѽçäiê
кедергi – резистор, сопротивление
½éòºó – вихрь
òiçáåê – öåïü
á¼ãåó – помеха
3.3.6 С½раºтар¹а жауап берi»iз.
Радиобайланыс ¾шiн ºандай ºондыр¹ылар орнатылады?
²андай толºын ½зындыºтары бар?
К¼п арналы байланыс орнату арºылы ºандай м¾мкiндiк туды?
Байланыс спутниктерi арºылы не орнату¹а болады?
Радиоб¼геулер дегенiмiз не?