
- •Алматы энергетика ж¸не байланыс институты
- •Àë¹û ñ¼ç
- •I Электр энергетикасы
- •Электр тогы
- •1) Электр тогы деген не?
- •Фарадей идеялары
- •Трансформатор
- •º½былыс – явление
- •1.5 Т½раºты токты» электр машиналары ж¸не оларды» ºолданылу саласы
- •1.6 Электр энергиясын ¼ндiрудi» жа»а т¸сiлдерiн игерудi» ма»ыздылы¹ы
- •1.7 Электр энергетикасы
- •1) Электр энергетика ж¾йесi деген не?
- •2) Электр энергетика ж¾йесiне ºандай ºондыр¹ылар жатады?
- •1.9 Электр энергетикасы ж½мысыны» сенiмдiлiгi
- •1.9.2 Жа»а с¼здердi игерi»iз.
- •1.10 Синхронды генераторлар
- •1.11 Электр жеткiзу желiлерi
- •1.12 Тмд-ны» энергетикалыº ба¹дарламасыны» негiзгi ба¹ыттары
- •II Жылу энергетикасы
- •2.1 ²Азаºстанны» отын ºорлары
- •2 Су ºорлары
- •3 К¼мiр энергиясы
- •2.4 ̽íàé ê¼çäåði
- •Òàáè¹è ãàç
- •2.6 Жел энергиясы
- •2.7 Æûëó ºîç¹àëûì çà»äàðû
- •2.8 Жылу ºондыр¹ылары
- •Øû¹ûð – турбина
- •Îøàº º½òûñû
- •2.9 Бу ºазандары
- •2.10 Жану º½былысы
- •2.11 Отынны» º½рама б¼лiктерi
- •2.12 К¼мiр кеуектiгi
- •2.13 Îòûí ûë¹àëû
- •2.14 Μшпа заттарды» шы¹уы
- •2.15 Îòûí ê¾ëi
- •2.16 Т¾тiн газы ж¸не онда¹ы зиянды заттар
- •2.17 Жануды» тектесулерi
- •2.18 С½йыº отынны» жануы
- •2.19 ²Атты отынны» жануы
- •2.20 ʾëºîæ øû¹àðó
- •2.21 ̽íàé
- •2.22 À¹àø îòûí
- •2.23 Электр станциялары
- •2.24 Атом электр станциялары
- •2.25 Су электр станциялары
- •2.26 Дизель электр станциялары
- •2.27 Жер асты энергиясы электр станциялары
- •2.28 Жел электр станциялары
- •2.29 Òàáè¹àòòû ñàºòàéûº
- •III Радиотехника ж¸не байланыс
- •3.1 Радио
- •3.2 Радиотехника
- •3.3 Радиобайланыс
- •3.4 Радиолокация
- •3.5 ²Азаºстанда¹ы радиохабар
- •3.6 Алыстан к¼рсетудi» ал¹ашºы жобалары
- •Үлгі: ашқан – ашпаған
- •3.7 Телевизия м½наралары
- •3.8 Маманды¹ым-радиотехник
- •3.9 Радиобайланыс, радиохабар ж¸не теледидар
- •3.10 Электрондыº ж¾йелер мен технологиялар
- •3.11 Телефондыº техника
- •3.12 Автоматтандырыл¹ан халыºаралыº телефон желiсi
- •3.13 Информация ж¸не оны таратуды» халыº шаруашылы¹ында¹ы орны
- •3.14 Информациялыº процестердi» классификациялануы
- •3.15 Байланыс арнасы туралы жалпы т¾сiнiк ж¸не оларды» классификациясы
- •3.16 Байланыс ж¸не телекоммуникациялар желiлерi
- •3.17 Компьютерлер мен телекоммуникациялар то¹ысында
- •3.19 Фирма «àëñè»
- •3.20 Нурсат
- •3.21 Компания tns-Plus предлагает
- •3.22 Пока Земля вертится, связь будет необходима
- •Пайдаланыл¹ан ¸дебиеттер тiзiмi
- •Мейрiмк¾л м½хамедиярºызы т¼леуп,
2.19 ²Атты отынны» жануы
2.19.1 М¸тiндi к¼шiрiп, аудары»ыз.
²азiргi кезде ºазандарда ºатты жа¹у ты¹ыз ж¸не ºайна¹ан ºабаттыº, алаулыº ж¸не º½йындыº ошаºтарда болады.
²уатты бу ºазандарды» (бу ¼ндiрулiгi 15-35 т.са¹.жо¹ары) ошаºтарында ºатты отынды жа¹у ¸дiстерi: ½саº тоза» ретiнде алауда жа¹у ж¸не º½йындыº жа¹у. Бiрiншi ¸дiсте алаулар тура а¹ынды немесе айналдырыл¹ан болады. ²½йын¹ыда отын б¼лшегiнi» болу уаºыты ½зартыл¹ан.Б¼лшектер жанып бiткенше º½йында айналады, сондыºтан º½йын¹ыда ¼лшемi 2-5 мм-дей ºатты отынды жа¹у¹а болады. Бiраº º½йындыº жа¹у iс ж¾зiнде ¼те аз кездеседi.
²абаттыº жа¹уда торда еркiн жатºан отын т¼менгi жа¹ынан ауамен ¾рленедi. Газ-ауа а¹ыныны» жылдамды¹ы ºабатты» орныºтылы¹ын б½збайтын ºалып алынады. Отын б¼лшектерiнi» ауа к¾шi газ а¹ыны т¾зетiн к¼теру к¾шiнен ¾лкен болуы керек. Iс ж¾зiнде ºабаттыº ошаºтарда б¼лшектерi 20-30 мм ж¸не одан ¾лкен (100 мм-ге дейiн) ºатты отын жа¹ылады. Торда¹ы ºабатты» 1 м.куб. к¼лемiнде 700-1000 кг отын болады.
2.19.2 ̸òiíãå ñ¼çäiê æàñà»ûç.
ºайна¹ан ºабат- горючий слой
òû¹ûç – густой
алаулыº- пламенный
º½йындыº ошаº-вихревая топка
ºуатты бу ºазаны-мощный паровой котел
áó ¼íäiðóëiãi –паровырабатываемость
½саº тоза»- мелкая пыль
айналдырыл¹ан-обращаемый
ауамен ¾рленедi-поддувается воздухом
ºабаттыº жа¹у-слойная топка
орныºтылыº-устоичивость
2.19.3 С½раулар¹а жауап берi»iз.
1) ²атты отын ºандай ошаºтарда жа¹ылады?
2) Отынды жа¹у ¸дiстерi ºандай?
3) Тоза» отын ºалай жанады?
4) Iрiлеу отын ºалай жанады?
5) ²абаттыº ошаºтарда ºандай отын жа¹ылады?
2.19.4 М¸тiннен сан есiмдi тiркестердi терiп жазы»ыз.
2.19.5 Мына етiстiктердi 1-жаºта айты»ыз.
Болады, т¾рленедi, алынады, жа¹ылады, айналады, кездеседi, берiледi.
2.20 ʾëºîæ øû¹àðó
2.20.1 М¸тiндi жолма-жол аудары»ыз.
²азiргi кезде ЭС-ды» к¼бiнде к¾л ж¸не ºож сумен к¾л т¼гiндiсiне (золоотвал) шы¹арылады. Осы к¾л, ºож, су ºоспасын ºоймалжы» (пульпа) деп атайды. К¾л ºоймалжы»ын жiберетiн сор¹ыны лайлыº (шлаковые) деп атайды. Ал ºож немесе к¾л мен ºож жiберетiн сор¹ыны ºоймалжы»дыº (багерный) деп атайды.
К¾лºож шы¹аруда мына ж½мыстар iстеледi: ºожды ошаº астынан шы¹ару ж¸не оны ½саºтау; к¾лдi к¾л½ста¹ыш астынан ¸кету; ºоз¹аушы саптамалардан (побудительные сопла) жiберiлген суды» к¼мегiмен ºоймалжы»ды сор¹ы¹а жеткiзу; ºоймалжы»ды одан ¸рi º½быр арºылы к¾лт¼гiндiсiне шы¹ару; суды т½ндыр¹ыш то¹анда (отстойный пруд) т½ндыру. Т½ндыр¹ыш то¹аннан су ºайтадан ЭС-¹а ºайтарылады.
2.20.2 Жа»а атауларды игерi»iз.
к¾лºож-золошлак
ê¾ë ò¼ãiíäiñi –золоотвал
ºоймалжы» - пульпа
лайлыº сор¹ы –шлаковый насос
к¾л½ста¹ыш-золодержатель
саптама – сопла
т½ндыр¹ыш то¹ан-отстойный пруд
2.20.3 С½раулар¹а жауап берi»iз.
1) К¾л мен ºожды ºайда шы¹арады?
2) К¾л мен ºожды» ºоспасын не деп атайды?
3) К¾л мен ºожды немен шы¹арады?
4) К¾лºож шы¹аруда ºандай ж½мыстар iстеледi?
2.20.4 М¸тiннен септiк жал¹аулы с¼здердi тауып,ºай септiкте т½р¹анын с½рау арºылы аныºта»ыз.
2.21 ̽íàé
2.21.1 М¸тiндi к¼шiрiп, аудары»ыз.
Ертеде жер бетiне iркiлiп шы¹ып жатºан “майды” адамдар жараны емдеуге, ºайыº майлау¹а ж¸не т.б. пайдалан¹ан. Майды» жанатын ºасиетiн бiлгеннен кейiн, жарыº к¼з ретiнде ºолдан¹ан. Кейiнiрек грек оºымыстысы Гиппократ м½найдан д¸рi жаса¹ан. Египеттiктер м½най майынан бальзам жаса¹ан.
М½най ¼те к¾рделi ºоспа. Негiзгi º½рамды б¼лiгi ¸р т¾рлi к¼мiрсутектер (90%). Олардан басºа аз-аздап оттектi, к¾кiрттi ж¸не азоттыº ºосылыстар болады. К¼мiрсутегi жан¹анда, к¼мiр жан¹ан кезде б¼лiнетiн жылудан бiр жарым есе к¼п жылу б¼лiнедi. М½найды» º½рамында су ж¸не минералдыº ºосылыстар м¾лде кездеспейдi десе де болады.
2.21.2 Ѽçäiêòi ìå»ãåði»iç.
Æåð áåòiíäå – на поверхности земли
iркiлiп - высачивается
жараны емдеу - лечить рану
ºайыº майлау – красить лодку
жанатын ºасиетi – свойство горения
кейiнiрек - спустя годы, затем
ê¾ðäåëi ºîñïà – сложное соединение
º½рамды б¼лiгi – составная часть
ºосылыстар - соединения
м¾лдем кездеспейдi – совсем не встречаются
2.21.3 С½раулар¹а жауап берi»iз.
1) М½найды ертеде ºалай ата¹ан?
2) Гиппократ м½найдан не жасады?
3) Египеттiктер м½найдан не жасады?
4) М½най ºандай ºоспа?
5) М½най ºанша жылу бередi?
6) М½найды» º½рамында не бар?
2.21.4 Берiлген етiстiктi тiркестердi шаº бойынша т¾рлендiрi»iз.
²айыº майлау, жара емдеу, д¸рi жасау, жылу б¼лу, ºосылыстар болмау.